エスペラント語の修正版として開発された人工言語、国際補助語です。

Averto*1.
お知らせ
Ica verko esas ri-imprimuro grande modifikita di la Grammaire complète qua, imprimita nur ye 200 exempleri e ne publikigita, livresis al dispono dil Komitato di la Delegitaro en la 15-ma dio di oktobro 1907, kun Exercaro e Vortaro specimena, sub la pseudonimo « Ido »*2
この著作は、「Grammaire complète(完全文法)」の大規模に修正された再版本である。「完全文法」とは、非公開で200部だけ印刷され、1907年10月15日に、「イド」というペンネームで、見本の例文と辞典を添付し、代表団の委員会宛に送付されたものであった。
On savas, ke, pos 18 kunsidi, ek qui 5 konsakresis al diskuto komparanta di ta laboruro e di Esperanto, unanime la Komitato decidis « adoptar Esperanto principe… kun la rezervo di ula modifiki exekutenda dal permananta Komisitaro, segun la sinso determinita dal konkluzi di la Raporto dil sekretarii e dal projeto da Ido ».
18回の会議(そのうち5回の会議は「完全文法」とエスペラントを比較検討した会議だった)の後、その委員会は、事務局報告書の結論と、「イド」によるプロジェクトによって決定された方法論に沿って、常任委員会が修正を行うべきだとの保留付きで、原則的にエスペラントを採用すると、満場一致で決定した。
Ja la Komisitaro indikabis ula modifiki facenda en ta projeto.
委員会は実に、プロジェクトの中でなすべき修正を指示したのであった。
Sualatere la Komisitaro permananta submisis lu a detaloza revizo, egardante plura emendi propozita; e la rezultajo di ta laboro mencionesis en Raporto publikigita en l'unesma numero di la revuo Progreso (marto 1908).
ところで、常任委員会は、提案された複数の修正案を考慮しつつ、詳細な改訂に同意した。その作業の結果が、専門誌「Progreso」(第1号)に掲載された報告書で言及されている(1908年3月)。
La Grammaire complète quan ni publikigas prezente esas strikte konforma al decidi di la Komitato e dil Komisitaro permananta; do ol ne plus esas, same kam la linguo ipsa, verko pure individuala; ol esas la final ed oficala rezultajo di la deliberi dil Komitato elektita reguloze dal Delegitaro, pos sep yari de propagado por l'ideo di linguo internaciona en la maxim diversa landi e medii.
我々が現在、出版した「完全文法」は委員会と常任委員会の決定に合致している。そのため、言語自体とおなじく、この著作はもはや純粋に私的なものではなく、代表団によって正規に選出された委員会によって審議された最終的かつ公式的な結論なのである。その結論が出されたのは、様々な国家および環境の中で国際言語の思想として普及してきた9年後のことであった。
Ni kun fido prizentas lu al publiko pro la alta kompetenteso di la ciencozi qui partoprenis en lua kompozo.
私たちは、その構成に参加した科学者らが高度な能力をもっているがゆえに、この著作を信頼をもって公表するのである。
La kritiki, di qui ca gramatiko esos kredeble l'objekto, ne falios opozar ad olu la mikrega gramatiko primitiva di Esperanto, kun lua dek e sis reguli tante laudata*3.
この文法に対する批判は、(素晴らしいと言われている16の規則を持っている)エスペラントの原初的文法と必ず対比されるだろう。
Ma, sen diskutar pri la numerizo di ta reguli, o plu vere paragrafi, di qui un sola kontenas la konjugo (minus la formi kompozita per qui on mustis kompletigar lu pose), on darfas asertar sen ul paradoxo ke, se Esperanto havabus origine plu multa reguli, ol nun posedus quanto min granda de oli*4.
しかし、これらの規則、より正確にいえば、条項だが、それらについて議論せずに、エスペラントが本来は、もっと多くの規則を持っていたとしても、現在は少なくなっているのだと、矛盾なく主張できるかもしれない。それらの規則の一つには語形変化がある(だが後で完成させなければならない合成形態は除く)。
Nam pro ta gramatiko vere tro kurta e nesuficanta, fakte a l'uzado Dro Zamenhof komisis la sorgo fixigar la formi di la linguo, ed ica uzado genitis multega partikularaji ed anomalaji, quin la gramatikisti di Esperanto kolektas e pie mencionas en lia verki, quale se traktesus linguo naturala.
なぜなら、とても短く不十分な文法であったために、実際のところ、ザメンホフ博士は言語の形態を成り行きに任せ、その使用方法において多数の接辞群と例外を生み出したからである。そして、このことをエスペラントの文法家たちは、まるで自然言語を扱うかのように、自らの著作の中で収集し言及している。
E singla de ta partikularaji, singla de ta anomalaji efektigas un « regulo » quan la novici esas obligata lernar.
その接辞群や例外はどれもみな、初心者が学ばなければならないひとつの『規則』となっている。
Do esas tre vera dicar, ke se Esperanto havabus origine sat multa reguli generala e preciza, ol ne havus nun tro multa partikulara reguli, fondita sur « uzi » disparata e kontre-logika.
したがって、もしエスペラントがもともと一般的で正確な十分な規則をもっていたならば、共通点のない、非論理的な『使用法』が根拠となっている数多くの独特の規則が現在のエスペラントにはなかったかもしれない、というのは真実である。
Pro to on obligesis kompozar fine grosa gramatiki, de qui un prizentas plu kam 400 paragrafi.
このために、ひとつにつき400項目にもなる長大な文法を作り上げなければならなかった。
A ca verki ya on devas equitatoze komparar nia Grammaire complète.
これらの著作(エスペラントの文法家による著作)と、我々の「完全文法」とは、正しく比較されなければならない。
Lore on ne povas neagnoskar la supera simpleso e regulozeso di la linguo quan ni prizentas*5.
そこで、我々が説明している言語の優れた容易性と規則性は、認めざるを得ないものである。
Certe ni povabus kondensar e multe plukurtigar ica verko, nome ne enduktar en lu kozi advere utila ma ne necesa, e qui ne esas strikte gramatikala.
もちろん我々はこの著作をもっと圧縮し、要約することができたかもしれない。つまり、実際に役立つけれども、不必要で、厳密に文法的でないものに導くことができたかもしれない。
Ma lore ni agabus kontre nia intenci e l'explicita deziro de multa samideani.
その一方で、我々は自らの興味と、多くの同志たちからの要望に反して、活動していたかもしれない。
Cetere on decernos facile la reguli lernenda del kozi nur lektebla o lektinda.
それに加えて、読むことができ、もしくは読むべき価値がある事柄から、学ぶべき規則を容易に見分けることができるであろう。
Kompreneble, en la gramatiko sancionita dal permananta Komisitaro ni permisis a ni chanjar ol adjuntar, pri la reguli, nur la kelka punti chanjita od adjuntita dal Ido-Akademio, legitima e yurizita sucedinto di olta.
もちろん、常任委員会によって認可された文法においては、我々はそれを、正当かつ公認の継承者である、イド語アカデミーによって修正あるいは追加された幾つかの点だけは許可した。
Ma la formo ed aranjeso necese diferas de olti, quin havis la verko primitiva, haste facita en tri monati e nur destinita al membri dil Komitato dil Delegitaro, por utiligo eventuala.
しかし、その形態とアレンジは、初期の著作にあったものとは異なっている。その初期の著作は、3ヶ月間でしつらえたものであり、明確な利用方法が定まっていないまま、代表団の委員会の委員たちのために用意されたにすぎないものであった。
Certe la permananta Komisitaro ja emendabis ed igabis lu plu bona, ma vizante la linguo ipsa e ne olua docado specale.
もちろん、常任委員会は、特別な教授法ではなく言語自体のために、それを修正し、より改善したのだ。
Or la publiko tre diferas de komitato di ciencisti, por qua multa kozi bezonis nek detali nek justifiko.
しかしながら、世間の人々は科学者たちの委員会とは異なる。彼らにとっては、詳細さも正当化も必要ではない。
Cetere la tempo mankis al Komisitaro por rilaborar detale la verko, nam adversi ed amiki ja esis incitanta a la propagado, iti kun intenco maligna, ici en sua fervoro difuzor lo plu bona.
それに加えて、委員会にはその著作を詳しく再検討するための時間が不足していた。なぜなら、反対者たちと友人たちの両方の人たちは、まさに、悪意のあるもの、一方で、自らの熱意で改善しようとするものなどのプロパガンダに刺激されていたのである。
Rezulte, la primitiva gramatiko bezonis ankore plu kompleta riaranjo ed expliki plu longa.
結果的に、初期の文法は、より完璧な再整理と、より長い説明も必要になった。
Ni esforcis en ica satisfacar ta duopla bezono e preferis donar tro multe kam ne sufice.
我々はこの著作で二倍の満足を得られるように努力し、欠如よりもむしろ完全であることを選んだ。
On permisez ad ni atraktar la atenco a kozo quan multi ne vidas sat bone.
多くの人は、よく理解できない事柄へ注意を向けるようにしてほしい。
Pri la helpolinguo existas facileso trompanta, qua vizas nur o precipue lerno rapida per nesuficanta reguli e nesuficanta radiki o vorti.
補助語については、不十分な規則と不十分な語根あるいは語彙を用いて、まずは速習だけを目指すという見かけだけの容易さがある。
Nu, ica facileso di lerno ne povas konkordar e koincidar kun la facileso di apliko, nek kun l'exakta e klara expresado dil pensi.
さて、この学習の容易性ということは、応用の容易性と、正確で明確な思想の表現とも、並び立つことはできない。
Or on lernas la L. I. dum kelka hori, kelka jorni, ed on aplikas lu dum yari.
それはそうと、人々は、国際語を数時間、数日間、学び、数年の間に、それを応用するのだ。
Altraparte, quon valoras facileso e simpleso qui reale ne atingas la skopo?
ところで、現実に目的を達成しない容易性と簡易性はどんな価値があるのだろうか?
Mezurar la supereso, pri la helpolinguo, segun la minmulteso di la reguli e dil vorti, forsan esas habila trompilo por la maso, ma eroro deplorinda por omni, eroro qua produktas en la aplikado detrimenti maxim grava.
規則と単語の少なさによって、補助語の優越性を判断することは、おそらく大衆にとって可能な偽りの道具なのかもしれない。しかしそれは、全ての人たちにとっての嘆かわしい誤謬、応用の中で重大な損害を生んでしまうことは、間違がない。
Ido evitis fortunoze ta rifo mortigiva, kontre qua mult altri ja venis ed ankore venos ruptar su.
イド語は幸いにも、自己崩壊してしまったり、そのようになる致命的な岩礁を回避したのだ。
Nun ni finos, durante la traduko quan ni interruptis : « Cetere, ica Kompleta Gramatiko destinesas precipue al personi qui volas profundigar la studiado di la linguo*6.
いま我々は、中断した翻訳を継続しているが直に、その翻訳を終えるだろう:その上、この「完全文法」は、言語研究を深めるたいと思っている人々のためのものである。
Ol esforcas solvar omna desfacilaji quin on povas renkontrar en l'uzado di ca linguo, e qui venas ne de ol ipsa, ma del neregulozaji e del idiotismi di nia lingui.
これ(完全文法)は、この言語を使う中で出くわす全ての障害を解決しようと努めている。その障害は、言語自体からもたらされるものではなく、我々の諸言語の不規則なもの、またその慣用語法から来るものなのである。
Ta desfacilaji renkontresas en omna traduko, e mem duopligita, kande on traktas naturala lingui, name generale on esas obligata expresar l'idiotismi di un linguo per l'idiotismi di altra.
その障害は、自然言語を翻訳する時に、いわゆる一般的に、他の慣用語法を用いて、ある言語の慣用句を表現しなければならない時に、すべての翻訳、じつに二重翻訳の中で遭遇するのである。
Ma precize ta desfacilaji facas ek la L. I. bonega intelektal exerco, analoga (egardite omna proporciono) a la studio di la Latina o di la stranjera lingui :
しかし正確に言えば、その障害が、国際言語の中から(すべての割合を考慮して)ラテン語や外国の諸言語研究に類似した、素晴らしく興味深い課題を作っている。
Nam li kustumigas la spirito analizar la penso e liberigar ol del vesto plu o min trompiva, per qua nia lingui vestizachas olu.
なぜなら、それらは精神を思想を分析するのに慣れさせたり、我々の諸言語が着飾っている、多かれ少なかれ騙すことのできる衣装から解放するからである。
Ma, vice quik impozar a lu nova travestio, la L. I. tendencas furnisar a lu l'expresuro maxim direta, maxim logikala e maxim klara.
しかし、新しい仮装にすぐに着替えるように命令する代わりに、その「国際言語」は、直接的で論理的で明晰性のある表現法を装備する傾向がある。
E, malgre l'opozata dici, logiko ya vere igas la L. I. supera a nia lingui « naturala ».
しかも、反駁はあるものの、論理こそが、我々の「自然な」諸言語に対して「国際言語」を優れたものにしているのだ。
Logiko ya sekurigas ad olu la palmo en lua aplikeso a la cienci; logiko donas ad olu l'astonanta facileso, kun qua omna populi ed omna klasi sociala povas komprenar olu, aquirar olu ed uzar olu.
論理こそが科学に対する適応性という手段を保証する。すなわち、論理は、全ての人々と社会のあらゆる階層が理解でき、獲得でき、使用できるという驚くべき容易性を与えるものである。
L. de Beaufront.
ルイ・デ・ボーフロン
Me falius devo di yusteso e gratitudo, se me ne dankus hike Sro Camille Chandelliez, ex-docero dil grupo Experantista en Troyes, Francia.
もし私がここでカミーユ・シャンデリー氏(フランスのトロワの元教師)に感謝しなければ、不義理をしてしまうかもしれない。
Konvertita ad Ido per plurmonata lekto e studio di Progreso, il ofris a me sua serchi e noti, sua remarki e kritiki sagaca.
数カ月間「Pregreso」を読んだり研究したりしてイド語に改宗した彼は、私に対して、自分の探求とメモ、明敏な観察と批評を提供してくれた。
Il helpis me tre efike klarigar ula punti, nome l'adjektivi-pronomi nedefinita.
彼は、私がある論点を効果的に解釈することを手伝ってくれた。すなわち不定の形容詞的代名詞についての論点である。
Ad ilu komplete debesas l'apendico pri la puntizado, la letri e adresi, segun Progreso.
句読法についての付録、「Progreso」による手紙と住所について、彼には大変にお世話になっている。
Il esis mea unesma lektero e konstanta kritikero.
彼は私の最初の読者であり変わらぬ批評家であった。
Ica gramatiko debas multo a lua helpado. Ton me joyas dicar publike e gratitudoze.
この文法は彼の多くの支援によっている。私は、そのことを公表し、感謝を捧げることを嬉しく思う。
L. B.
ボーフロン

コメントをかく


「http://」を含む投稿は禁止されています。

利用規約をご確認のうえご記入下さい

Menu

イド語文法編(4)

Wiki内検索

メンバーのみ編集できます