初めてのイド語 - イド語アカデミー
以下の記事は、ウィキペデイアのエスペラント版に掲載された「イド語アカデミー」です。エスペラントから日本語の翻訳を資料として掲載します。https://eo.wikipedia.org/w/index.php?title=Ido-aka...

Ido-akademio kaj la Historio イド語アカデミー と その歴史

Ĝis la Unua mondmilito, 1909 - 1918

第一次世界大戦まで(1909 - 1918)
En 1909 estis fondita internacia Uniono dil Amiki di la Linguo Internaciona, laŭ kies statuto kreiĝis la unua Ido-Akademio.
1909年、国際言語の学士院の国際ユニオンが設立された。その定款に従って第一次イド語アカデミーが生まれた。

Sekretario kaj ĉefa aganto en la Akademio estis Louis Couturat, kiu aperigis la lingvajn diskutojn de la Akademio, kaj ties decidojn, en la revuo Progreso. La frua Ido-Akademio okupiĝis ĉefe (sed ne nur) pri la lingva plibonigo de la lingvo Ido. Tiu akademio malaperis dum Unua mondmilito.
そのアカデミーの書記と主要な活動家は、ルイ・クーチュラであり、彼は機関誌「Progreso」の中で、アカデミーの言語議論やその決定を著した。初期のイド語アカデミーは、主にイド語の言語的な改善について(それだけではないが)専念していた。このアカデミーは第一次世界大戦中に消滅した。

Ĝis la Novial-skismo, 1920 - 1929

ノビエルの分裂まで(1920 - 1929)

Kiam la Ido-movado reviviĝis militofine, renaskiĝis ankaŭ la Akademio de Ido.
イド語運動が終戦に復活して、イド語アカデミーも再建された。

En januaro 1920 Schneeberger kiel prezidanto de la akademio anoncis la rekomencon de la akademiaj laboroj.
1920年1月、アカデミー会長としてシュネーベルガーがアカデミー事業の再開を告知した。

En aprilo Beaufront deklaris la akademion preta por refunkciiĝo, sed ĝi bezonis financan rimedon de Uniono, kiu ne jam montris vivosignojn.
同年4月、ボーフロンがアカデミー再開のための準備ができていることを宣言したものの、まだ存在を表せないユニオンの財政的方策が必要だった。

Du monatojn poste Beaufront komunikis la reordigon de akademio kaj la elekton de tri novaj membroj.
その後2ヶ月間、ボーフロンはアカデミーの回復と、三人の新しい会員の選出を伝えた。

La nova »Uniono dil meceni dil Ido-akademio« akiris siajn kvar unuajn membrojn.
新しい「イド語アカデミーのパトロン連合」は4人の第一次会員を獲得した。

En 1924 la Akademio decidis, nenion plu ŝanĝi en la gramatiko de Ido ĝis 1928, sed aldoni al la lingvo nur en la kampo de vortaro.
1924年には、文法の変更を1928年まで行わないと決定したが、辞典の分野のみだけ追加することした。

Tio tre malplaĉis al la reformemaj idistoj, kiuj grupiĝis ĉirkau la duonoficiala (kaj plej vaste legata) monata periodaĵo Mondo.
これは、改良好きのイディイストたちに嫌われた。彼らは半公式の月刊刊行物「Mondo」の周辺でグループをつくったのである。

Pro tio en 1927 tiu organo malfermiĝis al lingvaj diskutoj pri reformoj. La disputoj inter konservativuloj kaj reformemuloj iĝis tiel akraj, ke jam en 1928 la Ido-Akademio decidis, ne plu uzi Mondon kiel organon, kaj preferis eldoni propran organon, Ofical Informilo dil ldo-Akademio (1928-1929).
このため1927年、その機関誌は、改良について言語的な議論に窓を開き、保守派と改革派の議論は、1928年にイド語アカデミーが機関誌として「Mondo」をこれ以上使えなくなるほど深刻になった。そして、イド語アカデミー(1928-1929)の公式情報誌として独自の機関誌を発行することを選んだ。

En 1929 la skismo plenumiĝis: granda parto el la reformemuloj migris al Occidental, kaj parto, kune kun la revuo Mondo, al la ĵusnaskita Novial (1929).
1929年に分裂。改革派の大きなグループは「オクツィデンタル」へ移行し、機関誌「Mondo」のグループは誕生したばかりの「ノヴィアル」に移行した。

Ĝis la Dua mond-milito, 1929 - 1945

第二次世界大戦まで(1929 - 1945)
La restanta Ido-movado reorganiziĝis: la Uniono por la Linguo Internaciona (ULI) naskiĝis en 1929, ĝi ekzistas ankoraŭ hodiaŭ.
残存するイド語運動が再編成された。国際言語のためのユニオン(ULI)が1929年に誕生し、今日まで存在している。

La Ido-Akademio, nun sen ekstremaj reformistoj, reorganiziĝis kaj adoptis kiel oficialan organon la renaskitan Progreson (ekde 1931, ĝis nun).
現在は極端な改良のないイド語アカデミーは再編成され、公式的機関誌として再生された「Progreso」を採用した。

La nova akademio havis de 9 ĝis 15 anoj, ĝi estis organo de ULI.
新しいアカデミーは9名から15名の会員となり、それが「ULI」の機関となった。

Nur diplomitaj Ido-instruistoj rajtis elekti la akademianojn.
免許を与えられた教師だけがアカデミー会員を選ぶ権利があった。

Ĝia celo estis la perfektigo kaj la unueca evoluigo de la lingvo mem.
その目的は、イド語自体の完成と一貫した発展であった。

Kelkaj idistoj kaj kelkaj akademianoj provis intertempe ankoraŭ reformi la lingvon, sed la konservativa idistaro, nun majoritata, malhelpis tion.
何人かのイディストたちやアカデミー会員らはこれまで、言語のさらなる改良を試みたが、多数派の保守的なイディストグループはそれを妨害した。

Lasta skismo okazis en 1934: samjare la Ido-kongreso decidis pri nova stabileco-periodo, kiu devintus daŭri ĝis 1937.
最後の分裂は1934年に起きた。この年、イド語大会が1937年まで継続べきである新安定時期について決定した。

En ĉi tiu jaro la Akademio decidis unuanime, ke kiel bazon de lingvaj diskutoj oni adoptu la "klasikan" Idon de 1913.
この年に、アカデミーは、1913年の「古典的」イド語を言語の基礎として採用すべきたと、満場一致で決定した。

Al la idistoj estos permesate utiligi nur prove novaĵojn, eventuale nur en literatura kaj scienca kampoj.
イディイストに対して、場合によって文学と科学の分野だけ、新しいものを試験的に使用が許された。

Poste

その後

Dua mondmilito denove malaperigis Ido-Akademion, kiu restariĝis post la mondmilito, sub la direktorado de Siegfried Auerbach, reveninta al Ido post fazo kiel ano de Novial.
第二次世界大戦は再びアカデミーを消滅させたが、戦後、ノヴィアル会員として過ごした後に、イド語に戻ってきたルジークフリート・アウアバッハのもとで再出発した。

Post la morto de Auerbach, tamen, dum la fruaj 1960-aj jaroj, la akademio iom post iom "endormiĝis".
しかし、アウアバッハの死後、1960年代初期、アカデミーはしだいに「休眠」していった。

Ĝi absorbiĝis rekte de la Komitato de ULI, kies "lingva sekretario" vakos dum multaj jaroj (dum la 1970-aj jaroj).
アカデミーは「ULI」の委員会に専念してしまった。その「言語的書記」は多年に渡り(1970年代)、空席となっている。

Nuntempe Ido ne plu havas ian lingvan komitaton, kvankam depost kelkaj jaroj ULI ree havas lingvan sekretarion.
ULIには言語的書記がいるにも関わらず、現在、イド語はもはや言語委員会を持っていない。

ベブソンのチャチャ:

フランス語やスペイン語の様な大言語はシッカリとしたアカデミーを持っていて、自国の言語が崩れない様に、常にその規範を大衆に示しております。また大衆の方も、何とかその規範にそって自国の言語を使おうと努力します。まあ言語の規範は言語の法律です。
ところが、英国には成文法がなく慣習法でやっている様に、英語には明らかなアカデミーがありません。それでも英語とゆう大言語は、どれが絶対的に正しいとゆう法則も無く、英国や米国、カナダ、南ア、インド、オーストラリア、ニュージーランドなど、それぞれの英語にはかなりの違いはあれども、お互いに通じる事でなんとかやって参りました。それには、英語でモノを書く優れた作家が大勢いて、大衆はその文体をマネしていれば、7つの海を跨ぐ広い世界でも、それなりに良い英語を書く事ができたのです。

イド語世界でも、将来、優れた文体で書く作家が大勢輩出して来れば、アカデミーなぞ無くとも、論理構造のシッカリとしたイド語は十分に逞(たくま)しく成長して行けると思っております。過って、剣豪:宮本武蔵は『我、神仏を尊びて、神仏を頼らず。』と言いました。私がイド・アカデミーを尊重すれども頼らずの精神で来たのは、そんな訳です。