初めてのイド語 - KGD_1_19

Konjuncioni. 接続詞

Ido havas koordinal konjunciono. konjuncioni, subordinal konjuncioni e un questional.
イド語には等位接続詞がある。従位接続詞およびひとつの疑問接続詞。

107.
— Yen la koordinal konjuncioni :
等位接続詞は、次の通り。
Do = E. then (therefore), consequently;
「do」=(英)「then(therefore」、「consequently」
D. also, demnach, somit, folglich; F. donc (par conséquent); I. dunque, quindi; S. luego, per consiguiente.
(独)「also」「demnach」「somit」「folglich」;(仏)「donc (par conséquent)」;(伊)「dunque」「quindi」;(西)「luego」「per consiguiente」
Ed o e = D. und; E. and; F. et; I. e, ed; S. y, é.
「ed」=(独)「und」;(英)「and」;(仏)「et」;(伊)「e」「ed」;(西)「y」「é」
Ma = D. aber, allein (nach Verneinung), sondern; E. but; F. mais; I. ma; S. mas, pero *1.
「ma」=(独)「aber」「allein」「sondern」;(英)「but」;(仏)「mais」;(伊)「ma」;(西)「mas」「pero」
Nam = D. denn; E. for; F. car, en effet; I. diffati; S. en efecto *2.
「nam」=(独)「denn」;(英)「for」;(仏)「car」「en effet」;(伊)「diffati」;(西)「en efecto」
Or = D. nun (aber); E. now; F. or; I. ora; S. ahora *3.
「or」=(独)「nun(aber)」;(英)「now」;(仏)「or」;(伊)「ora」;(西)「ahora」
Tamen = D. dennoch, gleichwohl, nichtsdestoweniger, trotzdem; E. however, yet, still; F. cependant, pourtant, néanmoins; I. pero, tuttavia, ciò non ostante; S. con todo, sin embargo, a pesar de *4.
「tamen」=(独)「dennoch」「gleichwohl」「nichtsdestoweniger」「trotzdem」;(英)「however」「yet」「still」;(仏)「cependant」「pourtant」「néanmoins」;(伊)「pero」「tuttavia」「ciò non ostante」;(西)「con todo」「sin embargo」「a pesar de」
Od, o *5 = D. oder; E. or; F. ou, ou bien; I. o, od; S. ó, ú.
「od」「o」=(独)「oder」;(英)「or」;(仏)「ou」「ou bien」;(伊)「o」「od」;(西)「ó」「ú」
O(d)... o(d) = D. entweder... oder; E. either... or; F. ou... ou.
「od... od」「o... o」=(独)「 entweder... oder」;(英)「either... or」;(仏)「ou... ou」
Sive... sive = D. ob... ob..., sei es (dass)... sei es (dass)...; E. either... or, whether... or whether, be it that... be it that; I. sia... sia...; F. soit... soit..., soit... que... soit que; S. bien... bien, sea que... sea que *6.
「sive... sive」=(独)「ob... ob...」「sei es (dass)... sei es (dass)...」;(英)「either... or」「whether... or whether」「be it that... be it that」;(伊)「sia... sia...」;(仏)「soit... soit...」「soit... que... soit que」;(西)「bien... bien」「sea que... sea que)
Nek... nek = D. weder... noch...; E. neither... nor...; F. ni... ni...; I. nè... nè...; S. ni... ni... *7.
「nek... nek」=(独)「weder... noch...」;(英)「neither... nor...」;(仏)「ni... ni...」;(伊)「nè... nè...」;(西)「ni... ni...」
Lore... lore = D. bald... bald...; E. now... now...; F. tantôt... tantôt; I. ora... ora...; S. ya... ya...
「lore... lore」=(独)「bald... bald...」;(英)「now... now...」;(仏)「tantôt... tantôt」;(伊)「ora... ora...」;(西)「ya... ya...」
Yen. (Videz infre la noto *8.)
「yen」(先ず注8を参照せよ)

108.
— Yen la subordinal konjuncioni :
従位の接続詞がある。
Ke = D. das; E. that; F. que; I. che; S. que.
「ke」=(独)「das」;(英)「that」;(仏)「que」;(伊)「che」;(西)「que」
Se = D. wenn, sofern, falls; E. if; F. si; I. se; S. si.
「se」=(独)「wenn」「sofern」「falls」;(英)「if」;(仏)「si」;(伊)「se」;(西)「que」
Se ne = D. wo nicht, sonst; E. if not; F. sinon; I. se non, se no; S. si no.
「se ne」=(独)「wo nicht」「sonst」;(英)「if not」;(仏)「sinon」;(伊)「se non」;(西)「si no」
Se nur, nur se = D. wenn... nur; E. if only; F. pourvu que; I. purchè, a condizione che; S. con tal que, siempre que.
「se nur」「nur se」=(独)「 wenn... nur」;(英)「if only」;(仏)「pourvu que」;(伊)「purchè」「a condizione che」;(西)「con tal que」「siempre que」
Ecepte se = D. ausserwenn; E. except if; F. à moins que, excepté si; I. eccetto che, salvo che; S. exceptuado si.
「ecepte se」=(独)「ausserwenn」;(英)「except if」;(仏)「à moins que」「excepté si」;(伊)「eccetto che」「salvo che」;(西)「exceptuado si」
Quale se = D. als wenn, als ob; E. as though, as if; F. comme si; I. come se; S. come si.
「quale se」=(独)「als wenn」「als ob」;(英)「as though」「as if」;(伊)「come se」;(西)「come si」
Quankam = D. obgleich, obschon, obwohl, trotzdem dass; E. as though, as if; F. quioque, bien que; I. quantunque, benchè, sebbene; S. aunque.
「quamkam」=(独)「obgleich」「obschon」「obwohl」「trotzdem dass」;(英)「as though」「as if」;(仏)「quioque」「bien que」;(伊)「quantunque」「benchè」「sebbene」;(西)「aunque」
Ni adjuntez la konjuncioni questional-relativa ja konocata da ni kom adverbi : Ube, kande *9, quale, quante.
すでに副詞として知られている疑問関係接続詞を付け加えよう。「ube」「kande」「quale」「quante」
Fine la konjuncioni kompozita :
最後に合成接続詞:
Pro quo = pro qua kauzo;
「pro quo」=何の理由で
Por quo = por qua skopo;
「por quo」=何の目的で
A qui korespondas : pro co, pro to = pro ica, pro ita kauzo; por co, por to = por ica, por ita skopo *10.
これらに対する返答は、「pro co」「pro to」=「pro ica」「pro ita kauzo」や、「por co」「por to」=「por ica」「por ita skopo」になる。

109.
— La plu multa prepozicioni genitas konjuncioni samsenca per la simpla adjunto di ke *11 :
もっと多くの前置詞が、ただ「ke」をつけるだけで、同じ意味の接続詞になっていく。
Pro ke (kauzo); por ke (skopo); per ke (per la fakto ke) : glacio diferas de aquo per ke ol esas solida = per sua solideso.
「pro ke」(理由);「por ke」(目的);「per ke」(〜という事実を用いて):「glacio diferas de aquo per ke ol esas solida = per sua solideso」(氷は、個体であるという事実によって、水とは違う。氷の個体性によって。)
De ke (de la fakto ke, de ico ke) : lua febreso venas de ke il esis recente malada = de lua recenta maladeso.
「de ke」=(〜という事実に由来して、〜ということから):「lua febreso venas de ke il esis recente malada = de lua recenta maladeso」(彼の高熱は、最近彼が病気になったことに由来する。彼の最近の病気に由来する。)
Ante ke; pos ke; depos ke o de kande : depos ke, de kande il venis, me ne plus ekiras; omnafoye ke. Dum ke : dum ke il esis malada = dum lua maladeso.
「ante ke」(〜の前に);「pos ke」(〜の後に);「depos ke」「de kande」(〜した時から)。「de kande il venis, me ne plus ekiras」(彼が来た後では、私はことさらに出かけることもない)
omnafoye ke.
「omnafoye ke」(〜するたびに、〜する時はいつでも)
Dum ke : dum ke il esis malada = dum lua maladeso.
「dum ke」(〜する間);「dum ke il esis malada」(彼が病気であった間に)
Til ke; sen ke; ultre ke.
「til ke」(〜まで);「sen ke」(〜することもなく);「ultre ke」(〜に加えて」
Malgre ke (kf. quankam); ecepte ke.
「malgre ke」(にもかかわらず)([比較]quankam);「ecepte ke」(〜を別にして)
Segun ke; kontre ke (qua expresas opozo, kontrasto).
「segun ke」(〜に従って);「kontre ke」(反対、対照を表す)

110.
— Altra konjuncioni esas formacata per adverbi e la konjunciono ke :
その他の接続詞は、副詞と接続詞「ke」(の組み合わせ)によって形成されている。
Tale ke; tante ke; kaze ke; kondicione ke; supoze ke; time ke *12; tante plu ke; tante ofte ke; tam ofte ke; tante longe ke; tam longe ke *13.
「Tale ke」(〜するために);「tante ke」(する程の);「kaze ke」(〜の場合には);「kondicione ke」(〜という条件で);「supoze ke」(〜と仮定して);「time ke」(〜しないように);「tante plu ke」(ますます〜する);「tante ofte ke」(しばしば〜する);「tam ofte ke」(〜するたびごとに);「tante longe ke」(〜するほど長く);「tam longe ke」(〜と同じくらい長く)
Remarkez anke la sequanta konjuncional expresuri :
以下の接続詞的な表現法にも注意しなさい。
Lore kande; quik kande; same kam; tante plu... quante plu = quante plu... tante plu...; tante min... quante min... = quante min... tante min...
「lore kande」(〜した当時に);「quik kande」(〜するとすぐに);「same kam」(〜と同様に);「tante plu... quante plu = quante plu... tante plu...」(〜すればするほど〜する);「tante min... quante min... = quante min... tante min...」(〜すればするほど〜しない)
Ex. : Quante plu me konocas li, tante plu me estimas li (= me tante plu estimas li, quante plu me konocas li);
例]:「Quante plu me konocas li, tante plu me estimas li」(彼を知れば知るほど、私はますます彼を尊重する)=「me tante plu estimas li, quante plu me konocas li」
quante plu me vidas ilu, tante plu il plezas me;
「quante plu me vidas ilu, tante plu il plezas me」(私は彼に会えば会うほど、彼は私を喜ばせる)
quante min il laboras, tante plu il volas repozar;
「quante min il laboras, tante plu il volas repozar」(彼は仕事をしなくなればなるほど、休みたくなる)
quante min me dormas, tante min me somnolas.
「quante min me dormas, tante min me somnolas」(眠らなければ眠らないほど、私は眠くなる)
Segun quante : segun quante me povos, me certe helpos vu.
「segun quante」(〜に応じて):「segun quante me povos, me certe helpos vu」(できるならば、あなたをきっと助けよう)
On atencez bone dicernar la koordinal konjuncioni de le subordinala e nome nam de pro ke.
等位接続詞と従位接続詞を区別することに留意しなければならない。いわゆる「nam」と「pro ke」の区別。
Ex. : Pro ke vu esis absenta, on ne vartis vu. La konjunciono nam esus ne justa hike.
例):「Pro ke vu esis absenta, on ne vartis vu」(あなたが不在であったので、誰もあなたを待っていなかった)。接続詞「nam」はここでは正しくないかもしれない。

111.
— La questional konjunciono esas kad (ka) sive por la direta questiono, sive por la nedireta.
疑問接続詞とは、直接疑問であれ、関節疑問であれ、「kad(ka)」である。
Direta questioni :Kad la mediko esas arivinta? Ka tua matro konsentas?
(直接疑問):「Kad la mediko esas arivinta?」(その医師は到着していたのか?)、「Ka tua matro konsentas?」(君のお母さんは、承諾しているのか?)
Nedireta questioni : Dicez a me, kad la mediko esas arivinta. Me questionas tu, ka tua matro konsentas.
(間接疑問):「Dicez a me, kad la mediko esas arivinta」(医師が到着していたのかどうかを、私に言いなさい)、「Me questionas tu, ka tua matro konsentas」(君のお母さんが承諾しているのかどうかを、私は君に質問している)
Quale on vidas, la konjunciono kad, ka sempre komencas la propoziciono (chefa o subordinala) en qua lu trovesas.
このように、接続詞「kad(ka)」は、常にそれが存在する(主節あるいは従属節の)命題を始めている。
Ma on ne uzas lu, se la propoziciono ja havas vorto questionala (qua, quo, quala, quanta, e. c.).
しかし、その命題がすでに「qua」「quo」「quala」「quanta」などの疑問詞を持っているならば、「kad(ka)」は使われない。
Kad ne o ka ne? esas fakte elipso vice : kad ne (tala esas la kozo)?
「kad ne?」あるいは「ka ne?」は次の文の省略形である。すなわち「kad ne」=「kad ne tala esas la kozo?」(その事はそんなものではないのか?)
Ka ne (tale vu pensas, opinionas, e. c.)?
「ka ne」=「Ka ne tale vu pensas, opinionas, e. c.?」(あなたはそのように考えている、そういう意見なのではないですね?)
Ol tradukas la F. n'est-ce pas?
これはフランス語では、「n'est-ce pas?」と翻訳される。
Co explikas, ke on ne dicas : ka no.
これは、「ka no」とは言わないと、説明している。
(Videz ica lasta vorto ye la adverbo di afirmo, nego o dubo).
(断言、否定、疑問で最後の語句を参照せよ)