Bona lingvoを読む（エスペラント）

Kiam mi estis psikologia studento, por konsciigi nin pri la rilato inter nerva elspezo kaj reguleco de la ago-skemoj, la gvidanto de lernogrupo foje proponis jenan eksperimenton. Ni registris per plej preciza tempomezurilo (estis ja en Svislando!) la daŭron necesan por partigi kompleton da ludkartoj en diversaj kondiĉoj. Eĉ se perfekte atenditaj, la rezultoj imponis. Se la instrukcioj estas, ekzemple:
Metu ĉiujn ruĝajn maldekstren, escepte de la bubo; de iu ajn sepo; de la kera deko; de la karoa aso; de la reĝino, egale ĉu ĝi estas kera aŭ karoa, se ĝin antaŭas nigra karto; de la kera reĝo, se ĝi aperas post karto kun valoro inter du kaj ok, alia ol la trefa kvaro; ktp,
la tempo necesa por ricevi la postulatan kartogrupon estas multe pli longa ol se la regularo konsistas el unu frazo:
Metu la ruĝajn maldekstren kaj la nigrajn dekstren.
La pli longa daŭro de la unua tasko spegulas la pli altan kvanton da energio, kiun bezonas la nerva sistemo por ĝin plenumi.

私が心理学の学生だった頃、行動スキームの神経支出と規則性の関係性について、私たちにそれを自覚させる目的で、学習グループのリーダーがしばしば次のような実験を提案してくれたことがありました。最高度に正確な時間計測器を使って（そこはまさにスイスだったから…）、様々な条件の元で、ひと揃いのトランプを振り分けるために必要な時間を記録していました。たとえ完全に期待されていたものであっても、結果はとても強い印象を与えるものだったのです。そのゲームの指令は、例えば次のようなものでしたが…
「全ての赤いマークを左側へ置きなさい。ただし、ジャックを除く、７のカードを除く、ハートの１０を除く、ダイヤのエースを除く、もし黒の王様カードがその前にあったら、ハートでもダイヤでも関わらず同じように、クイーンを除く、そしてクラブの４以外で、２と１０の間にあるカードの後に現われたら、ハートの王様を除く、などなど…」
要求されたトランプのグループを受け取るための時間は、「赤いカードは左側に、黒いカードは右側に置きなさい」というゲーム指令の時よりも、かなり長くなります。
第一の指令を長く続けるには、それを実践するために神経システムが必要とするエネルギーがかなりの量になります。

registri

記録する

---

Nu, la plimulto el la naciaj lingvoj enhavas regulojn kompareblajn al la unua serio de instrukcioj. Sekve, la nerva fluo konstante elspezas sian energion ĉe blokoj, baroj, devojigoj kaj stumblejoj ĉiaspecaj. Legante ĉi tion, verŝajne kelkaj el vi pensas: “Li troigas. Mi lernis la anglan, la germanan aŭ tiun aŭ tiun ĉi lingvon, kaj mi parolas ĝin flue. Ne estas tiel terure.” Se tiel estas, mi gratulas vin. Sed eble tute simple vi ne konscias vian sportan nivelon.

ところで、諸民族言語の大半は、続けざまに出している、先のゲーム指令に匹敵する規則を含んでいるのです。従って、神経の流れが、あらゆる種類の塊、障害、縛り、つまづきのところで、自分のエネルギーを継続的に支出しているのです。これを読むと、あなた達の何人かは、このように考えるでしょう。「彼は誇張しているよ。私は英語、ドイツ語やあれやこれやの言語を学んできたし、流暢に話すよ。そんなに怖がることはないよ」と。もし、そうなら、おめでとう！ しかし、おそらく簡単なことだが、あなたは自分の運動能力レベルを自覚していないのです。

ĉiaspeca

あらゆる種類の

---

Kiam vi uzas esperanton, vi estas kiel homo, kiu kuras rektalinie sur ebena tereno. Kiam vi uzas la alian lingvon (se ne estas unu el la malmultaj kun strukturoj same regulaj, kiel la esperantaj), vi kuras sur tereno kun fortaj deklivoj, jen supren, jen malsupren, sekvante zigzagan vojeton kun harpinglaj turniĝoj, plenan je truoj perfide faligaj, kaj kiun de tempo al tempo rokoj baras, tiel ke ne eblas pluiri sen grimpi transen. Se vi flue parolas, tio signifas, ke vi tiom ekzercis vin, ke vi parkere konas la malfacilajn lokojn kaj, ĉiufoje, la plej efikan manieron ilin venki. Vi similas al atleto, kiu ĉiutage trakuras la ĵus priskribitan terenon. Sed eĉ se via kurrapideco havigas al vi aplaŭdon, tamen restas la fakto, ke, sur tiu tereno, via koro pli rapide batas, vi spiras pli forte kaj brue, vi estos pli laca, ol dum vi kuris senturne kaj senbare sur la ebenejo. Kiom ajn ekzercita vi estas, vi elspezis pli da energio.

エスペラントを話すときには、平坦な土地の上をまっすぐに走っているようなものです。他の言語を使うときは（もし、エスペラントと同じような規則構造を持つ言語でないならば…）、険しい坂のある道を走っているように、上がったり、下がったり、ヘアピンカーブのあるジグザグの小道をたどりながら、穴ボコだらけの道でつまづいては、ときどき岩が障害となっている道…、その結果、向こう側へよじ登ることも、先にいくこともできなくなるのです。もし、流暢に話せるとしたら、それは、むずかしいところを暗記して、困難さに打ち勝つために最も効果的な方法を覚えるほどに、あなた自身が練習したということを意味します。先述のような土地を毎日、走りぬけるスポーツ選手と似ています。しかし、スピードを出して走っているあなたに拍手喝采が送られたとしても、カーブも障害もない平地の上を走るよりも、その険しい土地では、心臓がものすごい勢いでドキドキ打ち続け、ゼイゼイと呼吸しているという事実です。どんな練習をしたところで、大きなエネルギーをもっと消費しているのです。

deklivo

坂

harpinglo

ヘヤピン

turniĝo

回転

---