¥¨¥¹¥Ú¥é¥ó¥È¸ì¤Î½¤ÀµÈǤȤ·¤Æ³«È¯¤µ¤ì¤¿¿Í¹©¸À¸ì¡¢¹ñºÝÊä½õ¸ì¤Ç¤¹¡£

Prefixi.¡¡ÀÜƬ¼­


anti-. — Ta prefixo esis l'objekto di la sequanta decido 883 (Progreso, VI, 113) :
¡Öanti-¡×¡¡¤³¤ÎÀÜƬ¼­¤Ï¡¢·èÄê883¤Ë½¾¤Ã¤¿¤â¤Î¤Ç¤¢¤ë¡£¡Ê¡ÖProgreso¡×»ïÂè6´¬113ÊÇ¡Ë
« On repulsas anti- kom prefixo generale aplikebla *1, ed adoptas ol kom prefixo rezervenda a la ciencala e teknikala terminaro. » *2.
¡Ø°ìÈÌŪ¤ËŬÍѤǤ­¤ëÀÜƬ¼­¤È¤·¤Æ¡Öanti-¡×¤ÏÇÓ½ü¤µ¤ì¤Æ¤¤¤ë¤¬¡¢²Ê³ØŪµ»½ÑŪ¤ÊÀìÌçÍѸì¤ËÂФ¹¤ëÊÝα¤¹¤Ù¤­ÀÜƬ¼­¤È¤·¤Æ¤ÏºÎÍѤµ¤ì¤Æ¤¤¤ë¡£¡Ù
Ol signifikas kontre, qua expresas la sama ideo en la linguo komuna :
¤½¤Î°ÕÌ£¤Ï¡¢Ä̾ï¤Î¸À¸ì¤ÎÃæ¤ÎƱ¤¸³µÇ°¤òɽ¤·¤Æ¤¤¤ë¡Ökontre¡×¡Ê¤ËÂФ·¤Æ,¡Ä¤Ë¸þ¤«¤Ã¤Æ,¡Ä¤ËÈ¿¤·¤Æ¡Ë¤Ç¤¢¤ë¡£
kontreveneno, kontrefebra, kontreverma *3.
¡Ökontreveneno¡×¡Ê¹³ÆÇÁÇ¡Ë¡¢¡Ökontrefebra¡×¡Ê²òÇ®À­¤Î¡Ë¡¢¡Ökontreverma¡×¡ÊÃî¤è¤±¤Î¡Ë

arki-. — Ta prefixo, pasable internaciona (Greka origine), signifikas : en eminenta grado; ol do sempre indikas grado supera : arkianjelo, arkiduko, arkidiakono, e. c. (Progreso, III, 419. — Decido 649.)
¡Öanti-¡×¡£¤³¤ÎÀÜƬ¼­¤Ï¡¢¤«¤Ê¤ê¹ñºÝŪ¡Ê¸ì¸»¤Ï¥®¥ê¥·¥¢¸ì¡Ë¤Ê¤â¤Î¤Ç¡¢¡Ö¹â°Ì¤ÎÃʳ¬¤Î¡Á¡×¤È¤¤¤¦°ÕÌ£¤ò»ý¤Ä¡£¤·¤¿¤¬¤Ã¤Æ¡¢¤³¤ì¤Ï¾ï¤Ë¾å°Ì¤ÎÄøÅÙ¤ò¼¨¤¹¡§¡Öarkianjelo¡×¡ÊÂçÅ·»È¡Ë¡¢¡Öarkiduko¡×¡ÊÂç¸ø¡Ë¡¢¡Öarkidiakono¡×¡Ê¹â°Ì¤Î½õº×¡Ë¤Ê¤É¡£¡Ê¡ÖProgreso¡×»ïÂè3´¬419ÊÇ¡Ë
auto-. — Quale anti-, ta prefixo repulsesis « kom prefixo generale aplikebla, ed adoptesis kom prefixo rezervenda a la ciencala e teknikala terminaro *4.
¡Öauto-¡×¡£¡Öanti¡×¤Î¤è¤¦¤Ë¡¢¤³¤ÎÀÜƬ¼­¤Ï¡Ø°ìÈÌŪ¤ËŬÍѤǤ­¤ëÀÜƬ¼­¤È¤·¤Æ¤ÏÇÓ½ü¤µ¤ì¤Æ¤¤¤ë¤¬¡¢²Ê³ØŪµ»½ÑŪ¤ÊÀìÌçÍѸì¤ËÂФ¹¤ëÊÝα¤¹¤Ù¤­ÀÜƬ¼­¤È¤·¤Æ¤ÏºÎÍѤµ¤ì¤Æ¤¤¤ë¡£¡Ù
bi-. — Ta ciencal o teknikala prefixo « signifikas ofte « dufoye », sed anke « duopla », « du kune » dicas Sro COUTURAT (Progreso, III, 3); ol esas impozata da l'internacioneso; e pluse ol esas tre oportuna por supresar la dusencesi »;
¡Öbi-¡×¡¢¤³¤Î²Ê³Øµ»½ÑŪ¤ÊÀÜƬ¼­¤Ï¡Ø¡ÖÆóÅ٤Ρפä¡ÖÆóÇܤΡפä¡ÖÆó¸Ä¤È¤â¤Ë¡×¤ò°ÕÌ£¤·¤Æ¤¤¤ë¡£¥¯¡¼¥Á¥å¥é»á¤Ï¡Ö¤³¤ì¤Ï¹ñºÝÀ­¤Ë¤è¤Ã¤Æ¶¯¤¤¤é¤ì¤Æ¤ª¤ê¡¢¤µ¤é¤Ë¡¢ÆóµÁÀ­¤òÍÞ¤¨¤ë¤¿¤á¤ËÊØÍø¤Ç¤¢¤ë¡×¤È¸À¤Ã¤Æ¤¤¤ë¡Ê¡ÖProgreso¡×»ïÂè3´¬3ÊÇ¡Ë¡¨
se on uzus, exemple, du (vice bi-) en biplani, bicikli, on hezitus omnafoye, kande on parolus pri du plani, du cikli.
¤â¤·¡¢²¾¤Ë¡Öbiplani¡×¡ÊÊ£ÍÕµ¡¡á¼çÍ㤬2Ë礢¤ëÈô¹Ôµ¡¡Ë¡Öbicikli¡×¡Ê¼«Å¾¼Ö¡Ë¤Ç¡Ê¡Öbi-¡×¤ÎÂå¤ï¤ê¤Ë¡Ë¡Ödu¡×¤ò»È¤¦¤Ê¤é¤Ð¡¢¡Ödu plani¡×¡Ödu cikli¡×¤È¸À¤¦»þ¡¢í´í°¤·¤Æ¤·¤Þ¤¦¡£
— Ex. : biciklo, bipedo, bipeda, bilingua, bidenta, bikonkava, bikonvexa, bimanua, e. c.
Îã¡Ë¡§¡Öbiciklo¡×¡Ê¼«Å¾¼Ö¡Ë¡¢¡Öbipedo¡×¡ÊÆó­¡Ë¡¢¡Öbipeda¡×¡ÊÆó­¤Î¡×¡¢¡Öbilingua¡×¡Ê2¸À¸ì¤Î¡Ë¡¢¡Öbidenta¡×¡ÊÆó»õ¤Î¡Ë¡¢¡Öbikonkava¡×¡Êξ±ú(¤ª¤¦)¤Î¡Ë¡¢¡Öbikonvexa¡×¡ÊξÆÌ(¤È¤Ä)¤Î¡Ë¡¢¡Öbimanua¡×¡Ê2¤Ä¤Î¼ê¤ò»ý¤Ä¡Ë¤Ê¤É¡£
bo-. — Ta prefixo, Franca per beau- (pron. : bo) esas heredita de Esperanto senkonteste.
¡Öbo¡×¡£¡Öpeau-¡×¡Êȯ²»¤¬¡Öbo¡×¡Ë¤ò¤â¤Á¤¤¤¿ÀÜƬ¼­¤Ï¡¢°ÛµÄ¤Ê¤¯¥¨¥¹¥Ú¥é¥ó¥È¤«¤é¼õ¤±·Ñ¤¤¤À¡£
Ol indikas : parenteso per mariajo : bopatrulo = patrulo di la spozino (relate elua spozo); bofratulo = fratulo di la spozino (relate elua spozo). Ta prefixo quik adoptesis.
¤³¤ÎÀܳ»ì¤Ï¡¢º§°ù¤Ë¤è¤ë·ì±ï´Ø·¸¤ò¼¨¤·¤Æ¤¤¤ë¡£¡§¡Öbopatrulo¡×¡ÊÇÛ¶ö¼Ô¤ÎÉã,µÁÉã¡£ºÊ¤ÎÉפδط¸¡Ë¡¨¡Öbofratulo¡×¡ÊµÁÍý¤Î·»Äï¡£ºÊ¤ÎÉפδط¸¡Ë¡£¤³¤ÎÀÜƬ¼­¤Ï®¤ä¤«¤ËºÎÍѤµ¤ì¤¿¡£
La parenteso per rimariajo indikesas, segun la kazi, per la prefixo mi-(V. ta prefixo), o per l'adjektivo stifa (stief D., step E.).
ºÆº§¤Ë¤è¤ë¿ÆÀÌ´Ø·¸¤Ï¡¢¾ì¹ç¤Ë¤è¤Ã¤Æ¡¢ÀÜƬ¼­¡Ömi-¡×¡Ê¡Ömi-¡×¤Î¹à»²¾È¡Ë¤ä¡¢·ÁÍÆ»ì¡Östifa¡×¡Ê¥É¥¤¥Ä¸ì¡Östief¡×¡¢±Ñ¸ì¡Östep-¡×¡Ë¤òÍѤ¤¤Æ¼¨¤·¤Æ¤¤¤ë¡£
Mea stifa frato esas ta, qua divenis mea frato per rimariajo di mea patrulo kun lua matro, o di mea matro kun lua patrulo.
¡Ömea stifa frato¡×¤È¤Ï¡¢»ä¤ÎÉ㤬Åö»ö¼Ô¤ÎÊì¤È¤ÎºÆº§¤Ë¤è¤Ã¤Æ¡¢¤¢¤ë¤¤¤Ï¡¢»ä¤ÎÊ줬Åö»ö¼Ô¤ÎÉã¤È¤ÎºÆº§¤Ë¤è¤Ã¤Æ¡¢»ä¤Î·»Äï¤È¤Ê¤Ã¤¿¤È¤¤¤¦¤³¤È¤Ç¤¢¤ë¡£
Fakte ta stifa frato (homulo o homino) havas altra patrulo ed altra matro kam me, do nula sango-parenteso kun me.
¼ÂºÝ¤Ë¡¢¤½¤Î¡Östifa frato¡×¡ÊÃ˽÷¤ÎµÁÍý¤Î·»Äï»ÐËå¡Ë¤Ï¡¢»ä¤Î¤È¤Ï°ã¤¦Éã¤ÈÊì¤ò¤â¤Ã¤Æ¤¤¤ë¤Î¤Ç¡¢»ä¤È¤Ï·ì±ï´Ø·¸¤Ï¤Ê¤¤¡£
Mea stifa patrulo esas la spozo di mea matro rimariajinta su kun ilu, ma tote ne mea patrulo.
¡Ömea stifa patrulo¡×¤È¤Ï¡¢»ä¤ÎÊ줬ºÆº§¤·¤ÆÉפȤʤ俿ͤΤ³¤È¤Ç¡¢»ä¤ÎÉã¿Æ¤Ç¤Ï¤Ê¤¤¡£
Mea stifa matro esas la spozo di mea patrulo rimariajinta su kun elu, ma tote ne mea matro.
¡Ömea stifa matro¡×¤Ï¡¢»ä¤ÎÉ㤬ºÆº§¤Ë¤è¤Ã¤Æ¤½¤ÎºÊ¤È¤Ê¤Ã¤¿¿Í¤Î¤³¤È¤Ç¡¢¤ï¤¿¤·¤ÎÊì¿Æ¤Ç¤Ï¤Ê¤¤¡£
Mea stifa onklulo esas la spozo di mea onklino rimariajinta su kun ilu, ma tote ne mea onklulo (Progreso, IV, 105. — Decido, 745).
¡Ömea stifa onklulo¡×¡ÊµÁÍý¤Î½ÇÉã¡Ë¤È¤Ï¡¢»ä¤Î½ÇÊ줬ºÆº§¤Ë¤è¤Ã¤Æ¤½¤ÎÉפˤʤ俿ͤΤ³¤È¤Ç¡¢»ä¤Î¡Ê·ì±ï¤Î¡Ë½ÇÉã¤Ç¤Ï¤Ê¤¤¡Ê¡ÖProgreso¡×»íÂè4´¬105ÊÇ¡£·èÄê745¡Ë
des-. — Ta prefixo internaciona indikas la kontreajo dil koncepto expresata sen olu.
¡Ödes-¡×¡£¤³¤Î¹ñºÝŪ¤ÊÀÜƬ¼­¤Ï¡¢¤³¤ÎÀÜƬ¼­¤Ê¤·É½¸½¤µ¤ì¤¿³µÇ°¤ÎÀµÈ¿ÂФò¼¨¤·¤Æ¤¤¤ë¡£
Exemple : desobedio, deshonoro, desavantajo, deshonesta, desfacila, desbona *5, desinfektar, desorganizar, desamar esas la kontreaji di : obedio, honoro, avantajo, honesta, facila, bona, infektar, organizar, amar.
Îã¡£¡§¡Ödesobedio¡ÊÉÔÉþ½¾¡Ë¡×¡Ödeshonoro¡ÊÉÔ̾ÍÀ¡Ë¡×¡Ödesavantajo¡ÊÉÔÍø¤ÊΩ¾ì¡Ë¡×¡Ödeshonesta¡ÊÉÔÀµÄ¾¤Ê¡Ë¡×¡Ödesfacila¡Êº¤Æñ¤Ê¡Ë¡×¡Ödesbona¡Ê°­¤¤¡Ë¡×¡Ödesinfektar¡Ê¾ÃÆǤ¹¤ë¡Ë¡×¡Ödesorganizar¡Êº®Í𤵤»¤ë¡Ë¡×¡Ödesamar¡Ê°¦¤¹¤ë¤Î¤ò¤ä¤á¤ë¡Ë¡×``¤Ï¡¢¡Ê¤½¤ì¤¾¤ì¡Ë¡Öobedio¡Ê½¾½ç¡Ë¡×¡Öhonoro¡Ê̾ÍÀ¡Ë¡×¡Öavantajo¡ÊÍ­Íø¤ÊΩ¾ì¡Ë¡×¡Öhonesta¡ÊÀµÄ¾¤Ê¡Ë¡×¡Öfacila¡Ê´Êñ¤Ê¡Ë¡×¡Öbona¡ÊÎɤ¤¡Ë¡×¡Öinfektar¡Ê±øÀ÷¤¹¤ë¡Ë¡×¡Öorganizar¡ÊÃķ뤹¤ë¡Ë¡×¡Öamar¡Ê°¦¤¹¤ë¡Ë¡×¤ÎÈ¿Âиì¤Ç¤¢¤ë¡£
On devas dicernar e distingar sorgoze la vorti kontrea, formacata per des-, de la vorti kontredicanta (simpla nego), formacata per ne- : neafabla, neutila, neobedio.
¡Ödes-¡×¤òÍѤ¤¤Æºî¤é¤ì¤¿È¿Âиì¤È¡¢¡Öne-¡×¤òÍѤ¤¤Æºî¤é¤ì¤¿ÈÝÄꤹ¤ë¸ì¡Êñ½ãÈÝÄê¡Ë¤ò¡¢¿µ½Å¤Ëǧ¼±¤·¶èÊ̤·¤Ê¤±¤ì¤Ð¤Ê¤é¤Ê¤¤¡£
Por certe facar la dicerno (e pose la distingo per des- o ne-) suficas questionar su kad existas mezo inter la du extremaji; se ta mezo existas, l'extremaji esas kontrea, lore oportas uzar des-; se ta mezo ne existas, lore oportas uzar ne-.
³Î¼Â¤Ë¼±Ê̤¹¤ë¤¿¤á¤Ë¡Ê¤½¤Î¸å¤Ç¡Ödes-¡×¡Öne-¡×¤òÍѤ¤¤¿¶èÊÌ¡Ë¡¢¤³¤Î2¤Ä¤ÎÂжˤÎÃæ´Ö¤Ï¸ºß¤¹¤ë¤Î¤«¤ò¼«Ì䤹¤ì¤Ð½½Ê¬»ö­¤ê¤ë¡£¤¹¤Ê¤ï¤Á¡¢¤â¤·¤½¤ÎÃæ´Ö¤¬Â¸ºß¤¹¤ì¤Ð¡¢¤½¤ì¤é¤ÏÈ¿Âиì¤Ç¤¢¤Ã¤Æ¡¢¤½¤Î»þ¤Ï¡Ödes-¡×¤ò»È¤¦¤³¤È¤¬É¬ÍפǤ¢¤ë¡£¤â¤·¡¢¤½¤ÎÃæ´Ö¤¬¤Ê¤±¤ì¤Ð¡¢¤½¤Î»þ¡¢¡Öne-¡×¤ò»È¤¦É¬Íפ¬¤¢¤ë¡£
Ex. : afabla e desafabla, pro la mezo : neafabla; obediar e desobediar, pro la mezo : neobediar *6; richa e desricha (se on ne uzas povra), pro la mezo : nericha.
Îã¡Ë¡§Ãæ´Ö¤¬¤¢¤ë¤Î¤Ç¡¢¡Öafabla¡Ê°¦ÁۤΤ褤¡Ë¡×¤È¡Ödesafabla¡ÊÁÆÌî¤Ê¡Ë¡×¡£¡Öneafabla¡Ê°¦ÁÛ¤¬¤Ê¤¤¡Ë¡×¡¨Ãæ´Ö¤¬¤¢¤ë¤Î¤Ç¡¢¡Öobediar¡ÊÉþ½¾¤¹¤ë¡Ë¡×¤È¡Ödesobediar¡ÊÇؤ¯¡Ë¡×¡£¡Öneobediar¡ÊÉþ½¾¤·¤Ê¤¤¡Ë¡×¡¨Ãæ´Ö¤¬¤¢¤ë¤Î¤Ç¡¢¡Öricha¡ÊË­¤«¤Ê¡Ë¡×¤È¡Ê¤â¤·¡Öpovra¡ÊÉϤ·¤¤¡Ë¡×¤ò»È¤ï¤Ê¤±¤ì¤Ð¡Ë¡Ödesricha¡ÊÉϤ·¤¤¡Ë¡×¡£¡Önericha¡ÊË­¤«¤Ç¤Ê¤¤¡Ë¡×
Ta persono esas nericha; tamen ol ne esas povra (desricha), nam ol posedas mikra domeno ek qua ol vivas.
¤½¤Î¿Í¤ÏË­¤«¤Ç¤Ê¤¤¡¢¤·¤«¤·Èà¤ÏÉϤ·¤¯¤Ï¤Ê¤¤¡£¤Ê¤¼¤Ê¤éÈà¤ÏÀ¸³è¤·¤Æ¤¤¤ë¾®¤µ¤ÊÎÎÃϤò»ý¤Ã¤Æ¤¤¤ë¤«¤é¤À¡£
Nultempe uzez : despovar, desdormar, desvolar, desexistar, desesar, desmovar, desvivo, desposedo, deshavanta, e. c., pro ke la vorti ed altri analoga povas nur equivalar simpla nego : ne povar, e. c.
·è¤·¤Æ¡¢¡Ê¼¡¤Î¤â¤Î¤Ï¡Ë»È¤Ã¤Æ¤Ï¤Ê¤é¤Ê¤¤¡£¡Ödespovar¡×¡Ödesdormar¡×¡Ödesvolar¡×¡Ödesexistar¡×¡Ödesesar¡×¡Ödesmovar¡×¡Ödesvivo¡×¡Ödesposedo¡×¡Ödeshavanta¡×¤Ê¤É¡£¤Ê¤¼¤Ê¤é¡¢¤³¤ì¤é¤Î¸ì×ääÎà»÷¸ì¤Ï¡¢Ã±½ãÈÝÄê¤ËÁêÅö¤¹¤ë¤·¤«¤Ê¤¤¤«¤é¤Ç¤¢¤ë¡£¡Öne povar¡×¤Ê¤É¡£
Multa kontreaji esas expresata en Ido (quale en nia lingui) da radiko specala.
¿¤¯¤ÎÈ¿Âиì¤Ï¡¢¡Ê²æ¡¹¤Î½ô¸À¸ì¤ÈƱÍͤˡËÆÃÊ̤ʸ캬¤Ë¤è¤Ã¤Æ¥¤¥É¸ì¤Ç¤Ïɽ¸½¤µ¤ì¤Æ¤¤¤ë¡£
Exemple : jorno, nokto; lumo, tenebro; komencar, finar; audacar, timar; ganar, perdar; laborar, ociar; bona, mala; dextre, sinistre; supere, infre; alte, base; plu, min; ante, pos; avan, dop, e. c.
Îã¡Ë¡§¡Öjorno¡ÊÃë¡Ë¡×¤È¡Önokto¡ÊÌë¡Ë¡×¡¨¡Ölumo¡Ê¸÷¡Ë¡×¤È¡Ötenebro¡Ê°Ç¡Ë¡×¡¨¡Ökomencar¡Ê»Ï¤Þ¤ë¡Ë¡×¤È¡Öfinar¡Ê½ª¤ï¤ë¡Ë¡×¡¨¡Öaudacar¡Ê³Ð¸ç¤¹¤ë¡Ë¡×¤È¡Ötimar¡ÊÉݵ¤¤Å¤¯¡Ë¡×¡¨¡Öganar¡Ê³ÍÆÀ¤¹¤ë¡Ë¡×¤È¡Öperdar¡Ê¼º¤¦¡Ë¡×¡¨¡Ölaborar¡ÊƯ¤¯¡Ë¡×¤È¡Öociar¡Ê²Ë¤Ç¤¢¤ë¡Ë¡×¡¨¡Öbona¡ÊÎɤ¤¡Ë¡×¤È¡Ömala¡Ê°­¤¤¡Ë¡×;¡Ödextre¡Ê±¦¡Ë¡×¤È¡Ösinistre¡Êº¸¡Ë¡×¡¨¡Ösupere¡Ê¾åÊý¡Ë¡×¤È¡Öinfre¡Ê²¼Êý¡Ë¡×¡¨¡Öalte¡Ê¹â¤¯¡Ë¡×¤È¡Öbase¡ÊÄ㤯¡Ë¡×¡¨¡Öplu¡Ê¤è¤ê°ìÁءˡפȡÖmin¡Ê¤è¤ê¾¯¤Ê¤¯¡Ë¡×¡¨¡Öante¡Ê°ÊÁ°¤Ë¡Ë¡×¤È¡Öpos¡Ê¸å¤Ë¡Ë¡×¡¨¡Öavan¡ÊÁ°¤Ë¡Ë¡×¤È¡Ödop¡Ê¸å¤í¤Ë¡Ë¡×¤Ê¤É¡£
La motivi esas :
¤½¤ÎÍýͳ¤Ï¡¢¼¡¤ÎÄ̤ꡣ
1e ke la opozeso en ula kazi ne esas evidenta *7;
­¡ÂÐÈ椬ÌÀ³Î¤Ç¤Ê¤¤¾ì¹ç¤¬¤¢¤ë¡£
2e ke serio kelke longa de kontreaji unike per des- esus vere netolerebla *8 ;
­¢¡Ödes-¡×¤òÍѤ¤¤¿¤À¤±¤ÎÈ¿Âиì¤Î¤¹¤³¤·Ä¹¤¤¸ì×äϡ¢¼ÂºÝŪ¤Ë¤ÏµöÍƤµ¤ì¤Ê¤¤¡£
3e ke la uzo dil prefixo des- povas ulkaze produktar grava detrimenti *9(9);
­£ÀÜƬ¼­¡Ödes-¡×¤Î»ÈÍѤϡ¢Â礭¤Ê»³²¤ò¤â¤¿¤é¤¹¾ì¹ç¤â¤¢¤ë¡£
4e ke lu donas vorti tote nejusta ulkaze e ne aceptebla da la cienci *10.
­¤¡Ödes-¡×È¿Âиì¤Ï¡¢³ØÌäŪ¤Ë¼õ¤±Æþ¤ì¤¬¤¿¤¯¡¢Àµ¤·¤¯¤Ê¤¤¸ì×äò¤â¤¿¤é¤¹¤³¤È¤¬¤¢¤ë¡£
Nultempe uzez des kom radiko, ma kontre (kontree, kontrea, kontreajo).
¡Ödes-¡×¤ò¸ìº¬¤È¤·¤ÆÍѤ¤¤ë¤Ù¤­¤Ç¤Ï¤Ê¤¤¤¬¡¢¡Ökontre¡×¤Ï¤è¤¤¡Ê¡Ökontree¡Ê¤½¤ì¤É¤³¤í¤«¡Ë¡×¡¢¡Ökontrea¡ÊÈ¿ÂФΡˡס¢¡Ökontreajo¡ÊÈ¿ÂСˡסË
Des- adoptesis per la decido 251-252 pos longa e tote fundamentala diskutado en Progreso, III, 19, 92, 150, 215, 216, 282, 283, 284, 285, 287, 343, 344, 345, 483, 544, 618, dum qua on komparis ad olu por la sama rolo : mal-, non-, an-.
¡Ödes-¡×¤Ï¡Ö¡×»ïÂè3´¬¡Ê19¡¢92¡¢150¡¢215¡¢216¡¢282¡¢283¡¢284¡¢285¡¢287¡¢343¡¢344¡¢345¡¢483¡¢544¡¢618¤Î³ÆÊǡˤǤÎŤ¯´ðÁÃŪ¤ÊµÄÏÀ¤ÎËö¤Ë¡¢·èÄê251-252¤Ë¤è¤Ã¤ÆºÎÍѤµ¤ì¤¿¡£¤³¤Î´ü´Ö¡¢¡Ödes-¡×¤ÏƱ¤¸Ìò³ä¤ò¤â¤Ä¡Ömal-¡×¡Önon-¡×¡Öan-¡×¤ÈÈæ³Ó¤µ¤ì¤¿¡£
— Mal- esis repulsata pro ke ol sustenesas nur da kelka Franca vorti, kontre ke des- sustenesas da centi de vorti internaciona *11 e pro ke mal esas la tre konocata radiko mal(a), kontreajo di bona.
¡Ömal-¡×¤¬ÇÓ½ü¤µ¤ì¤¿¤Î¤Ï¡¢¤³¤ÎÀÜƬ¼­¤¬´ö¤Ä¤«¤Î¥Õ¥é¥ó¥¹¸ì×äλٻý¸ì×äÀ¤±¤À¤Ã¤¿¤«¤é¤Ç¤¢¤ë¡£°ìÊý¡¢¡Ödes-¡×¤Ï¿ôÉ´¤Î¹ñºÝŪ¸ì×äˤè¤ë»Ù»ý¸ì×䬤¢¤Ã¤¿¤¿¤á¤À¤Ã¤¿¡£¤Þ¤¿¡¢¡Ömai-¡×¤Ï¡¢¡Öbona¡×¤ÎÈ¿Âиì¤Î¸ìº¬¡Ömal(a)¡×¤È¤·¤Æǧ¼±¤µ¤ì¤Æ¤¤¤¿¤¿¤á¤Ç¤¢¤ë¡£
Tala vorti quala esas en Esp. malbona, malfermi, malligi, malsupre, malsupreniri, e. c., e. c., esas etimologie ne justa e pluse groteska.
¥¨¥¹¥Ú¥é¥ó¥È¤Ë¤¢¤ë¡Ömalbona¡×¡Ömalfermi¡×¡Ömalligi¡×¡Ömalsupre¡×¡Ömalsupreniri¡×¤Ê¤É¤Î¤è¤¦¤Ê¸ì×äϤ´¸ì¸»ÕÜŪ¤ËÀµ¤·¤¯¤Ê¤¯¡¢¥°¥í¥Æ¥¹¥¯¤Ç¤â¤¢¤ë¡£
dis-. — Ta prefixo Greka e Latina origine, nun pasable internaciona, indikas : separo, disperso, dis-semo, name ol signifikas per su « hike ed ibe ».
¡Ödis-¡×¡£¤³¤ÎÀÜƬ¼­¤Ï¥®¥ê¥·¥¢¡¦¥é¥Æ¥ó¸ìͳÍè¤Ç¤¢¤ê¡¢¸½ºß¤Ï̵Æñ¤Ê¹ñºÝŪ¤Ê¤Ç¤¢¤ë¤¬¡¢Ê¬Î¥¡¢³È»¶¡¢»¶ÉÛ¤ò¼¨¤·¤Æ¤¤¤ë¡£¤¤¤ï¤æ¤ë¡¢¤½¤ì¤Ï¡Ö¤¢¤Á¤é¤³¤Á¤é¡×¤ò°ÕÌ£¤·¤Æ¤¤¤ë¡£
Ex. : disdonar, disdon(ad)o = ago donar hike ed ibe, donar parto ad ica, parto ad ita (France distribuer) *12(12) dissendar = sendar hike ed ibe; dispozar = pozar hike ed ibe, aranjar en diversa loki, manieri, sur diversa plasi *13.
Îã¡Ë¡§¡Ödisdonar¡×¡Ödisdon(ad)o¡×¡á¤¢¤Á¤é¤³¤Á¤é¤ËÍ¿¤¨¤ë¹Ô°Ù¡¢¤¢¤ì¤ä¤³¤ì¤ËÉôʬ¤òÍ¿¤¨¤ë¤³¤È¡ÊʬÇÛ¤¹¤ë¡Ë¡Ê¥Õ¥é¥ó¥¹¸ì¡Ödistribuer¡×¡Ë¡£¡Ödispozar¡×¡á¤¢¤Á¤é¤³¤Á¤é¤ËÃÖ¤¯¡¢ÍÍ¡¹¤Ê¾ì½ê¤¦¤ä¡¢ÊýË¡¤Ç¡¢ÍÍ¡¹¤Ê°ÌÃÖ¤ËÇÛÎ󤹤뤳¤È¡£
ex-. — Ta prefixo, Latina origine, nun internaciona, signifikas : esinta..., qua havis antee la profesiono di..., la ofico di...
¡Öex-¡×¡£¤³¤Î¥é¥Æ¥ó¸ìͳÍè¤ÎÀÜƬ¼­¤Ï¡¢¸½ºß¤Ï¹ñºÝŪ¤Ê¤â¤Î¤À¤¬¡¢°ÕÌ£¤Ï¡¢¡ÖÀΤΡÁ¡×¡¢¡Ö°ÊÁ°¤Ë¡Á¤Î¿¦¶È¡¢¿¦Ì³¤ò»ý¤Ã¤Æ¤¤¤¿¡×¤Ç¤¢¤ë¡£
Ex. : exoficiro, exprezidero, exnobelo, ex-vicerejo, exadvokato.
Îã¡Ë¡§¡Öexoficiro¡Ê¸µ¾­¹»¡Ë¡×¡¢¡Öexprezidero¡Ê¸µµÄĹ¡Ë¡×¡¢¡Öexnobelo¡Ê¸µµ®Â²¡Ë¡×¡¢¡Öex-vicerejo¡Ê¸µÁíÆġˡס¢¡Öexadvokato¡Ê¸µÊÛ¸î»Î¡Ë¡×
Quik adoptita, ica prefixo nultempe esis kontestata.
¤³¤ÎÀÜƬ¼­¤Ï²¿¤ÎµÄÏÀ¤â¤Ê¤¯Â®¤ä¤«¤ËºÎÍѤµ¤ì¤¿¡£
ge-. — Ta prefixo, Germana, uzesas por indikar « la ensemblo di la du sexui » *14 :
¡Öge-¡×¡£¤³¤ÎÀÜƬ¸ì¤Ï¡¢¥É¥¤¥Ä¸ìͳÍè¤Ç¡¢¡Ø2¤Ä¤ÎÀ­¤ÎÄ´ÏÂÂΡ٤ò¼¨¤¹¡£
la gepatri = la patrulo e la patrino (matro); la gespozi = la spozulo e la spozino; mea geonkli = mea onklulo e mea onklino o mea onkluli e mea onlkini (segun la kazo); vua geavi = vua avulo e vua avino o vua avuli e vua avini (segun la kazo).
¡Öla gepatri¡×¡áÉã¿Æ¤ÈÊì¿Æ¡Êξ¿Æ¡Ë¡¨¡Öla gespozi¡×¡áÉפȺʡÊÉ×ÉØ¡Ë¡¨¡Ömea geonkli¡×¡á»ä¤Î½ÇÉã¤È½ÇÊ줢¤ë¤¤¤Ï¡Ê¾ì¹ç¤Ë¤è¤Ã¤Æ¤Ï¡Ë»ä¤Î½ÇÉãã¡¢½ÇÊì㡨¡Övua geavi¡×¡á¤¢¤Ê¤¿¤ÎÁÄÉã¤ÈÁÄÊ줢¤ë¤¤¤Ï¡Ê¾ì¹ç¤Ë¤è¤Ã¤Æ¡Ë¤¢¤Ê¤¿¤ÎÁÄÉ㤿¤Á¤ÈÁÄÊ줿¤Á¡£
Patri, spozi, onkli, avi ne esus tam preciza, pro ke per su li ne indikas plu multe enti maskula kam enti femina.
¡Öpatri¡×¡Öspozi¡×¡Öonkli¡×¡Öavi¡×¤Ï¡¢¤½¤ì¤¾¤ì¤¬½÷À­¤è¤ê¤âÃËÀ­¤ò¤è¤ê¿¤¯¼¨¤·¤Æ¤¤¤ë¤â¤Î¤Ç¤Ê¤¤¤Î¤Ç¡¢Àµ³Î¤Ç¤Ï¤Ê¤¤¤«¤â¤·¤ì¤Ê¤¤¡£
Same frati esas min preciza kam gefrati, quale montras ica exemplo : kad vu havas frati, siorino? — Yes, me havas gefrati : du fratuli ed un fratino.
ƱÍͤˡ¢¡Öfrati¡×¤Ï¡¢¼¡¤Î¤è¤¦¤ÊÎ㤬¼¨¤·¤Æ¤¤¤ë¤è¤¦¤Ë¡¢¡Ögefrati¡×¤è¤ê¤âÀµ³Î¤Ç¤Ï¤Ê¤¤¡£¡Ö kad vu havas frati, siorino?¡×¡Ê¤¢¤Ê¤¿¤Ë¤Ï·»Ä郎¤¤¤Þ¤¹¤«¡©¡Ë — ¡ÖYes, me havas gefrati¡×¡Ê¤Ï¤¤¡¢·»Äï»ÐË夬¤¤¤Þ¤¹¡Ë :¡Ödu fratuli ed un fratino¡×¡ÊÆó¿Í¤Î·»Äï¤È»ÐË夬°ì¿Í¤Ç¤¹¡Ë¡£
Ta prefixo esas komoda; l'exempli supera montras lo. Ma on devas evitar sorgoze trouzar o misuzar olu (Videz, en l'unesma parto, la chapitro di la substantivi, precipue la du alinei finala).
¤³¤ÎÀÜƬ¼­¤ÏÊØÍø¤Ç¤¢¤ë¡£¾å¤ÎÎã¤Ï¤½¤Î¤³¤È¤ò¼¨¤·¤Æ¤¤¤ë¡£¤·¤«¤·¡¢¤½¤ì¤òÍðÍѤ·¤¿¤ê¸íÍѤ·¤¿¤ê¤¹¤ë¤³¤È¤òÃí°Õ¿¼¤¯¡¢Èò¤±¤Ê¤±¤ì¤Ð¤Ê¤é¤Ê¤¤¡£
mi-. — Ta prefixo internaciona quik adoptesis. Ol signifikas : duime.
¡Ömi-¡×¡£¤³¤Î¹ñºÝŪÀÜƬ¼­¤Ï®¤ä¤«¤ËºÎÍѤµ¤ì¤¿¡£°ÕÌ£¤Ï¡¢È¾Ê¬¡£
Ex. : lasez la pordo miapertita; kun miklozita okuli; il parolis mivoce; laboro mifacita; mimortinta pro (o de) koldeso; pos mihoro.
Îã¡Ë¡§¡Ölasez la pordo miapertita¡×¡ÊȾ³«¤­¤Î¥É¥¢¤òÊüÃÖ¤»¤è¡Ë¡¨¡Ökun miklozita okuli¡×¡ÊȾ³«¤­¤ÎÌܤǡˡ¨¡Ölaboro mifacita¡×¡Ê¤ä¤ê¤«¤±¤Î»Å»ö¡Ë¡¨¡Ömimortinta pro (o de) koldeso¡×¡Ê´¨¤µ¤Ç»à¤Ë¤«¤±¤¿¡Ë¡¨¡Öpos mihoro¡×¡Ê30ʬ¸å¡Ë
Per rezulto di rimariajo povas existar mifrati o stifa frati (Vid. bo-).
¡ÖPer rezulto di rimariajo povas existar mifrati o stifa frati¡×¡ÊºÆº§¤Î·ë²Ì¤Ç¡¢µÁÍý¤Î·»Ä郎¸ºß¤·¤¦¤ë¡Ë¡Ê¡Öbo-¡×¤Î¹à¤ò»²¾È¤Î¤³¤È¡Ë
L'unesmi esas ti qui havas o la sama patrulo o la sama patrino. La duesmi esas la filii quin havas de sua unesma mariajo vua stifa patrulo o patrino.
Á°¼Ô¡Êmifrati¡Ë¤ÏƱ¤¸Éã¤äÊì¤ò»ý¤Ã¤Æ¤¤¤ë·»Äï¤Î¤³¤È¤Ç¤¢¤ë¡£¸å¼Ô¡Êstifa frati¡Ë¤ÏºÇ½é¤Î·ëº§¤Ç¡¢µÁÍý¤ÎÉã¤äÊì¤ò¤â¤Ä·»Äï¤Î¤³¤È¤Ç¤¢¤ë¡£¡ÊÌõÃí¡§¤³¤ÎÄêµÁ¤Ë¤è¤ë¤È¡¢¡Ömifrati¡×¤È¤Ï¼Â¤Î·»Äï¤Î¤³¤È¡£¡Östifa frati¡×¤ÏµÁÍý¤Î·»Ä郎ŬÀÚ¤À¤í¤¦¡Ë
Fakte nek li, nek la stifa patrulo esas parenta kun vu.
»ö¼Â¾å¡¢Èà¤é¤âµÁÍý¤ÎÉã¤â¤¢¤Ê¤¿¤È¤Ï¡Ê·ì±ï¡Ë´Ø·¸¤Ï¤Ê¤¤¡£
Do mi-patrulo nek mipatrino (o mimatro) povas existar, nek anke mifilio, en Ido, pro ke li ne existas en la naturo; e nun kande stifa adoptesis, li ne plus darfas uzesar.
¤·¤¿¤¬¤Ã¤Æ¡Ömi-patrulo¡×¤ä¡Ömipatrino (o mimatro)¡×¤ä¡Ömifilio¡×¤â¥¤¥É¸ì¤Ç¤Ï¸ºß¤·¤Ê¤¤¡£¤Ê¤¼¤Ê¤éÈà¤é¤ÏËÜÍè¤Ï¸ºß¤·¤Ê¤¤¤«¤é¤Ç¤¢¤ë¡£¡Östifa¡×¤¬ºÎÍѤµ¤ì¤¿º£¤Ï¡¢¤½¤ì¤é¤Ï¤â¤Ï¤ä»È¤ï¤ì¤ë¤³¤È¤Ï¤Ê¤¤¡£
mis-. — Ta prefixo esas Germana : miss ed Angla : mis *15.
¡Ömis-¡×¡£¤³¤ÎÀÜƬ¼­¤Ï¥É¥¤¥Ä¸ì¤Î¡Ömiss¡×¤Ç¤¢¤ê¡¢±Ñ¸ì¤Î¡Ömis¡×¤Ç¤¢¤ë¡£
Ol quik adjuntesis dal Komitato ipsa di la Delegitaro, dum lua kunsidi « por expresar : erore, nejuste » :
¤³¤ì¤Ï¡¢¡Ö´Ö°ã¤Ã¤Æ¡¢Àµ¤·¤¯¤Ê¤¤¡×¤òɽ¸½¤¹¤ë¤¿¤á¤Ë¡¢ÂåɽÃĤΰѰ÷²ñ¼«ÂΡ¢°Ñ°÷ƱÀʤΤâ¤È¤Ç¡¢Â®¤ä¤«¤ËºÎÍѤµ¤ì¤¿¡£¡§
misaudar, miskomprenar, misuzar, miskantar, mispronuncar, misduktar, misguidar, misfacar, e. c.
¡Ömisaudar¡×¡Êʹ¤­°ã¤¨¤ë¡Ë¡¢¡Ömiskomprenar¡×¡Ê¸í²ò¤¹¤ë¡Ë¡¢¡Ömisuzar¡×¡Ê¸íÍѤ¹¤ë¡Ë¡¢¡Ömiskantar¡×¡Ê²Î¤¤´Ö°ã¤¨¤ë¡Ë¡¢¡Ömispronuncar¡×¡Êȯ²»¤ò¸í¤ë¡Ë¡¢¡Ömisduktar¡×¡Ê´Ö°ã¤Ã¤¿Êý¸þ¤ËƳ¤¯¡Ë¡¢¡Ömisguidar¡×¡Ê´Ö°ã¤Ã¤Æ°ÆÆ⤹¤ë¡Ë¡¢¡Ömisfacar¡×¡Ê´Ö°ã¤Ã¤Æ¹Ô¤¦¡Ë¤Ê¤É¡£
On remarkez, ke esas difero inter misaudar e audar male o malaudar.
¡Ömisaudar¡×¤È¡Öaudar male¡×¡Ömalaudar¡×¡Ê½½Ê¬¤Ëʹ¤³¤¨¤Ê¤¤¡Ë¤È¤ÎÁê°ã¤ËÃí°Õ¤·¤Æ¤¯¤À¤µ¤¤¡£
Ulu qua esas preske surda, o quan la sono preske ne atingas, ica maleaudas o mal-audas.
¤Û¤È¤ó¤Éʹ¤³¤¨¤Ê¤¤¿Í¡¢²»¤¬¤Û¤È¤ó¤Éʹ¤­¼è¤ì¤Ê¤¤¿Í¤Ï¡¢¡Ömaleaudas¡×¡Ömal-audas¡×¡Ê½½Ê¬¤Ëʹ¤³¤¨¤Ê¤¤¡Ë¤Î¤Ç¤¢¤ë¡£
Ma ulu qua audas boto, kande me dicas poto (od inverse), ica misaudas. Konseque, male (o mal uzata kom prefixo) ne esas sinonima kun mis-.
¤·¤«¤·¡¢¤ï¤¿¤·¤¬¡Öpoto¡×¤È¸À¤Ã¤¿¤Î¤Ë¡¢¡Öboto¡×¤Èʹ¤³¤¨¤¿¤Ê¤é¡Ê¤½¤ÎµÕ¤â¤¢¤ê¡Ë¡¢¤³¤ì¤Ï¡Ömisaudas¡×ʹ¤­´Ö°ã¤¨¤Ç¤¢¤ë¡£¤·¤¿¤¬¤Ã¤Æ¡¢¡Ömale¡×¡ÊÀÜƬ¼­¤È¤·¤Æ»È¤ï¤ì¤ë¡Ömal¡×¡Ë¤Ï¡Ömis-¡×¤ÈƱµÁ¤Ç¤Ï¤Ê¤¤¡£
Komprenende mis ne darfas plear la rolo di radiko. Do ne dicez mise, ma erore, nejuste o male, segun l'ideo.
¤â¤Á¤í¤ó¡¢¡Ömis¡×¤Ï¸ìº¬¤ÎÌò³ä¤Ï¤Ê¤¤¡£¤·¤¿¤¬¤Ã¤Æ¡¢³µÇ°¤Ë¤è¤Ã¤Æ¡¢¡Öerore¡×¡Önejuste¡×¡Ömale¡×¤Î¤è¤¦¤Ë¡¢¡Ömise¡×¤È¤Ï¸À¤¨¤Ê¤¤¡£
ne-. — Ta vorto ne esas prefixo nature, nam ol esas negal adverbo.
¡Öne-¡×¡£¤³¤Î¸ì¶ç¤Ï¡¢ÈÝÄê¤ÎÉû»ì¤Ç¤¢¤ë¤Î¤Ç¡¢ËÜÍè¤ÎÀÜƬ¼­¤Ç¤Ï¤Ê¤¤¡£
Ma ol uzesas quale prefixo, kom elemento neganta relate la vorto a qua on unionas lu :
¤·¤«¤·¡¢·ë¹ç¤¹¤ë¸ì¶ç¤Ë´Ø·¸¤·¤ÆÈÝÄê¤ÎÍ×ÁǤȤ·¤ÆÀÜƬ¼­¤Î¤è¤¦¤Ë»È¤ï¤ì¤Æ¤¤¤ë¡£¡§
neposibla, nevera, nejusta, neyusta, nevidebla, nekohere, neprecizeso, nevideblaji, e. c.
¡Öneposibla¡×¡ÊÉÔ²Äǽ¤Ê¡Ë¡¢¡Önevera¡×¡Êµõµ¶¤Î¡Ë¡£¡Önejusta¡×¡ÊÉÔÅö¤Ê¡Ë¡¢¡Öneyusta¡×¡ÊÉÔ¸øÊ¿¤Ê¡Ë¡¢¡Önevidebla¡×¡ÊÉԲĻë¤Î¡Ë¡¢¡Önekohere¡×¡Ê°ì´ÓÀ­Ìµ¤¯¡Ë¡¢¡Öneprecizeso¡×¡Ê¤¢¤¤¤Þ¤¤¤µ¡Ë¡¢¡Önevideblaji¡×¡Ê¸«¤¨¤Ê¤¤¤â¤Î¡Ë¡¢¤Ê¤É¡£
Ne konfundez ne- a des- od a sen- (prepoziciono).
¡Öne-¡×¤ò¡Ödes-¡×¤ä¡Ösen-¡×¤Èº®Æ±¤·¤Æ¤Ï¤¤¤±¤Ê¤¤¡£¡ÊÁ°ÃÖ»ì¡Ë
Ne- indikas simple nego, des- kontreso, sen- manko :
¡Öne-¡×¤Ïñ½ã¤ËÈÝÄê¤ò¤·¤Æ¤·¤Æ¤¤¤ë¤â¤Î¤Ç¡¢¡Ödes-¡×¤ÏÈ¿ÂÐÀ­¡¢¡Ösen-¡×¤ÏÉÔ­¤ò¼¨¤·¤Æ¤¤¤ë¤Î¤Ç¤¢¤ë¡£
nericha, desricha = povra; nebela, desbela = leda; senbarba, senkapa, senarma, senpova.
¡Önericha¡×¡ÊË­¤«¤Ç¤Ê¤¤¡Ë¡¢¡Ödesricha = povra¡×¡ÊÉϤ·¤¤¡Ë¡¢¡¨¡Önebela¡×¡ÊÈþ¤·¤¯¤Ê¤¤¡Ë¡¢¡Ödesbela = leda¡×¡Ê½¹¤¤¡Ë¡¨¡Ösenbarba¡×¡Ê¤Ò¤²¤Î¤Ê¤¤¡Ë¡¢¡Ösenkapa¡×¡ÊƬÉô¤Î¤Ê¤¤¡Ë¡¢¡Ösenarma¡×¡ÊÉð´ï¤Î¤Ê¤¤¡Ë¡¢¡Ösenpova¡×¡Ê̵ǽ¤Î¡Ë¡£
Konseque, senutila, senplena *16, vice neutila, neplena esus absurda, e nearma, nebarba, nekapa, nepora, vice senarma, senbarba, senkapa, senpova esus egale absurda.
¤·¤¿¤¬¤Ã¤Æ¡¢¡Öneutila¡×¡Öneplena¡×¤ÎÂå¤ï¤ê¤Î¡Ösenutila¡×¡Ösenplena¡×¤ÏÉÔ¹çÍý¤«¤â¤·¤ì¤º¡£Æ±ÍͤˡÖsenarma¡×¡Ösenbarba¡×¡Ösenkapa¡×¡Ösenpova¡×¤ÎÂå¤ï¤ê¤Î¡Önearma¡×¡Önebarba¡×¡Önekapa¡×¡Önepora¡×¤âÉÔ¹çÍý¤«¤â¤·¤ì¤Ê¤¤¡£
Ne konfundez senmova = qua esas sen movo, a nemovebla = qua ne esas movebla, quan on ne povas movar; sendube dicas, ke ne existas dubo pri..., nedubeble : ke on ne povas dubar, ke lo dicata ne esas dubebla.
¡Ösenmova¡×¡ÊÆ°¤­¤¬¤Ê¤¤¤³¤È¡Ë¤È¡Önemovebla¡×¡Ê²ÄÆ°¤Ç¤Ï¤Ê¤¤¤³¤È¡áÆ°¤«¤¹¤³¤È¤¬¤Ç¤­¤Ê¤¤¤³¤È¡Ë¤òº®Æ±¤·¤Æ¤Ï¤Ê¤é¤Ê¤¤¡£¡¨¡Ösendube¡×¤È¤Ï¡Ö¡Á¤Ë¤Ä¤¤¤Æµ¿¤¤¤¬Â¸ºß¤·¤Ê¤¤¡×¤³¤È¤ò¸À¤¦¤¬¡¢¡Önedubeble¡×¤È¤Ï¡¢¡Öµ¿¤¦¤³¤È¤¬¤Ç¤­¤Ê¤¤¡×¡Ö¸ÀµÚ¤µ¤ì¤¿¤³¤È¤¬µ¿¤¤¤è¤¦¤¬¤Ê¤¤¡×¤³¤È¤Ë¤Ê¤ë¡£
La vorti kompozita per sen- opozesas kom simpla negi al derivaji havanta la sufixo -oz (qua egalesas kun) : senanma, sendolora fakte esas la negi di anmoza, doloroza.
¡Ösen-¡×¤òÍѤ¤¤¿¹çÀ®¸ì¤Ï¡¢Ã±½ãÈÝÄê¤È¤·¤ÆÀÜÈø¼­¡Ö-oz¡×¡Ê¡Ökun¡×¤ËÁêÅö¤¹¤ë¡Ë¤ò¤â¤ÄÇÉÀ¸¸ì¤ËÂФ¹¤ëÂеÁ¸ì¤Ë¤Ê¤ë¡£¡§¡Ösenanma¡×¡Ösendolora¡×¤Ï¼ÂºÝ¾å¡¢¡Öanmoza¡Êº²¡Î´¶¾ð¡Ï¤Î¤³¤â¤Ã¤¿¡Ë¡×¡Ödoloroza¡ÊÄˤޤ·¤¤¡Ë¡×¤ÎÈÝÄê¤Ë¤Ê¤ë¡£
sen- = -los Germana, -less Angla.
¡Ösen-¡×¤Ï¡¢¥É¥¤¥Ä¸ì¤Î¡Ö-los¡×¡¢±Ñ¸ì¤Î¡Ö-less¡×¤Ç¤¢¤ë¡£
par-. — Ta prefixo venas de la Latina e novlatina lingui : par-, per-.
¡Öpar-¡×¡£¤³¤ÎÀÜƬ¼­¤Ï¥é¥Æ¥ó¸ì¤È¥í¥Þ¥ó¥¹¸ì¤ËͳÍ褷¤Æ¤¤¤ë¡£¡Öpar-¡×¡Öper-¡×
Ol adoptesis per la decido 309 « por indikar la perfekta fino o kompletigo di ula ago » :
¤³¤ì¤Ï·èÄê309¤Ë¤è¤Ã¤Æ¡Ø¤¢¤ë¹Ô°Ù¤Î´°Á´¤Ê½ªÎ»¤¢¤ë¤¤¤Ï»Å¾å¤²¤ò¼¨¤¹¤¿¤á¤Ë¡ÙºÎÍѤµ¤ì¤¿¡£
parlernar = lernar komplete; parlektar = lektar komplete, til la fino (dil libro) *17; parvenar = venar til la fino, atingar la skopo *18; parkurar = kurar de la komenco til la fino (dil voyo) *19.
¡Öparlernar¡×¡á½¬ÆÀ¤¹¤ë¡¨¡Öparlektar¡×¡áËܤκǸå¤Þ¤Ç¡¢´°Æɤ¹¤ë¡¨¡Öparvenar¡×¡áºÇ¸å¤Þ¤Ç¹Ô¤¯¡¢ÌÜŪ¤Ë¤¤¤¿¤ë¡¨¡Öparkurar¡×¡á¡ÊÆ»¤Î¡Ë½é¤á¤«¤éºÇ¸å¤Þ¤Ç´°Áö¤¹¤ë¡£
para-. — Ta prefixo cience internaciona adoptesis per la decido 105 « por indikar shirmilo kontre- » :
¡Öpara-¡×¡£¤³¤Î²Ê³ØŪ¤Ê¹ñºÝŪÀÜƬ¼­¤Ï¡¢¡Ø¡Á¤ËÂФ¹¤ëËɸæ¤ò¼¨¤¹¤¿¤á¤Ë¡Ù·èÄê105¤ÇºÎÍѤµ¤ì¤¿¡£
parafalo, paralumo, parafulmino, parafairo, paracintilo, parapluvo, parasuno, paravento, paragrelo, parapolvo, paramoskito, e. c.
¡Öparafalo¡×¡Ê¥Ñ¥é¥·¥å¡¼¥È¡Ë¡¢¡Öparalumo¡×¡Ê¡Ê¥é¥ó¥×¤Î¡Ë¥·¥§¡¼¥É;¡ÊÁë¤Î¡Ë¥Ö¥é¥¤¥ó¥É¡Ë¡¢¡Öparafulmino¡×¡ÊÈòÍë¿Ë¡Ë¡¢¡Öparafairo¡×¡Ê²Ð¤è¤±¤Ä¤¤¤¿¤Æ¡Ë¡¢¡Öparacintilo¡×¡Ê²Ð²Ö¤è¤±¡Ë¡¢¡Öparapluvo¡×¡Ê±«¤è¤±,±«»±¡Ë¡¢¡Öparasuno¡×¡ÊÆü½ü¤±¡Ë¡¢¡Öparavento¡×¡ÊÉ÷¤è¤±¡Ë¡¢¡Öparagrelo¡×¡Êð»¤è¤±¡Ë¡¢¡Öparapolvo¡×¡Ê¥Û¥³¥ê¤è¤±¡Ë¡¢¡Öparamoskito¡×¡Ê²ã¤è¤±¡Ë¡¢¤Ê¤É¡£
pre-. — Ta prefixo Latina e nun internaciona quik adoptesis.
¡Öpre-¡×¡£¤³¤Î¥é¥Æ¥ó¸ì¤ÎÀÜƬ¼­¡Ê¸½ºß¤Ï¹ñºÝŪ¤ÊÀÜƬ¼­¡Ë¤Ï¡¢Â®¤ä¤«¤ËºÎÍѤµ¤ì¤¿¡£
Kun formo plu kurta e plu internaciona ol remplasas ante e havas la sama senco por la vorto a qua on unionas lu.
¤è¤êû¤¯¡¢¤è¤ê¹ñºÝŪ¤Ê·ÁÂÖ¤òȼ¤Ã¤¿¡Öpre-¡×¤Ï¡¢¡Öante¡×¤È»÷¤Æ¤¤¤ë¤Î¤Ç¡¢¡Öante¡×¤È·ë¹ç¤·¤¿Ã±¸ì¤ÈƱ¤¸°ÕÌ£¤ò»ý¤Ä¡£
Previdar = ante-vidar (o : vidar antee); predicar = ante-dicar (o : dicar antee); prematura = matura ante la tempo, la sezono; prepozar, prehiere, prenomo, prehistorio, predankar, preirar *20, prejudiko, preavo, preonklo.
¡Öprevidar¡×¡á¡Öante-vidar¡¢ vidar antee¡×¡Êͽ¸«¤¹¤ë¡Ë¡¨¡Öpredicar¡×¡á¡Öante-dicar¡¢ dicar antee¡×¡Êͽ¸À¤¹¤ë¡¨¡Öprematura¡×¡á¡Ömatura ante la tempo, la sezono¡×¡Ê»þ´ü¾°Áá¤Î¡Ë¡¨¡Öprepozar¡×¡ÊÁ°¤ËÃÖ¤¯¡Ë¡¢¡Öprehiere¡×¡Ê°ìºòÆü¡Ë¡¢¡Öprenomo¡×¡Ê¸Ä¿Í̾,¡ÊÀ«¤ËÂФ·¤Æ¡Ë̾¡Ë¡¢¡Öprehistorio¡×¡ÊÀè»Ë»þÂå¡Ë¡¢¡Öpredankar¡×¡ÊÁ°¤â¤Ã¤Æ´¶¼Õ¤¹¤ë¡á¤è¤í¤·¤¯¤ª´ê¤¤¤¹¤ë¡Ë¡¢¡Öpreirar¡×¡ÊÁ°Êý¤ò¹Ô¤¯¡Ë¡¢¡Öprejudiko¡×¡ÊͽÁÛ¡Ë¡¢¡Öpreavo¡×¡ÊÁ½ÁÄÉãÊì¡Ë¡¢¡Öpreonklo¡×¡ÊÉãÊì¤Î¤ª¤¸¡Ê¤ª¤Ð¡Ë¡¢Â礪¤¸¡Ê¤ª¤Ð¡Ë¡Ë¡£
pseudo-. — Ta prefixo adoptesis unanime dal Akademio per la decido 1629 « kom prefixo internacione konocata e ja uzata en Ido, kun la senco : ne-vera, ne-reala.
¡Öpseudo-¡×¡£¤³¤ÎÀÜƬ¼­¤Ï¡Ø¹ñºÝŪ¤ËÃΤé¤ì¤Æ¤ª¤ê¡¢¤Þ¤¿¡ÔËÜÅö¤Ç¤Ê¤¤¡¢¸½¼Â¤Ç¤Ê¤¤¡Õ¤È¤¤¤¦°ÕÌ£¤Ç¡¢¤¹¤Ç¤Ë¥¤¥É¸ì¤Ç¤â»È¤ï¤ì¤Æ¤¤¤ë¡Ù¡Ê·èÄê1629¡Ë¤ò¤â¤Ã¤Æ¥¢¥«¥Ç¥ß¡¼¤Ë¤è¤Ã¤ÆËþ¾ì°ìÃפǺÎÍѤµ¤ì¤¿¡£
Ex. : pseudo-profeto, pseudorepublikisto, pseudofilozofo, pseudoamiko, pseudocienco, pseudomartiro, pseudolinguisto, pseudonobelo, pseudoinventero, e. c.
Îã¡Ë¡§¡Öpseudo-profeto¡×¡Êµ¶Í¸À¼Ô¡Ë¡¢¡Öpseudorepublikisto¡×¡Êµ¶¶¦Ï¼çµÁ¼Ô¡Ë¡¢¡Öpseudofilozofo¡×¡Êµ¶Å¯³Ø¼Ô¡Ë¡¢¡Öpseudoamiko¡×¡Êµ¶¤ê¤Îͧã¡Ë¡¢¡Öpseudocienco¡×¡Êµ¿»÷²Ê³Ø¡Ë¡¢¡Öpseudomartiro¡×¡Êµ¶¤Î¼õÆñ¼Ô¡Ë¡¢¡Öpseudolinguisto¡×¡Êµ¶¤Î¸À¸ì³Ø¼Ô¡Ë¡¢¡Öpseudonobelo¡×¡Êµ¶µ®Â²¡Ë¡¢¡Öpseudoinventero¡×¡Êµ¶È¯ÌÀ²È¡Ë¡¢¤Ê¤É¡£
quadri-. — Ta ciencala prefixo signifikas : « qua havas quar... ».
¡Öquadri-¡×¡£¤³¤Î²Ê³ØŪÀÜƬ¼­¤Ï¡¢¡Ö»Í¤Î¡Á¤ò¤â¤Ä¡Á¡×¤ò°ÕÌ£¤¹¤ë¡£
Exempli : quadripedo, quadrimanuo, quadripeda, quadrimanua; quadriangulo, quadriangula.
Îã¡Ë¡§¡Öquadripedo¡×¡Ê»Í­½Ã¡Ë¡¢¡Öquadrimanuo¡×¡Ê»Í¼êÎà¡Ë¡¢¡Öquadripeda¡×¡Ê»Í­¤Î¡Ë¡¢¡Öquadrimanua¡×¡Ê»Í¼êÎà¤Î¡Ë¡¨¡Öquadriangulo¡×¡Ê»Í³Ñ·Á¡Ë¡¢¡Öquadriangula¡×¡Ê»Í³Ñ·Á¤Î¡Ë¡£
retro-. — Ta prefixo Latina, nun internaciona, esas quaze adverbo per sua senco; ol quik adoptesis por indikar la ago inversa di ta quan indikas sen olu la vorto fundamentala :
¡Öretro-¡×¡£¥é¥Æ¥ó¸ì¤ÎÀÜƬ¼­¤Ç¤¢¤ê¡¢¸½ºß¤Ï¹ñºÝŪŪÀÜƬ¼­¤È¤Ê¤Ã¤Æ¤¤¤ë¡Öretro-¡×¤Ï¡¢¤½¤Î°ÕÌ£¤«¤é¤¢¤¿¤«¤âÉû»ì¤Î¤è¤¦¤Ç¤¢¤ë¡£¤½¤ÎÀÜƬ¼­¤Î¤Ê¤¤´ðËÜŪ¤Ê¸ì¶ç¤ÎµÕ¤Î¹Ô°Ù¤ò¼¨¤¹¤¿¤á¤Ë¡¢Â®¤ä¤«¤ËºÎÍѤµ¤ì¤¿¡£
retrocedar = cedar ad ulu to quon ol cedabis a ni; retroirar = irar ad-dope, desavance; retropulsar = irigar desavance per pulso; retrovenar = venar per iro inversa al loko de ube on departabis.
¡Öretrocedar¡×¡á¿Í¤¬²æ¡¹¤Ë¾ù¤Ã¤¿¤³¤È¤ò狼¤Ë¾ù¤ë¤³¤È¡ÊÌ᤹¡¢ÊÖ´Ô¤¹¤ë¡Ë¡¨¡Öretroirar¡×¡á¸åÂव¤»¤ë¡¨¡Öretropulsar¡×¡á²¡¤·Ì᤹¡¨¡Öretrovenar¡×¡á½Ðȯ¤·¤¿¤È¤³¤í¤«¤é¡¢¤½¤Î¾ì½ê¤ËµÕ¤ËÌá¤ë¤³¤È¡£Ìá¤Ã¤Æ¤¯¤ë¡£
Ex. : me livis la hemo ye duadek kloki e retrovenis en lu ye duadek e tri quarimi.
Îã¡Ë¡§ ¡Öme livis la hemo ye duadek kloki e retrovenis en lu ye duadek e tri quarimi¡×¡Ê»ä¤Ï20»þ¤Ë²È¤ò½Ð¤Æ¡¢20»þ45ʬ¤ËÌá¤Ã¤Æ¤­¤¿¡Ë¡£
— Retroagiva = qua povas agar, efikar pri kozi antea, pri lo pasinta : la lego ne havas efekto retroagiva.
¡Öretroagiva¡×¡á¡Ê°ÊÁ°¤Î¤³¤È¤ä²áµî¤Î»öÊÁ¤Ë¤Ä¤¤¤Æ¹Ô°Ù¤·¤¿¤ê¡¢¸ú²Ì¤ò¤â¤¿¤é¤¹¤³¤È¤¬¤Ç¤­¤ë¡Á¡Ë¡§¡Öla lego ne havas efekto retroagiva.¡×¡ÊˡΧ¤Ë¤Ï²áµî¤ò¼è¤êÌ᤹¸úÎϤϤʤ¤¡Ë
Pro sua senco intime adverbala, retro darfas uzesar izolite, kom adverbo : Retroe! ne plus avancez : esas danjero.
¡Öretro¡×¤ÏÉû»ìŪ¤Ê°ÕÌ£¤¢¤¤¤¬Ç»¤¤¤¿¤á¡¢ÆÈΩ¤·¤ÆÉû»ì¤È¤·¤Æ»È¤ï¤ì¤ë¤³¤È¤â¤¢¤ë¡£¡ÖRetroe! ne plus avancez: esas danjero.¡×¡ÊÌá¤ì¡ª¤³¤ì°Ê¾å¡¢¿Ê¤à¤Ê¡£´í¸±¤Ê¤ó¤À¡£¡Ë
ri-. — Ta prefixo, Angla sone, Italiana forme e sone, indikas nur ago quan on iteras, iteris, od iteros. Ol devas ne konfundar a retro-.
¡Öri-¡×¡£¤³¤ÎÀÜƬ¼­¤Ï¡¢²»ÁÇŪ¤Ë¤Ï±Ñ¸ì¡¢·ÁÂ֤Ȳ»ÁǤǤϥ¤¥¿¥ê¥¢¸ì¤À¤¬¡¢²áµî¡¢¸½ºß¡¢Ì¤Íè¤Ë·«¤êÊÖ¤µ¤ì¤ë¹Ô°Ù¤ò¼¨¤¹¤â¤Î¤Ç¤¢¤ë¡£¡Öretro-¡×¤Èº®Æ±¤¹¤Ù¤­¤Ç¤Ï¤Ê¤¤¡£
Rihavar, ridicar, rifacar, riagar, riskribar, rilektar = havar, dicar, facar, agar, skribar, lektar itere.
¡Örihavar¡×¡Ê¼è¤êÌ᤹¡Ë¡¢¡Öridicar¡×¡Ê·«¤êÊÖ¤·¤Æ¸À¤¦¡Ë¡¢¡Örifacar¡×¡Ê·«¤êÊÖ¤·¤Æºî¤ë¡Ë¡¢¡Öriagar¡×¡Ê·«¤êÊÖ¤·¤Æ¹Ô¤¦¡Ë¡¢¡Öriskribar¡×¡Ê·«¤êÊÖ¤·¤Æ½ñ¤¯¡Ë¡¢¡Örilektar¡×¡Ê·«¤êÊÖ¤·Æɤà¡Ë
Nun me riesas kontenta, pro ke me rihavas mea perdita pekunio.
¡ÖNun me riesas kontenta, pro ke me rihavas mea perdita pekunio¡×¡Ê¤Ê¤¯¤·¤¿¤ª¶â¤ò¼è¤êÌᤷ¤¿¤Î¤Ç¡¢»ä¤Ï¡¢º£¤ÏºÆ¤Ó¡¢Ëþ­¤·¤Æ¤¤¤ë¡Ë
Ta prefixo unesme adoptita kun la formo re chanjis pose la formo a l'Italiana ri, por evitar konfundi en multa radiki internaciona qui komencas per re, ma en qui ta silabo ne havas senco di itero : rebel, recev, refuz, regard, regret, reklam, rekolt, e. c.
ºÇ½é¤Ï¡Öre¡×¤Î·Á¤òȼ¤Ã¤ÆºÎÍѤµ¤ì¤¿ÀÜƬ¼­¤Ï¸åÆü¡¢¥¤¥¿¥ê¥¢¸ì¤Î¡Öri¡×¤ËÊѹ¹¤µ¤ì¤¿¡£¤½¤ì¤Ï¡¢¡Öre¡×¤Ç»Ï¤Þ¤ë¿¤¯¤Î¹ñºÝŪ¸ìº¬¡Ê¤³¤ì¤Ï¡ÖºÆ¤Ó¡×¤È¤¤¤¦°ÕÌ£¤Î¤Ê¤¤²»Àá¤À¤Ã¤¿¤¬¡Ë¤È¤Îº®Æ±¤ò¤µ¤±¤ë¤¿¤á¤À¤Ã¤¿¡£¡Örebel¡×¡ÊÈ¿Íð¡Ë¡¢¡Örecev¡×¡Ê¼õÎΡˡ¢¡Örefuz¡×¡ÊµñÀä¡Ë¡¢¡Öregard¡×¡ÊÃíÌÜ¡Ë¡¢¡Öregret¡×¡Ê¸å²ù¡Ë¡¢¡Öreklam¡×¡Ê¹­¹ð¡Ë¡¢¡Örekolt¡×¡Ê¼ý³Ï¡Ë¡ÊÌõÃí¡§¡Ö¡×¤ÎÃæ¤Ï¹ñºÝŪ¸ìº¬¤Ç¡¢¡Ê¡Ë¤ÎÃæ¤Ï¤½¤Î°ÕÌ£¤ò¼¨¤¹¡Ë
(Decidi, 647 ed 648).
¡Ê·èÄê647¡¢648¡Ë
Esperanto preferas erore alterar re a ri ed uzar re- kun duopla senco.
¥¨¥¹¥Ú¥é¥ó¥È¤Ï¡¢´Ö°ã¤Ã¤Æ¡¢¤à¤·¤í¡Öre¡×¤ò¡Öri¡×¤ËÊѹ¹¤·¡¢Æó½Å¤Î°ÕÌ£¤òȼ¤¦¡Öre-¡×¤ò»È¤¦¤³¤È¤ò¤¹¤ë¤³¤È¤ò¹¥¤ó¤Ç¤¤¤ë¡£¡ÊÌõÃí¡§¥¨¥¹¥Ú¥é¥ó¥È¤Ç¤Ï¡¢¾åµ­¤Î¡Öre¡×¤Î¤Ä¤¤¤¿¹ñºÝŪ¸ìº¬¤ÎÊý¤ò¡Öri¡×¤ËÊѹ¹¤·¤Æ¤·¤Þ¤Ã¤¿¡Ë

¥³¥á¥ó¥È¤ò¤«¤¯


¡Öhttp://¡×¤ò´Þ¤àÅê¹Æ¤Ï¶Ø»ß¤µ¤ì¤Æ¤¤¤Þ¤¹¡£

ÍøÍѵ¬Ìó¤ò¤´³Îǧ¤Î¤¦¤¨¤´µ­Æþ²¼¤µ¤¤

Menu

¥¤¥É¸ìʸˡÊÔ¡Ê£±¡Ë

¥¤¥É¸ìʸˡÊÔ¡Ê£´¡Ë

WikiÆ⸡º÷

¥á¥ó¥Ð¡¼¤Î¤ßÊÔ½¸¤Ç¤­¤Þ¤¹