¥¨¥¹¥Ú¥é¥ó¥È¸ì¤Î½¤ÀµÈǤȤ·¤Æ³«È¯¤µ¤ì¤¿¿Í¹©¸À¸ì¡¢¹ñºÝÊä½õ¸ì¤Ç¤¹¡£

Sufixi. ((ik-yun)¡¡ÀÜÈø¼­ ¤½¤Î3¡Êik-yun¡Ë


-ik-. — Internaciona, ta sufixo adoptesis per la decido 566 kun ica senco : malada per :
¡Ö-ik-¡×¡£¹ñºÝŪ¤Ê¡¢¤³¤ÎÀÜÈø¼­¤Ï¡¢¡Ö¡Á¤Çɵ¤¤Î¡×¤È¤¤¤¦°ÕÌ£¤Ç¡¢·èÄê566¤Ë¤è¤Ã¤ÆºÎÍѤµ¤ì¤¿¡£
kolerika, koleriko; ftiziika, ftiziiko; leprika, lepriko; skrofulika, skrofuliko; hidropsika, hidropsiko; pestika, pestiko; alkoholika, alkoholiko; kordiika, kordiiko, e. c.
¡Ökolerika¡×¡Ê¥³¥ì¥é¤Î¡Ë¡¢¡Ökoleriko¡×¡Ê¥³¥ì¥é´µ¼Ô¡Ë¡¨¡Öftiziika¡×¡ÊÇÙɤΡˡ¢¡Öftiziiko¡×¡ÊÇÙÉ´µ¼Ô¡Ë¡¨¡Öleprika¡×¡Ê¥Ï¥ó¥»¥óɤΡˡ¢¡Ölepriko¡×¡Ê¥Ï¥ó¥»¥óÉ´µ¼Ô¡Ë¡¨¡Öskrofulika¡×¡Êáðáü(¤ë¤¤¤ì¤­)ɤΡˡ¢¡Öskrofuliko¡×¡Êáðáü(¤ë¤¤¤ì¤­)É´µ¼Ô¡Ë¡¨¡Öhidropsika¡×¡Ê¿å¼ð¤Î¡Ë¡¢¡Öhidropsiko¡×¡Ê¿å¼ðÉ´µ¼Ô¡Ë¡¢¡Öpestika¡×¡Ê¥Ú¥¹¥È¤Î¡Ë¡¢¡Öpestiko¡×¡Ê¥Ú¥¹¥ÈÉ´µ¼Ô¡Ë¡¨¡Öalkoholika¡×¡Ê¥¢¥ëÃæ¤Î¡Ë¡¢¡Öalkoholiko¡×¡Ê¥¢¥ëÃæ´µ¼Ô¡Ë¡¨¡Ökordiika¡×¡Ê¿´Â¡É¤Ρˡ¢¡Ökordiiko¡×¡Ê¿´Â¡É´µ¼Ô¡Ë¤Ê¤É¡£
La sufixo oz (videz ica) ne povas expresar juste ta ideo. Exemple, kordioza, kordiozo nule dicus, ke la persono esas malada ye la kordio.
ÀÜÈø¼­¡Öoz¡×¤ÏÀµ¤·¤¯¡¢¤³¤Î³µÇ°¤òɽ¸½¤¹¤ë¤³¤È¤¬¤Ç¤­¤Ê¤¤¡£Î㤨¤Ð¡¢¡Ökordioza¡×¡Ökordiozo¡×¤Ï¡¢¿Í´Ö¤¬¿´Â¡¤Ç¤Îɵ¤¤Ç¤¢¤ë¤È¡¢¸À¤¨¤Ê¤¤¤À¤í¤¦¡£
Fakte omna homo esas kordioza, quale ol esas racionoza; ma, fortunoze, omna homo ne esas kordiika, ne sufras de la kordio.
¼ÂºÝ¤Ë¡¢Á´¤Æ¤Î¿Í´Ö¤ÏÆ»Íý¤ò¤ï¤­¤Þ¤¨¤Æ¤¤¤ë¡Êracionoza¡Ë¤¤¤ë¤è¤¦¤Ë¡¢¿´¾ð¿¼¤¤¡Êkordioza¡Ë¤Î¤Ç¤¢¤ë¡£¤·¤«¤·¡¢¹¬¤¤¤Ë¤â¡¢Á´¤Æ¤Î¿Í´Ö¤Ï¿´Â¡É¡Êkordiika¡Ë¤Ç¤Ï¤Ê¤¯¡¢¿´Â¡É¤ËËÁ¤µ¤ì¤Æ¤Ï¤Ê¤¤¡£
La gibozo ne sufras (ordinare) de sua gibo; ol ne esas gibiko.
¤»¤à¤·¡ÊÇ­ÇءˤϡÊËÜÍèŪ¤Ë¡Ë¼«¤é¤Î¥³¥Ö¤Ë¶ì¤·¤ó¤Ç¤¤¤ë¤Î¤Ï¤Ê¤¤¡£¤½¤ì¤Ï¡¢¤»¤à¤·É¤ǤϤʤ¤¡£
-il-. — Finalo dil vorto utensilo, ta sufixo quik adoptesis.
¡Ö-il-¡×¡£¡Öutensilo¡×¡ÊÍѶñ¡Ë¤È¤¤¤¦Ã±¸ì¤Î¸ìÈø¤Ç¤¢¤ê¡¢¤³¤ÎÀÜÈø¼­¤Ï®¤ä¤«¤ËºÎÍѤµ¤ì¤¿¡£
Soldita a verbal radiko, ol donas substantivi signifikanta : instrumento por... Ex. : pektilo, brosilo, entravilo, razilo, fotografilo, telegrafilo, telefonilo, e. c. *1.
Æ°»ìŪ¸ìº¬¤ËÉÕ¤¤¤Æ¡¢¡Ö¡Á¤Î¤¿¤á¤ÎÆ»¶ñ¡×¤È¤¤¤¦°ÕÌ£¤Î̾»ì¤Ë¤Ê¤ë¡£Îã¡Ë¡§¡Öpektilo¡×¡Ê¶û¡Ë¡¢¡Öbrosilo¡×¡Ê¥Ö¥é¥·¡Ë¡¢¡Öentravilo¡×¡Ê­¤«¤»¡Ë¡¢¡Örazilo¡×¡Ê¤Ò¤²Äæ¤ê´ï¡Ë¡¢¡Öfotografilo¡×¡Ê¥«¥á¥é¡Ë¡¢¡Ötelegrafilo¡×¡ÊÅÅ¿®µ¡¡Ë¡¢¡Ötelefonilo¡×¡ÊÅÅÏõ¡¡Ë¤Ê¤É¡£
Nultempe uzez ilo kom vorto izolita, ma selektez inter : aparato, instrumento, utensilo, mashino, e. c. segun la kazi.
¡Öilo¡×¤òÆÈΩ¤·¤¿Ã±¸ì¤È¤·¤Æ»È¤Ã¤Æ¤Ï¤¤¤±¤Ê¤¤¡£¡Öaparato¡×¡Öinstrumento¡×¡Öutensilo¡×¡Ömashino¡×¤ÎÃ椫¤éÁª¤Ó¤Ê¤µ¤¤¡£
Pro la neprecizeso di ta sufixo, on uzas radiki specala, vice olu, kande on volas indikar objekto preciza.
¤½¤ÎÀÜÈø¼­¤ÎÉÔÀµ³Î¤µ¤¬¤¢¤ë¤¿¤á¡¢Àµ³Î¤ÊÂоݤòÄ󼨤·¤¿¤¤»þ¤Ë¤Ï¡¢¡Öilo¡×¤ÎÂå¤ï¤ê¤Ë¡¢ÆÃÊ̤ʸ캬¤ò»È¤¦¤Î¤Ç¤¢¤ë¡£

Exemple, kultelo, hakilo, serpo, siklo, sabro, e. c. esas tranchili; konseque tranchilo ne nomizus ica plu reale kam ita.
Î㤨¤Ð¡¢¡Ökultelo¡×¡Ê¥Ê¥¤¥Õ¡Ë¡¢¡Öhakilo¡×¡ÊÉà¡Ë¡¢¡Öserpo¡×¡Ê³ù¡Ë¡¢¡Ösiklo¡×¡Ê¾®³ù¡Ë¡¢¡Ösabro¡×¡Ê¥µ¡¼¥Ù¥ë¡Ë¤Ê¤É¤ÏÀÚ¤ëÆ»¶ñ¤Ç¤¢¤ë¡£½¾¤Ã¤Æ¡Ötranchilo¡×¡ÊÀÚ¤ëÆ»¶ñ¡Ë¤Ï¼ÂºÝ¤Î¤È¤³¤í¡¢¤½¤ì¤è¤ê¾¤Ë¡¢Ì¿Ì¾¤Ç¤­¤Ê¤¤¤Ç¤¢¤í¤¦¡£
Same : fusilo, karabino, revolvero, kanono, esas pafili; se do vu saciesus da pafilo por nomizar un de oli, on tote ne savus exakte pri qua vu parolas.
Ʊ¤¸¤¯¡¢¡Öfusilo¡×¡Ê¾®½Æ¡Ë¡¢¡Ökarabino¡×¡Ê¥«¡¼¥Ó¥ó½Æ¡Ë¡¢¡Örevolvero¡×¡Ê¥ê¥Ü¥ë¥Ð¡¼¡Ê²óž¼°Ï¢È¯·ý½Æ¡Ë¡Ë¡¢¡Ökanono¡×¡ÊÂçˤ¡Ë¤Ï¡¢È¯¼Í¤¹¤ëÆ»¶ñ¤Ç¤¢¤ë¡£¤·¤¿¤¬¤Ã¤Æ¡¢¤½¤ì¤é¤Î°ì¤Ä¤ò̿̾¤¹¤ë¤¿¤á¤Ë¡Öpafilo¡×¤ÇËþ­¤·¤Æ¤¤¤¿¤Ê¤é¤Ð¡¢¤¢¤Ê¤¿¤¬²¿¤Ë¤Ä¤¤¤Æ¸À¤Ã¤Æ¤¤¤ë¤Î¤«Àµ³Î¤Ëʬ¤«¤é¤Ê¤¤¤«¤â¤·¤ì¤Ê¤¤¡£
Se traktesas pri mashino on devas uzar prefere la vorto « mashino » ipsa : skribmashino *2, sutmashino, stebmashino, drashmashino, e. c.
¤â¤·¡¢µ¡³£¤Ë¤Ä¤¤¤Æ°·¤¦¤Ê¤é¤Ð¡¢¤à¤·¤í¡Ömashino¡×¤È¤¤¤¦Ã±¸ì¼«ÂΤò»È¤¦¤Ù¤­¤Ç¤¢¤ë¡£¡Öskribmashino¡×¡Ê¥¿¥¤¥×¥é¥¤¥¿¡¼¡Ë¡¢¡Ösutmashino¡×¡ÊË¥¹çµ¡¡Ë¡¢¡Östebmashino¡×¡ÊË¥¹çµ¡¡Ë¡¢¡Ödrashmashino¡×¡ÊÂǹòµ¡¡Ë¤Ê¤É¡£
-il- indikas instrumento (o implemento) : on brosas per brosilo, on pektas per pektilo; ma –er indikas aganto : remorkero remorkas per su ipsa.
¡Ö-il-¡×¤Ï¡¢Æ»¶ñ¡Ê¤¢¤ë¤ÏÍѶñ¡Ë¤ò¼¨¤¹¡£¡Öon brosas per brosilo¡×¡Ê¥Ö¥é¥·¤Ç¥Ö¥é¥Ã¥·¥ó¥°¤ò¤¹¤ë¡Ë¡¢¡Öon pektas per pektilo¡×¡Ê¶û¤Çȱ¤ò¤È¤«¤¹¡Ë¡£¤·¤«¤·¡Ö-er¡×¤Ï¹Ô°Ù¼Ô¤ò¼¨¤¹¡£¡Öremorkero remorkas per su ipsa¡×¡Ê¸£°ú¤¹¤ë¿Í¤Ï¼«Ê¬¤Ç¸£°ú¤¹¤ë¡Ë
-in-. — Sufixo Latina (eroina, heroina), Franca (héroïne, Albertine, Pauline), Italiana (eroina), Hispana (heroina), Germana (Heldin, Lehrerin), Rusa (grafinja).
¡Ö-in-¡×¡£¤³¤ì¤Ï¡¢¥é¥Æ¥ó¸ì¡Êeroina,heroina¡Ë¡¢¥Õ¥é¥ó¥¹¸ì¡Êhéroïne, Albertine, Pauline¡Ë¡¢¥¤¥¿¥ê¥¢¸ì¡Êeroina¡Ë¡¢¥¹¥Ú¥¤¥ó¸ì¡Êheroina¡Ë¡¢¥É¥¤¥Ä¸ì¡ÊHeldin, Lehrerin¡Ë¡¢¥í¥·¥¢¸ì¡Ê§Ô§â§Ñ§æ§Ú§ß§ñ = grafinja¡Ë¤ÎÀÜÈø¼­¤Ç¤¢¤ë¡£
Ol quik adoptesis por indikar la ento femina : rejino, heroino, profesorino, instruktistino, docistino, baronino, e. c. *3.
¤³¤ÎÀÜÈø¼­¤Ï¡¢½÷À­¡Ê»ó¡Ë¤Î¸ºß¤ò¼¨¤¹¤¿¤á¤ËºÎÍѤµ¤ì¤¿¡£¡Örejino¡×¡Ê½÷²¦¡Ë¡¢¡Öheroino¡×¡Ê½÷¤Î±Ñͺ¡Ë¡¢¡Öprofesorino¡×¡Ê½÷¤Î¶µ¼ø¡Ë¡¢¡Öinstruktistino¡×¡Ê½÷À­¶µ»Õ¡Ë¡¢¡Ödocistino¡×¡Ê½÷À­¶µ»Õ¡Ë¡¢¡Öbaronino¡×¡Ê½÷Ã˼ߡˤʤɡ£
Pro ke la sexuo devas indikesar per -ul (m.) od -in (f.) nur kande to esas necesa, on ne adjuntas –in a radiki expresanta per su la femineso : Amazono, Parco, megero, subreto, matrono, primadono.
À­¤Ï¡¢É¬ÍפʤȤ­¤Î¤ß¡¢¡Ö-ul¡×¡ÊÃËÀ­¡Ë¡¢¡Ö-in¡×¡Ê½÷À­¡Ë¤òÍѤ¤¤Æ¼¨¤µ¤Ê¤±¤ì¤Ð¤Ê¤é¤Ê¤¤¤Î¤Ç¡¢¸ìº¬¼«ÂΤ¬½÷À­¤òɽ¤·¤Æ¤¤¤ë¤â¤Î¤Ë¤Ï¡Ö-in¡×¤òÉÕ¤±¤Ê¤¤¡£¡ÖAmazono¡×¡Ê¥¢¥Þ¥¾¥ó¡Ê½÷Àï»Î¡Ë¡Ë¡¢¡ÖParco¡×¡Ê¥Ñ¥ë¥«¡Ê±¿Ì¿¤Î»°½÷¿À¤Î³Æ¡¹¡Ë¡Ë¡¢¡Ömegero¡×¡Ê°ÕÃÏ°­½÷¡Ë¡¢¡Ösubreto¡×¡Ê»ø½÷¡Ë¡¢¡Ömatrono¡×¡Ê´ûº§ÉØ¿Í¡Ë¡¢¡Öprimadono¡×¡Ê¥×¥ê¥Þ¥É¥ó¥Ê¡Ë¡£
Pro quo on indikus per sufixo la femineso ja nature indikata da la radiko?
¸ìº¬¤Ë¤è¤Ã¤ÆËÜÍèŪ¤Ë¼¨¤µ¤ì¤Æ¤¤¤ë½÷À­À­¼Á¤ò²¿¸Î¡¢ÀÜÈø¼­¤òÍѤ¤¤Æ¼¨¤¹¤Î¤À¤í¤¦¤«¡©
Ma feino esas uzebla, pro ke on darfus tote logike dicar feulo (feo maskula).
¤·¤«¤·¡¢¡Öfeino¡×¤ÏÍøÍѤǤ­¤ë¡£¤Ê¤¼¤Ê¤é¡¢¡Öfeulo¡×¡ÊÃËÀ­¤ÎÍÅÀº¡Ë¤ÏÏÀÍýŪ¤Ë¸À¤¦¤³¤È¤¬¤Ç¤­¤ë¤«¤é¤À¡£
On adoptis matro apud patrino (Dec., 662) pro ca motivi : etimologie la radiko matr esas tam internaciona kam la radiko patr; historie la nociono matr esas adminime tam anciena kam ta di patr; fiziologie ed etike la relato inter matro e filio tote ne esas identa al relato existanta inter patrulo (patro maskula) e filio *4.
¡Öpatrino¡×¤Î¶á¤¯¤Ë¡Ömatro¡×¤òºÎÍѤ·¤¿¤Î¤Ï¼¡¤Î¤è¤¦¤ÊÍýͳ¤¬¤¢¤Ã¤¿¡Ê·èÄê662¡Ë¡£¸ì¸»³ØŪ¤Ë¸ìº¬¡Ömatr¡×¤Ï¸ìº¬¡Öpatr¡×¤ÈƱ¤¸¤è¤¦¤Ë¹ñºÝŪ¤Ç¤¢¤ê¡¢Îò»ËŪ¤Ë¤â¡Ömatr¡×¤È¤¤¤¦³µÇ°¤Ï¡Öpatr¡×¤Î³µÇ°¤È¾¯¤Ê¤¯¤È¤â¸Å¤¤¤Î¤Ç¤¢¤ë¡£¤Þ¤¿Å¯³ØŪ¡¢ÎÑÍýŪ¤Ë¤âÊì¤È»Ò¤Î´Ø·¸¤ÏÉã¤È»Ò¤È¤Î´Ö¤Ë¸ºß¤¹¤ë´Ø·¸¤ÈƱ°ì¤Ç¤Ï¤Ê¤¤¤«¤é¤Ç¤¢¤ë¡£
-ind-. — Ta sufixo esis riestablisata dal Komitato ipsa dil Delegitaro *5.
¡Ö-ind-¡×¡£¤³¤ÎÀÜÈø¼­¤ÏÂåɽÃĤΰѰ÷²ñ¼«¿È¤Ë¤è¤Ã¤ÆÉüµ¢¤µ¤»¤é¤ì¤¿¡£
Ol juntesas a verbal radiki kun la senco : « qua meritas esar ...ata » : aminda, estiminda, kredinda, respektinda = qua meritas esar amata, estimata, kredata, respektata.
¡Ö¡Á¤µ¤ì¤ë¤ËÃͤ¹¤ë¡×¤È¤¤¤¦°ÕÌ£¤òȼ¤¤¡¢Æ°»ìŪ¸ìº¬¤ËÉÕ¤¯¡£¡§¡Öaminda¡×¡Ê°¦¤¹¤Ù¤­¡Ë¡¢¡Öestiminda¡×¡Êº½Å¤¹¤Ù¤­¡Ë¡¢¡Ökredind¡×¡Ê¿®¤º¤Ù¤­¡Ë¡¢¡Örespektinda¡×¡Êº·É¤¹¤Ù¤­¡Ë
Evidente ta sufixo povas ofte esar remplasigata per end, nam « on devas » estimar la homi estiminda, kredar la homi kredinda, e. c. Ma lua senco esas plu restriktita e plu preciza.
ÌÀ¤é¤«¤Ë¡¢¤³¤ÎÀÜÈø¼­¤Ï¤·¤Ð¤·¤Ð¡Öper¡×¤È¼è¤Ã¤ÆÂå¤ï¤ë¤³¤È¤¬¤Ç¤­¤ë¤¬¡¢Âº·É¤¹¤ë²ÁÃͤΤ¢¤ë¿Í¤¿¤Á¤òº·É¤·¤Ê¤±¤ì¤Ð¤Ê¤é¤Ê¤¤¤·¡¢¿®¤º¤ë²ÁÃͤΤ¢¤ë¿Í¤¿¤Á¤ò¿®¤¸¤Ê¤±¤ì¤Ð¤Ê¤é¤Ê¤¤¤«¤é¤Ç¤¢¤ë¡£¤·¤«¤·¡£¤½¤Î°ÕÌ£¤Ï¤â¤Ã¤È¸ÂÄꤵ¤ì¡¢Àµ³Î¤Ç¤¢¤ë¡£
Kom vorto izolita ne uzez inda, indeso, ma digna, digneso.
ÆÈΩ¤·¤¿Ã±¸ì¤È¤·¤Æ¡Ö inda¡×¡Öindeso¡×¤ò»È¤Ã¤Æ¤Ï¤Ê¤é¤º¡¢¡Ödigna¡×¡Ödigneso¡×¤È¤·¤Ê¤µ¤¤¡£
Remarkez bone, ke em, er, iv (videz ica) havas senco aktiva, ma ebl, end, ind senco pasiva. Do la tri lasta ne darfas aplikesar a verbi netransitiva.
¡Öem¡×¡Öer¡×¡Öiv¡×¤ÏǽưŪ¤Ê°ÕÌ£¤Ç¤¢¤ë¤¬¡¢¡Öebl¡×¡Öend¡×¡Öind¡×¤Ï¼õưŪ¤Ê°ÕÌ£¤Ç¤¢¤ë¡£¤·¤¿¤¬¤Ã¤Æ¡¢ºÇ¸å¤Î£³¤Ä¤Ï¡¢¼«Æ°»ì¤Ë¤Ï±þÍѤǤ­¤Ê¤¤¡£
Ma, se la verbo esas mixita (trans. e netrans. : variar, chanjar) ol recevas ebl o iv segun l'ideo expresenda : variiva o variebla; chanjiva o chanjebla : ta formo esas variiva o variebla; mea sentimenti esas nun tote nechanjiva o chanjebla.
¤·¤«¤·¡¢Æ°»ì¤¬Ê£¹ç¤µ¤ì¤Æ¤¤¤ë¤Ê¤é¤Ð¡Ê¾ư»ì¤«¤Ä¼«Æ°»ì¤Î¾ì¹ç¡¢¡Övariar¡×¡ÊÊѲ½¤¹¤ë¡¢ÊѤ¨¤ë¡Ë¡¢¡Öchanjar¡×¡ÊÊѤ¨¤ë¡¢ÊѤï¤ë¡Ë¡Ë¡¢É½¸½¤¹¤Ù¤­³µÇ°¤Ë½¾¤Ã¤Æ¡Öeble¡×¤¢¤ë¤¤¤Ï¡Öiv¡×¤ò¼õ¤±¤ë¡£¡Övariiva¡×¡ÊÊѲ½²Äǽ¤Ê¡Ë¡¢¡Övariebla¡×¡ÊÊѲ½¤µ¤ìÆÀ¤ë¡Ë¡¨¡Öchanjiva¡×¡ÊÊѤ¨ÆÀ¤ë¡Ë¡¢¡Öchanjebla¡×¡ÊÊѤ¨¤é¤ìÆÀ¤ë¡Ë¡£ ¡Ömea sentimenti esas nun tote nechanjiva o chanjebla¡×¡Ê»ä¤Î´¶¾ð¤Ïº£¤ä¡¢ÊѤ¨¤ë¤³¤È¤¬¤Ç¤­¤Ê¤¤¤¬¡¢ÊѤ¨¤é¤ì¤ë¤³¤È¤Ï²Äǽ¤À¡Ë
-ism-. — Ta sufixo internaciona quik adoptesis por indikar doktrino, partiso, sistemo :
¡Ö-ism-¡×¡£¤³¤Î¹ñºÝŪÀÜÈø¼­¤Ï¶µµÁ¡¢ÅÞÇÉ¡¢ÂηϤò¼¨¤¹¤¿¤á¤Ë®¤ä¤«¤ËºÎÍѤµ¤ì¤¿¡£
Kristanismo *6, Katolikismo, Luterismo, Kalvinismo, Protestantismo, Mahomedismo, pozitivismo, imperialismo, kapitalismo, empirikismo, Epikurismo, stoikismo, socialismo *7, turismo *8, skeptikismo, asketismo, e.c.
¡ÖKristanismo¡×¡Ê¥­¥ê¥¹¥È¶µ¡Ë¡¢¡ÖKatolikismo¡×¡Ê¥«¥È¥ê¥·¥º¥à¡Ë¡¢¡ÖLuterismo¡×¡Ê¥ë¥¿¡¼ÇÉ¡Ë¡¢¡ÖKalvinismo¡×¡Ê¥«¥ë¥ô¥£¥óÇÉ¡Ë¡¢¡ÖProtestantismo¡×¡Ê¥×¥í¥Æ¥¹¥¿¥ó¥È¡Ë¡¢¡ÖMahomedismo¡×¡Ê¥¤¥¹¥é¥à¶µ¡Ë¡¢¡Öpozitivismo¡×¡Ê¼Â¾Ú¼çµÁ¡Ë¡¢¡Öimperialismo¡×¡ÊÄë¹ñ¼çµÁ¡Ë¡¢¡Ökapitalismo¡×¡Ê»ñËܼçµÁ¡Ë¡¢¡Öempirikismo¡×¡Ê·Ð¸³¼çµÁ¡Ë¡¢¡ÖEpikurismo¡×¡Ê²÷³Ú¼çµÁ¡Ë¡¢¡Östoikismo¡×¡Ê¶ØÍß¼çµÁ¡Ë¡¢¡Ösocialismo¡×¡Ê¼Ò²ñ¼çµÁ¡Ë¡¢¡Öturismo¡×¡Ê´Ñ¸÷»ö¶È¡Ë¡¢¡Öskeptikismo¡×¡Ê²ûµ¿ÏÀ¡Ë¡¢¡Öasketismo¡×¡Ê¶ØÍß¼çµÁ¡Ë¤Ê¤É¡£
-ist-. — Ta sufixo internaciona quik adoptesis por indikar « la homo qua profesione okupas su pri... »:
¡Ö-ist-¡×¡£¤³¤Î¹ñºÝŪ¤ÊÀÜÈø¼­¤Ï¡Ö¡Á¤Ë¤Ä¤¤¤Æ¿¦¶ÈŪ¤Ë½¾»ö¤·¤Æ¤¤¤ë¿Í¡×¤ò¼¨¤¹¤¿¤á¤Ë¡¢Â®¤ä¤«¤ËºÎÍѤµ¤ì¤¿¡£
artisto, pianisto, flutisto, kantisto, muzikisto, komercisto, telegrafisto, policisto, misionisto, ciencisto, e. c. *9.
¡Öartisto¡×¡Ê¥¢¡¼¥Æ¥£¥¹¥È¡Ë¡¢¡Öpianisto¡×¡Ê¥Ô¥¢¥Ë¥¹¥È¡Ë¡¢¡Öflutisto¡×¡Ê¥Õ¥ë¡¼¥ÈÁÕ¼Ô¡Ë¡¢¡Ökantisto¡×¡Ê²Î¼ê¡Ë¡¢¡Ömuzikisto¡×¡Ê²»³Ú²È¡Ë¡¢¡Ökomercisto¡×¡Ê¾¦¿Í¡Ë¡¢¡Ötelegrafisto¡×¡ÊÅÅ¿®µ»¼ê¡Ë¡¢¡Öpolicisto¡×¡Ê·Ù»¡´±¡Ë¡¢¡Ömisionisto¡×¡ÊÀ붵»Õ¡Ë¡¢¡Öciencisto¡×¡Ê²Ê³Ø¼Ô¡Ë¤Ê¤É¡£
Per extenso, qua trovesas en nia lingui, ta sufixo indikas adepto o adherinto di partiso, skolo (doktrino) *10;
½ô¸À¸ì¤Ë¸«¤Ä¤«¤ë³ÈÄ¥¤òÍѤ¤¤ë¤È¡¢¤³¤ÎÀÜÈø¼­¤ÏÅÞÇÉ¡¢³ØÀâ¡Ê¶µµÁ¡Ë¤Î¿®Êô¼Ô¡¢Ãç´Ö¤ò¼¨¤¹¡£
socialisto, materialisto, idealisto, e. c.;
¡Ösocialisto¡×¡Ê¼Ò²ñ¼çµÁ¼Ô¡Ë¡¢¡Ömaterialisto¡×¡Ê¼ÂÍø¼çµÁ¼Ô¡Ë¡¢¡Öidealisto¡×¡ÊÍýÁÛ¼çµÁ¼Ô¡Ë¤Ê¤É¡£
ecepte se la radiko dil vorto en -ism ja posedas ta senco : Kristano, skeptiko, mistiko, katoliko, protestanto, e. c.
¡Ö-ism¡×¤Î¤Ä¤¯¸ì×äθ캬¤¬¤½¤Î°ÕÌ£¤ò»ý¤Ã¤Æ¤¤¤Ê¤¤¾ì¹ç¤ò½ü¤¯¡£¡ÖKristano¡×¡Ê¥­¥ê¥¹¥È¶µÅÌ¡Ë¡¢¡Öskeptiko¡×¡Ê̵¿ÀÏÀ¼Ô¡Ë¡¢¡Ömistiko¡×¡Ê¿ÀÈë¼çµÁ¼Ô¡Ë¡¢¡Ökatoliko¡×¡Ê¥«¥È¥ê¥Ã¥¯¿®¼Ô¡Ë¡¢¡Öprotestanto¡×¡Ê¥×¥í¥Æ¥¹¥¿¥ó¥È¿®¼Ô¡Ë¤Ê¤É¡£
Por distingar la vendisto de la produktisto, on uzas (se to esas necesa od utila) -vendisto por l'unesma e -ifisto por la duesma (vid. -if) :
À¸»º¼Ô¤«¤éÈÎÇä¼Ô¤ò¶èÊ̤¹¤ë¤¿¤á¤Ë¡¢¡Ê¤â¤·¡¢É¬ÍפǤ¢¤ë¤«¡¢Ìò¤ËΩ¤Ä¤Ê¤é¤Ð¡Ë¡¢ÈÎÇä¼Ô¤Ë¤Ï¡Ö-vendisto¡×¤ò»È¤¤¡¢À¸»º¼Ô¤Ë¤Ï¡Ö-ifisto¡×¤ò»È¤¦¡Ê¡Ö-if¡×¤ò»²¾È¤»¤è¡Ë
shu-ifisto (lu fabrikas), shu-vendisto (lu vendas); od on precizigas altre : flor(vend)isto, flor(kultiv)isto.
¡Öshu-ifisto¡×¡Ê·¤¤òºî¤ë·¤²°¡¢·¤¿¦¿Í¡Ë¡¢¡Öshu-vendisto¡×¡Ê·¤¤òÇä¤ë¡Ë¡£Ê̤ÎÊýË¡¤Ç¤âÌÀ³Î²½¤Ç¤­¤ë¡£¡Öflor(vend)isto¡×¡Ê²Ö²°¡¢²Ö¤òÇä¤ë¿Í¡Ë¡¢¡Öflor(kultiv)isto¡×¡Ê¹Ìºî¤·¤Æ²Ö¤òºî¤ë¿Í¡¢²Ö²°¡Ë
Kompreneble on uzas -er (studiita) ne -ist, se la praktikanto ne esas vere profesionano : fotografero, biciklero, dansero, peskero, e. c. (ne profesione); fotografisto, biciklisto (kurista), dansisto, peskisto (profesione).
¤â¤·¤â¡¢¤½¤Î¶È¤ò¿¦¶ÈŪ¤Ë¹Ô¤Ã¤Æ¤¤¤ë¿Í¤Ç¤Ê¤±¤ì¤Ð¡¢¤â¤Á¤í¤ó¡¢¡Ö-ist¡×¤Ç¤Ï¤Ê¤¯¡¢¡Ê¤¹¤Ç¤Ë¸¦µæ¤·¤¿¡Ë¡Ö-er¡×¤òÍѤ¤¤ë¡£¡Öfotografero¡×¡Ê¥¢¥Þ¥Á¥å¥¢¼Ì¿¿²È¡Ë¡¢¡Öbiciklero¡×¡Ê¥¢¥Þ¥Á¥å¥¢¤Î¥µ¥¤¥¯¥ê¥¹¥È¡Ë¡¢¡Ödansero¡×¡Ê¥¢¥Þ¥Á¥å¥¢¤Î¥À¥ó¥µ¡¼¡Ë¡¢¡Öpeskero¡×¡ÊÄà¤ê¿Í¡Ë¤Ê¤É¡¢¤³¤ì¤é¤Ï¿¦¶È¤È¤·¤Æ¤Ç¤Ï¤Ê¤¤¡Ë¡£¡Ê°ìÊý¤Ç¡Ë¡Öfotografisto¡×¡Ê¥×¥í¤Î¼Ì¿¿²È¡Ë¡¢¡Öbiciklisto (kurista)¡×¡Ê¼«Å¾¼ÖÁö¼Ô¡Ë¡¢¡Ödansisto¡×¡Ê¥×¥í¤Î¥À¥ó¥µ¡¼¡Ë¡¢¡Öpeskisto (profesione)¡×¡Ê¿¦¶ÈŪ¤Êµù»Õ¡Ë
-iv-. — Ta sufixo (internaciona en la formi if, iv) quik adoptesis.
¡Ö-iv-¡×¡£¡Ê¡Öif¡×¡Öiv¡×¤È¤¤¤¦·ÁÂ֤ǤιñºÝŪ¤Ê¡Ë¤³¤ÎÀÜÈø¼­¤Ï®¤ä¤«¤ËºÎÍѤµ¤ì¤¿¡£
Ol soldesas a radiki verbala e signifikas : kapabla..., povanta...
¤³¤ÎÀÜÈø¼­¤ÏÆ°»ìŪ¸ìº¬¤ËÉÕ¤¤¤Æ¡¢ ¡Ö¡Á¤¹¤ëÎϤΤ¢¤ë¡×¡Ö¡Á¤Ç¤­¤ë¡×¤È¤¤¤¦°ÕÌ£¤Ë¤Ê¤ë¡£
Ex. : instruktiva (libro) *11; nutriva, nutrivo; konsolaciva (paroli); sentiva *12, konduktivo *13; rezistiva (qualeso); responsiva (qua povas responsar) *14; mortiva (omna mortivi), e. c.
Îã¡Ë¡§¡Öinstruktiva¡×¡Ê¶µ¤¨¤ëÎϤ¬¤¢¤ë¡á¶µ·±Åª¤Ê¡Ë¡ÊËÜ¡Ë¡¨¡Önutriva¡×¡ÊÍܤ¦ÎϤΤ¢¤ë¡á±ÉÍܤΡˡ¢¡Önutrivo¡×¡Ê±ÉÍÜ¡Ë¡¨¡Ökonsolaciva¡×¡Ê°Ö¤á¤ëÎϤΤ¢¤ë¡Êȯ¸À¡Ë¡áÎå¤Þ¤·¤Î¸ÀÍÕ¡Ë¡¨¡Ösentiva¡×¡Ê´¶¤¸¤ëÎϤΤ¢¤ë¡á´¶ÅÙ¤ÎÎɤ¤¡Ë¡¢¡Ökonduktivo¡×¡ÊÅÁƳÂΡˡ¨¡Örezistiva (qualeso)¡×¡ÊÄñ¹³¤¹¤ëÎϤΤ¢¤ëÀ­¼Á¡Ë¡¨¡Öresponsiva¡×¡Ê±þÅú¤¹¤ëÎϤΤ¢¤ë¡Ë
La qualeso abstraktita devas esar expresata per la soldo di -es al sufixo -iv, do : iveso.
¤³¤ÎÃê¾ÝŪ¤ÊÀ­¼Á¤Ï¡¢ÀÜÈø¼­¡Ö-iv¡×¤Ë¡Ö-es¡×¤òÉÕ¤±¤ë¤³¤È¤Ë¤è¤Ã¤ÆÀâÌÀ¤µ¤ì¤Ê¤±¤ì¤Ð¤Ê¤é¤Ê¤¤¡£
Ex. : konduktiveso (F. conductibilité), rezistiveso(F. capacité de résistance, résistivité), responsiveso (F. responsabilité); mortiveso (F. mortalité, le fait d'être mortel, mortiva); ne-mortiveso (F. immortalité).
Îã¡Ë¡§¡Ökonduktiveso¡×¡ÊÅŵ¤ÅÁƳÀ­¡¢¡ÊÊ©¡Ëconductibilité¡Ë¡¢¡Örezistiveso¡×¡ÊÄñ¹³ÍÆÎÌ¡¢¡ÊÊ©¡Ëcapacité de résistance, résistivité¡Ë¡¢¡Öresponsiveso¡×¡ÊÀÕǤ¡¢¡ÊÊ©¡Ëresponsabilité¡Ë¡¢¡Ömortiveso¡×¡Ê»à¤Ë¤¦¤ë¤â¤Î¡¢¡ÊÊ©¡Ëmortalité, le fait d'être mortel¡Ë¡Ömortiva¡×¡Ê»à¤Ë¤¦¤ë¤â¤Î¤Î¡Ë¡¨¡Öne-mortiveso¡×¡ÊÉԻࡢ¡ÊÊ©¡Ëimmortalité¡Ë
Nultempe uzez iva, ivo, o iveso kom izolita vorti.
ÆÈΩ¤·¤¿Ã±¸ì¤È¤·¤Æ¡Öiva¡×¡Öivo¡×¡Öiveso¡×¤Ï¡¢·è¤·¤Æ»ÈÍѤ·¤Æ¤Ï¤¤¤±¤Ê¤¤¡£
Dicez : povanta, kapabla...; povo, kapableso... Ex. : la povo, la kapableso lumizar esas : lumiziveso (Vid. -iz) *15.
¡Öpovanta...¡×¡Ökapabla...¡×¡Öpovo¡×¡Ökapableso¡×¤È¸À¤¤¤Ê¤µ¤¤¡£Îã¡Ë¡§¡Öla povo, la kapableso lumizar esas : lumiziveso...¡×¡Ê¸÷¤ë¤¿¤á¤ÎǽÎϤϡ¢ÎϤϡÖlumiziveso¡×¡Êȯ¸÷À­¡Ë¤Ç¤¢¤ë¡Ë¡Ê¡Ö-iz¡×¤ò»²¾È¤»¤è¡Ë
-iz-. — Ta sufixo Greka, Latina, internaciona (ed ankore nun tre produktanta) quik adoptesis.
¡Ö-iz-¡×¡£¥®¥ê¥·¥ã¸ì¡¢¥é¥Æ¥ó¸ì¤Î¹ñºÝŪ¤ÊÀÜÈø¼­¡Êº£¤â»º½Ð¤·¤Æ¤¤¤ë¡Ë¤Ï¡¢¤¹¤ß¤ä¤«¤ËºÎÍѤµ¤ì¤¿¡£
Ol soldesas a radiki kun la senco : provizar, garnisar, indutar, impregnar per...
¤³¤ÎÀÜÈø¼­¤Ï¡¢ ¡Ö¶¡µë¤¹¤ë¡×¡Ö¡Á¤òÈ÷¤¨¤ë¡×¡Öʤ¤¦¡×¡Ö¡Á¤Ç¿»¤µ¤ì¤ë¡×¤È¤¤¤¦°ÕÌ£¤Ç¡¢¸ìº¬¤ËÉÕ¤¯¡£
Ex. : armizar, lumizar, limitizar, regulizar = provizar per armi, lumo, limito, regulo;
Îã¡Ë¡§¡Öarmizar ¡á provizar per armi¡×¡ÊÉð´ï¤òÈ÷¤¨¤ë¡áÉðÁõ¤¹¤ë¡Ë¡¢¡Ölumizar ¡á provizar per lumo¡×¡Ê¸÷¤ò¶¡µë¤¹¤ë¡áÌÀ¤ë¤¯¤Ê¤ë¡Ë¡¢¡Ölimitizar ¡á provizar per limito¡×¡Ê¸Â³¦¤òÈ÷¤¨¤ë¡áÀ©¸Â¤¹¤ë¡Ë¡¢¡Öregulizar ¡á provizar per regulo¡×¡Êµ¬Â§¤òÈ÷¤¨¤ë¡áµ¬Äꤹ¤ë¡Ë
kolorizar, stukizar = indutar per koloro, stuko;
¡Ökolorizar ¡á indutar per koloro¡×¡Ê¿§¤ò¶¡µë¤¹¤ë¡á¿§¤òÅɤë¡Ë¡¢¡Östukizar ¡á indutar per stuko¡×¡Ê¼¿¶ô¤òÅɤë¡Ë
salizar, sulfizar = provizar od impregnar per salo, sulfo : karni salizita o sulfizita koruptesas min rapide; vu ne salizis nek piprizis ta supo.
¡Ösalizar ¡á provizar od impregnar per salo¡×¡Ê±ö¤Ç¿»¤¹¡¢±ö¤Ç½èÍý¤¹¤ë¡Ë¡¢¡Ösulfizar ¡á provizar od impregnar per sulfo¡×¡Êⲫ¤Ç½èÍý¤¹¤ë¡Ë¡§¡Övu ne salizis nek piprizis ta supo¡×¡Ê¤¢¤Ê¤¿¤Ï¤½¤Î¥¹¡¼¥×¤Ë±ö¤â¸ÕÜ¥¤âÆþ¤ì¤Ê¤«¤Ã¤¿¡Ë
La substantivi armizo, alkoholizo, elektrizo havas aktiva senco.
¡Öarmizo¡×¡Öalkoholizo¡×¡Öelektrizo¡×¤È¤¤¤¦Ì¾»ì¤Ï¡¢Ç½Æ°Åª¤Ê°ÕÌ£¤ò»ý¤Ä¡£
Se on volas la senco pasiva, on adjuntas es a iz, do izeso : armizeso, alkoholizeso, elektrizeso = la fakto esar od esir armizata, alkoholizata, elektrizata *16.
¤â¤·¡¢¼õưŪ¤Ê°ÕÌ£¤Ë¤·¤¿¤±¤ì¤Ð¡¢¡Öiz¡×¤Ë¡Öes¡×¤ò¤Ä¤±¤Æ¡Öizes¡×¤Ë¤¹¤ë¡£¡§¡Öarmizeso¡×¡ÊÉðÁõ²½¤µ¤ì¤ë¤³¤È¡Ë¡¢¡Öalkoholizeso¡×¡Ê¥¢¥ë¥³¡¼¥ë²½¤µ¤ì¤ë¤³¤È¡Ë¡¢¡Öelektrizeso¡×¡ÊÅŵ¤¤¬¶¡µë¤µ¤ì¤ë¤³¤È¡Ë
Kom radiko uzez : provizar, garnisar, impregnar, e. c., segun la senci expresenda, ma nultempe izar od izeso.
¸ìº¬¤È¤·¤Æ¤Ï¡Öprovizar¡×¡Ögarnisar¡×¡Öimpregnar¡×¤Ê¤É¤ò»È¤¤¤Ê¤µ¤¤¡£É½¸½¤¹¤Ù¤­°ÕÌ£¤Ë½¾¤Ã¤Æ¡¢»È¤¦¤¬¡¢¡Öizar¡×¤È¤«¡Öizeso¡×¤ò·è¤·¤Æ»È¤Ã¤Æ¤Ï¤¤¤±¤Ê¤¤¡£
Ne konfundez saligar, saligo (kemio) a salizar, salizo. L'unesma esas F. salifier e la duesma saler.
¡Ösaligar¡×¡Ösaligo¡×¤ò¡Ösalizar¡×¡Ösalizo¡×¤Èº®Æ±¤·¤Æ¤Ï¤¤¤±¤Ê¤¤¡£Á°¼Ô¤Ï¡¢¡Ö±ö¤Ë¤¹¤ë¡×¤Ç¤¢¤ê¡¢¸å¼Ô¤Ï¡Ö±ö¤ò¤«¤±¤ë¡×¤Ç¤¢¤ë¡£
Karno esas salizebla ma ne saligebla (F. salifiable).
Æù¤Ï±ö¤ò¤«¤±¤ë¤³¤È¤¬¤Ç¤­¤ë¤¬¡¢±ö¤Ë¤¹¤ë¤³¤È¤Ï¤Ç¤­¤Ê¤¤¡£
-oz-. — Latina ed internaciona (en la os, ous, eux (euse), e. c.) ta sufixo quik adoptesis.
¡Ö-oz-¡×¡£¥é¥Æ¥ó¸ì¤È¹ñºÝŪ¤ÊÀÜÈø¼­¡Ê¡Öos¡×¡Öous¡×¡Öeux (euse)¡×¤Ê¤É¡Ë¤Ï¡¢Â®¤ä¤«¤ËºÎÍѤµ¤ì¤¿¡¢
On soldas lu a nomala radiki kun la senco : qua havas...
¡Ö¡Á¤ò»ý¤Ä¡×¤È¤¤¤¦°ÕÌ£¤òȼ¤Ã¤Æ¡¢Ì¾»ìŪ¸ìº¬¤ËÉÕ¤¯¡£
Ex. : kurajoza = qua havas kurajo; kalkoza (tereno, aquo) = qua havas kalko; poroza = qua havas pori; glorioza, danjeroza (konduto) = qua havas glorio, danjero; vigoroza = qua havas vigoro *17.
Îã¡Ë¡§¡Ökurajoza¡×¡Êͦµ¤¤ò»ý¤Ã¤Æ¤¤¤ë¡Á¡¢Í¦´º¤Ê¡Ë¡¨¡Ökalkoza (tereno, aquo)¡×¡ÊÀг¥¤Î¿¤¤¡ÊÅÚÃÏ¡¢¿å¡Ë¡Ë¡¨¡Öporoza¡×¡Ê¾®·ê¤ò»ý¤Ä¡¢Â¿¹¦À­¤Î¡Ë¡¨¡Öglorioza¡×¡ÊÍÀ¿¤¤¡Ë¡¨¡Ödanjeroza (konduto)¡×¡ÊʪÁû¤Ê¡ÊÂÖÅÙ¡Ë¡Ë¡¨¡Övigoroza¡×¡Ê³èµ¤¤Î¤¢¤ë¡Ë
Quale omna adjektivi, le formacata per la sufixo -oz darfas esar substantivigata direte : ambiciozo, kurajozo, e. c.
¤¹¥Ù¤Æ¤Î·ÁÍÆ»ì¤ÈƱÍͤˡ¢ÀÜÈø¼­¡Ö-oz¡×¤òÍѤ¤¤Æ¤Ä¤¯¤é¤ì¤¿¤â¤Î¤Ï¡¢Ä¾ÀܤË̾»ì²½¤·¤Æ¤â¤è¤¤¡£¡Öambiciozo¡×¡ÊÌî¿´¤Î¤¢¤ë¤³¤È¡Ë¡¢¡Ökurajozo¡×¡Êͦ´º¤Ç¤¢¤ë¤³¤È¡Ë
La difero inter -anta e -oza esas ke l'unesma expresas ago kun ideo tempala, kontre ke la duesma expresas qualeso sen ul ideo tempala.
¡Ö-anta¡×¤È¡Ö-oza¡×¤Î°ã¤¤¤Ï¡¢Á°¼Ô¤¬»þ´ÖŪ¤Ê³µÇ°¤òȼ¤Ã¤¿¹Ô°Ù¤òɽ¸½¤·¤Æ¤¤¤ë¤Î¤ËÂФ·¤Æ¡¢¸å¼Ô¤Ï»þ´ÖŪ³µÇ°¤Î¤Ê¤¤À­¼Á¤òɽ¸½¤·¤Æ¤¤¤ë¤³¤È¤Ë¤¢¤ë¡£
Exemple, la viro amoroza ne sempre esas amoranta; same persono favoroza (ad ulu od ulo) ne esas kontinue favoranta.
Î㤨¤Ð¡¢¡Öla viro amoroza¡×¡Ê¿¾ð¤ÊÃˡˤϤ¤¤Ä¤âÎø°¦¤ò¤·¤Æ¤ª¤ê¡¢Æ±¤¸¤è¤¦¤Ë¡¢¡Ê狼¤Ë¡Ë¡Öfavoroza¡×¡Ê¹¥°Õ¤Î¿¤¤¡Ë¿Í¤Ï¡¢¹±¾ïŪ¤Ë¹¥°Õ¤ò»ý¤Ã¤Æ¤¤¤ë¤ï¤±¤Ç¤Ï¤Ê¤¤¡£
La difero inter -oz e -iz esas, ke l'unesma expresas ulo naturala, e la duesma expresas ulo artificala.
¡Ö-oz¡×¤È¡Ö-iz¡×¤Î°ã¤¤¤Ï¡¢Á°¼Ô¤¬¼«Á³¤Ê»öʪ¤òɽ¸½¤·¤Æ¤¤¤ë¤Î¤ËÂФ·¤Æ¡¢¸å¼Ô¤Ï¿Í°ÙŪ¤Ê»öʪ¤òɽ¸½¤·¤Æ¤¤¤ë¤³¤È¤Ë¤¢¤ë¡£
Exemple, tereno sabloza nature kontenas sablo; ma korto sablizita havas sablo nur artifice, per laboro qua kovris lu ye sablo.
Î㤨¤Ð¡¢¡Ötereno sabloza¡×¡Êº½Ãϡˤϼ«Á³¤Ë¡Ösablo¡×¡Êº½¡Ë¤ò´Þ¤ó¤Ç¤¤¤ë¤Î¤ËÂФ·¤Æ¡¢¡Ökorto sablizita¡×¡Êº½ÃϤˤ·¤¿ÃæÄí¡Ë¤Ï¡¢º½¤Çʤ¤¦ºî¶È¤Ç¡¢¿Í¹©Åª¤Ëº½ÃϤˤʤ俤ΤǤ¢¤ë¡£
-ul-. — Adoptita per la decido 1090, pos tote fundamentala studiado dil questiono.
¡Ö-ul-¡×¡£µ¿Ìä¤ËÂФ¹¤ë´ðËÜŪ¤Ê¸¦µæ¤Î¸å¤Ë¡¢·èÄê1090¤Ë¤è¤Ã¤ÆºÎÍѤµ¤ì¤¿¡£
Yen la texto di la decido : « On adoptas la sufixo -ul por indikar maskula sexuo (decido, 714 : V, 65). »
¡ÖÃËÀ­¤ò¼¨¤¹¤¿¤á¤Ë¡¢ÀÜÈø¼­¡Ö-ul¡×¤¬ºÎÍѤµ¤ì¤¿¡×¡Ê·èÄê714¡¢Âè5´¬65ÊǡˤȤ¤¤¦Ê¸½ñ¤¬¤¢¤ë¡£
Specala noto dicas : « Komprenende, ico ne exkluzas la formaco di kompozaji quale porkomaskulo; ma pork-ulo esas equivalanta e plu kurta. La sufixo -ul ya esas abreviuro di (mask)ulo, quale -in esas abreviuro di (fem)ino. »
ÆÃÊ̤ÊÃí¼á¤Ë¤Ï¡¢¡Ø¤â¤Á¤í¤ó¡¢¤³¤ì¤Ï¡Öporkomaskulo¡×¤Î¤è¤¦¤Ê¹çÀ®¸ì¤Î·ÁÂÖ¤òÇÓ½ü¤·¤Æ¤¤¤Ê¤¤¡£¤·¤«¤·¡¢¡Öpork-ulo¡×¡Ê¥ª¥¹Æڡˤ¬Åù¤·¤¯¡¢¤è¤êû¤¤¡£ÀÜÈø¼­¡Ö-ul¡×¤Ï¡¢¡Ö-in¡×¤¬½÷À­¤Îά¸ì¤Ç¤¢¤ë¤è¤¦¤Ë¡¢¤¹¤Ç¤ËÃËÀ­¤Îά¸ì¤Ç¤¢¤ë¡£¡Ù¤È¤¢¤ë¡£
La decido pri ul esabis preirata da ica (1089) : « On decidas definitive, ke la substantivi generale signifikez nedeterminita sexuo (decido, 714 : V, 65). Exempli : avulo, patrulo, onklulo, fratulo, kuzulo, siorulo; bovulo, katulo, hundulo; finkulo, sturnulo; luciulo, karpulo, tenkulo, perkulo; leonulo, panterulo, tigrulo, hienulo, e. c., e. c. » *18.
¤³¤ì¤Ë¤Ä¤¤¤Æ¤Î·èÄê¤Ï¡¢·èÄê1089¤ËÀè¹Ô¤·¤Æ¤¤¤ë¡£¡Ø̾»ì¤Ï°ìÈÌŪ¤ËÉÔ³ÎÄê¤ÎÀ­¤ò°ÕÌ£¤¹¤Ù¤­¤Ç¤¢¤ë¡Ê·èÄê714¡¢Âè5´¬65ÊǡˤÈÄêµÁŪ¤Ë·èÄꤵ¤ì¤Æ¤¤¤ë¡£Îã¤È¤·¤Æ¡¢¡Öavulo¡×¡Öpatrulo¡×¡Öonklulo¡×¡Öfratulo¡×¡Ökuzulo¡×¡Ösiorulo¡×¡¨¡Öbovulo¡×¡Ökatulo¡×¡Öhundulo¡×¡¨¡Öfinkulo¡×¡Östurnulo¡×¡¨¡Öluciulo¡×¡Ökarpulo¡×¡Ötenkulo¡×¡Öperkulo¡×¡¨¡Öleonulo¡×¡Öpanterulo¡×¡Ötigrulo¡×¡Öhienulo¡×¤Ê¤É¡£
Komprenende ulo ne darfas uzesar sola, quale ino uzesas sola (vice femino) dal Esperantisti.
¥¨¥¹¥Ú¥é¥ó¥Æ¥£¥¹¥È¤Ë¤è¤Ã¤Æ¡Êfemino¤ÎÂå¤ï¤ê¤Ë¡Ë¡Öino¡×¤¬Ã±ÆȤǻȤï¤ì¤Æ¤¤¤ë¤è¤¦¤Ë¡¢¤â¤Á¤í¤ó¡¢¤½¤ì¤¾¤ìñÆȤǻȤäƤϤʤé¤Ê¤¤¡£
-um-. — Ta sufixo, quan Ido konservis de Esperanto, havas nedeterminita signifiko.
¡Ö-um-¡×¡£¥¤¥É¸ì¤¬¥¨¥¹¥Ú¥é¥ó¥È¤«¤é°Ý»ý¤·¤Æ¤­¤¿ÀÜÈø¼­¤Ç¡¢ÉÔ³ÎÄê¤Ê°ÕÌ£¤ò»ý¤Ã¤Æ¤¤¤ë¡£
Ol esas inter la sufixi similajo di ye inter la prepozicioni.
¤³¤ì¤ÏÀÜÈø¼­¤ÎÃæ¤Ë¤¢¤Ã¤Æ¡¢Á°ÃÖ»ì¡Öye¡×¤ËÎà»÷¤·¤¿¤â¤Î¤Ç¤¢¤ë¡£
Ol formacas (en mikra nombro) derivaji, di qui la senco havas relato nedefinita kun l'ideo expresata dal prima radiko.
¤³¤ì¤Ï¡¢¸µ¤Î¸ìº¬¤Ë¤è¤Ã¤Æɽ¤µ¤é¤ì¤¿³µÇ°¤òȼ¤Ã¤Æ¤ª¤ê¡¢¤½¤Î°ÕÌ£¤ÏÉÔ³ÎÄê¤Î´Ø·¸¤ò»ý¤Ã¤Æ¤¤¤ë¡Ê¶Ë¾®¿ô¤Î¡ËÇÉÀ¸¸ì¤ò·ÁÀ®¤¹¤ë¡£
La ligilo qua restas inter li helpas kelke la memorado, ma, kande on ne savas la senco di la derivajo, nur la lexiko povas furnisar lu certe.
¤½¤ì¤é¤ÎÃæ¤Ë»Ä¤Ã¤Æ¤¤¤ë¤Ä¤Ê¤¬¤ê¤Ï¡¢¤¤¤¯¤é¤«µ­²±¤Î½õ¤±¤Ë¤Ê¤ë¤â¤Î¤Î¡¢ÇÉÀ¸¸ì¤Î°ÕÌ£¤òÃΤé¤Ê¤¤»þ¤Ï¡¢¼­½ñ¤Î¤ß¤¬¤½¤Î°ÕÌ£¤òÄ󶡤Ǥ­¤ë¡£
Ex. : kolumo = parto di kamizo (vesto) qua cirkondas la kolo;
Îã¡Ë¡§¡Ökolumo¡×¡á¼ó¤ò°Ï¤à¥·¥ã¥Ä¡ÊÉþ¡Ë¤ÎÉôʬ¡¢¶ß¡Ê¤¨¤ê¡Ë¡¨
bordumo = to quo garnisas bordo :la tablo havas kupra bordumo;
¡Öbordumo¡×¡á±ï¤òÈ÷¤¨¤ë¤³¤È¡¢±ï¼è¤ê¡£¡Öla tablo havas kupra bordumo¡×¡Ê¤½¤Î¥Æ¡¼¥Ö¥ë¤ÏƼÀ½¤Î±ï¼è¤ê¤¬¤¢¤ë¡Ë
foliumar = turnar la folii (di libro) haltante tempope por lektar;
¡Öfoliumar¡×¡áÆɤि¤á¤Ë¡¢ËܤΥڡ¼¥¸¤ò»þ¡¹¡¢µÙ¤ß¤Ê¤¬¤é¡¢¤á¤¯¤ë¡áËܤò¤á¤¯¤ë¡£
formikumar = agitar su, movar grandanombre quale formiki;
¡Öformikumar¡×¡á¥¢¥ê¤Î¤è¤¦¤Ë¡¢ÂçÎ̤ˤ«¤­Í𤷤¿¤ê¡¢Æ°¤¤¤¿¤ê¤¹¤ë¡£¤Ò¤·¤á¤¯¡£·²¤¬¤ë¡£
krucumar = dispozar, aranjar krucoforme : krucumar sua brakii.;la voyi interkrucumas ye ta punto.
¡Ökrucumar¡×¡á½½»ú¤Î·ÁÂÖ¤ÇÇÛÎó¤·¤¿¤ê¡¢À°Íý¤·¤¿¤ê¤¹¤ë¡£¸òº¹¤µ¤»¤ë¡£¡Ökrucumar sua brakii¡×¡Ê¼ê¤òÁȤà¡Ë¡£¡Öla voyi interkrucumas ye ta punto¡×¡Ê¤½¤ÎÆ»¤Ï¡¢¤½¤ÎÃÏÅÀ¤Ç¤ª¸ß¤¤¤Ë¸òº¹¤¹¤ë¡Ë¡£
Per la decido 1556 (Mondo, marto 1922, pag. 68) « On decidas, ke derivaji per -um darfas formacesar nur dal Akademio » (Mondo, X, 54).
·èÄê1556¡Ê¡ÖMondo¡×»ï¡¢1922ǯ5·î¹æ¡¢68Êǡˤˤè¤ë¤È¡¢¡Ø¡Ö-um¡×¤òÍѤ¤¤¿ÇÉÀ¸¸ì¤Ï¥¢¥«¥Ç¥ß¡¼¤Ë¤è¤Ã¤Æ¤Î¤ßºî¤é¤ì¤ë¡¢¤È·èÄꤵ¤ì¤¿¡Ù¡Ê¡ÖMondo¡×»ï¡¢Âè5´¬54ÊÇ¡Ë
Dicesas en noto : « La Akademio ne indikis til nun -um, quale l'altra sufixi definita, kom uzebla segunvole. Precize pro ke ol esas nek definita nek definebla e pro ke lua derivaji konseque povas interdiferar, ol postulas aparta kompetenteso. — Komprenende la supra decido ne interdiktas la propozo di vorti formacita per -um; ma la definitiva decido apartenas al Akademio. »
Ãí¼á¤Ë¤Ï¡¢¡Ø¥¢¥«¥Ç¥ß¡¼¤Ï¸½ºß¤Þ¤Ç¡¢ÄêµÁ¤µ¤ì¤¿Ê̤ÎÀÜÈø¼­¤Î¤è¤¦¤Ë¡¢¼«Í³¤Ë»ÈÍѲÄǽ¤Ê¤â¤Î¤È¤·¤Æ¡¢¼¨¤·¤Æ¤³¤Ê¤«¤Ã¤¿¡£Àµ³Î¤Ë¸À¤¨¤Ð¡¢¤³¤ì¤ÏÄêµÁ¤â¤µ¤ì¤º¡¢ÄêµÁ¤Ç¤­¤ë¤â¤Î¤Ç¤â¤Ê¤¤¤«¤é¤Ç¤¢¤ê¡¢¤Þ¤¿¡¢¤½¤ÎÇÉÀ¸¸ì¤Ï¤½¤ì¤¾¤ìÁê°ã¤·¤Æ¤¤¤ë¤Î¤Ç¡¢ÆÃÊ̤λñ³Ê¤òÍ׵ᤷ¤Ê¤«¤Ã¤¿¡£¤â¤Á¤í¤ó¡¢¤½¤Î¾å°Ì¤Î·èÄê¤Ï¡¢¡Ö-um¡×¤òÍѤ¤¤Æºî¤é¤ì¤¿Ã±¸ì¤ÎÍ×ÀÁ¤ò¶Ø»ß¤·¤Æ¤¤¤Ê¤¤¡£¤·¤«¤·ºÇ½ªÅª¤Ê·èÄê¤Ï¡¢¥¢¥«¥Ç¥ß¡¼¤Ë°¤¹¤ë¡£
-un-. — Ta radiko darfas uzesar, dicas la « Grammaire Complète », p. 71, por indikar un elemento : sabluno, greluno *19. « Kande la elemento havas nula unajo naturala, on uzas prefere peco : monetpeco, sukropeco ».
¡Ö-un-¡×¡£¤³¤Î¸ìº¬¤Ï¡¢¤Ò¤È¤Ä¤ÎÍ×ÁǤò¼¨¤¹¤¿¤á¤Ë»È¤ï¤ì¤ë¡£¡§¡Ösabluno¡×¡Êº½Î³¡Ë¡¢¡Ögreluno¡×¡Êð»¤Ä¤Ö¡Ë¡£¡ÖGrammaire Complète¡Ê´°Á´Ê¸Ë¡¡Ë¡×¡Ê71Êǡˤϡ¢¡Ø¤½¤ÎÍ×ÁǤˤϼ«Á³¤Ê²¿¤Îñ°Ì¤â¤Ê¤¤»þ¤Ï¡¢¤à¤·¤í¡Öpeco¡×(ÃÇÊÒ¡¢°ì²ô)¤ò»È¤¦¡£¡Ömonetpeco¡×¡Ê¥³¥¤¥ó¤Ò¤È²ô¡Ë¡¢¡Ösukropeco¡×¡Êº½Åü¤Ò¤È²ô¡Ë¡£¡Ù
Kompreneble nulo interdiktas (tote kontree) : aven-grano, hordeo-grano, frumento-grano e tale pri la cetera cereali (maizo-grano, sekalgrano, rizograno, e. c.).
¤â¤Á¤í¤ó¡¢¡ÊÁ´¤¯µÕ¤Ë¡Ë¡¢¡Öaven-grano¡×¡Ê¥«¥é¥¹¥à¥®¤Îγ¡Ë¡¢¡Öhordeo-grano¡×¡Ê¥ª¥ª¥à¥®¤Îγ¡Ë¡¢¡Öfrumento-grano¡×¡Ê¾®Çþ¤Îγ¡Ë¤È¤¤¤¦¤³¤È¤Ï¶Ø»ß¤µ¤ì¤Æ¤ª¤é¤º¡¢¤½¤Î¾¤Î¹òʪ¤Ë¤Ä¤¤¤Æ¤âƱÍͤǤ¢¤ë¡£¡Ê¡Ömaizo-grano¡×¡Ê¥È¥¦¥â¥í¥³¥·¤Îγ¡Ë¡¢¡Ösekalgrano¡×¡Ê¥é¥¤Çþ¤Îγ¡Ë¡¢¡Örizograno¡×¡ÊÊÆγ¡Ë¤Ê¤É)
Vice nivuno esas preferebla nivo-floko.
¡Önivuno¡×¤ÎÂå¤ï¤ê¤Ë¡¢¤à¤·¤í¡Önivo-floko¡×¡ÊÀã¤ÎÇöÊҡˤΤۤ¦¤¬¤¤¤¤¡£
-ur-. — Ta sufixo Latina e nun pasable internaciona quik adoptesis.
¡Ö-ur-¡×¡£¸½ºß¤â¹ñºÝŪ¤ËÄÌÍѤ¹¤ë¡¢¤³¤Î¥é¥Æ¥ó¸ì¤ÎÀÜÈø¼­¤Ï¡¢Â®¤ä¤«¤ËºÎÍѤµ¤ì¤¿¡£
Ol soldesas al radiko por distingar (kande to esas necesa) la produkturo dil ago de la ago ipsa, expresata dal verbo.
¤³¤ÎÀÜÈø¼­¤Ï¡¢¡ÊɬÍפʤé¤Ð¡ËÆ°»ì¤Çɽ¸½¤µ¤ì¤¿¹Ô°Ù¼«ÂΤ«¤é¡¢¹Ô°Ù¤Î»ºÊª¤ò¶èÊ̤¹¤ë¤¿¤á¤Ë¡¢¸ìº¬¤ËÉÕ¤¯¡£
Ex. : konstrukturo, pikturo, skulturo, desegnuro, kalquuro, imprimuro, fotografuro, suturo, solvuro, imituro, aperturo, fenduro, bavuro, inventuro, skriburo, e. c., la kozo obtenita per konstruktir, piktir, skultir, e. c.
Îã¡Ë¡§¡Ökonstrukturo¡×¡Ê·úʪ¡Ë¡¢¡Öpikturo¡×¡Ê³¨²è¡Ë¡¢¡Öskulturo¡×¡ÊĦ¹ï¡Ë¡¢¡Ödesegnuro¡×¡ÊÁÇÉÁ¡Ë¡¢¡Ökalquuro¡×¡ÊÆ©¼Ì¿Þ¡Ë¡¢¡Öimprimuro¡×¡Ê°õºþʪ¡Ë¡¢¡Öfotografuro¡×¡Ê¡Ê»£¤Ã¤¿¡Ë¼Ì¿¿¡Ë¡¢¡Ösuturo¡×¡ÊË¥¹ç¤·¤¿¤â¤Î¡Ë¡¢¡Ösolvuro¡×¡ÊÍϲòʪ¡¢²òÅú¡Ë¡¢¡Öimituro¡×¡ÊÌÏÊïÉÊ¡Ë¡¢¡Öaperturo¡×¡Ê·ä´Ö¡Ë¡¢¡Öfenduro¡×¡Ê³ä¤ìÌÜ¡Ë¡¢¡Öbavuro¡×¡Ê¤è¤À¤ì¡Ë¡¢¡Öinventuro¡×¡ÊȯÌÀÉÊ¡Ë¡¢¡Öskriburo¡×¡Ê½ñ¤¤¤¿¤â¤Î¡Ë¡¢¤Ê¤É¡£
Ni dicis : kozo obtenita per la ago, nam produkturo existas nur pos obtenir olu.
¹Ô°Ù¤Ë¤è¤Æ³ÍÆÀ¤µ¤ì¤¿»öʪ¡¢¤È»ä¤¿¤Á¤Ï¸À¤Ã¤¿¤¬¡¢¤½¤ì¤Ï»ºÊª¤Ï³ÍÆÀ¤·¤¿¸å¤Ë¤Î¤ß¡¢Â¸ºß¤¹¤ë¤«¤é¤À¡£
Pri Ido qua esas produktita (ne produktata o produktota) me darfas dicar, ke ol esas solvuro.
¡Ê»º½Ð¤·¤Æ¤¤¤ë¤Î¤Ç¤â¡¢¾­Íè¤Ë»º½Ð¤¹¤ë¤Î¤Ç¤â¤Ê¤¯¡Ë»º½Ð¤µ¤ì¤¿¥¤¥É¸ì¤Ë¤Ä¤¤¤Æ¤Ï¡¢¡Ösolvuro¡×¡Ê¡ÊÌäÂê¤ò²ò·è¤·¤¿¡Ë²òÅú¡Ë¤È¸À¤Ã¤Æ¤âÎɤ¤¡£
Ma pri problemo, di qua me serchas la solvo (quale solvor lu) me ne uzos la vorto solvuro.
¤·¤«¤·¡¢»ä¤¬º£¡¢¡Ê¤½¤ì¤ò²ò¤³¤¦¤È¤·¤Æ¤¤¤ë¡ËÅú¤òÁܤ·¤Æ¤¤¤ëÌäÂê¤Ë¤Ä¤¤¤Æ¤Ï¡¢¡Ösolvuro¡×¤È¤¤¤¦Ã±¸ì¤Ï»È¤¨¤Ê¤¤¡£
Se me uzus solvuro, la senco esus altra; to signifikus, ke la problemo esas nun solvita (ne solvenda) e ke me serchas la « solvuro » en mea paperi, exemple.
¤â¤·¡¢¡Ösolvuro¡×¤ò»È¤¨¤Ð¡¢Ê̤ΰÕÌ£¤Ë¤Ê¤Ã¤Æ¤·¤Þ¤¦¤«¤â¤·¤ì¤Ê¤¤¡£¤½¤Î°ÕÌ£¤Ï¡¢¡Ê²ò¤«¤ì¤ë¤Ù¤­ÌäÂê¤Ç¤Ï¤Ê¤¤¤¬¡¢¤½¤Î¡ËÌäÂê¤Ïº£¡¢²ò¤«¤ì¤¿¾õÂ֤Ǥ¢¤Ã¤Æ¡¢»ä¤Ïº£¡¢¤½¤Î²òÅú¤ò¡ÊÎ㤨¤Ð¡¢½ñÎà¤ÎÃ椫¤é¡Ëõ¤·¤Æ¤¤¤ë¡¢¤È¤¤¤¦¤â¤Î¤Ë¤Ê¤ë¡£
Remarkez ke -uro povas venar o rezultar mem de verbo netransitiva.
α°Õ¤¹¤Ù¤­¤³¤È¤Ï¡¢¡Ö-uro¡×¤Ï¼«Æ°»ìÆ°»ì¤ËͳÍ褷¡¢¤½¤Î·ë²Ì¤Ç¤¢¤êÆÀ¤ë¤È¤¤¤¦¤³¤È¤Ç¤¢¤ë¡£
Nam de la fakto, ke la ago di tal verbo ne atingas direte ula persono o kozo, nule konsequas, ke ta verbo ne produktas ulo, ke ol ne donas produkturo.
¤Ê¤¼¤Ê¤é¡¢¤½¤Î¤è¤¦¤ÊÆ°»ì¤Î¹Ô°Ù¤ÏľÀܤ˿ͤäʪ¤òÅþ㤷¤Ê¤¤¤·¡¢²¿¤âµ¢Ã夷¤Ê¤¤¤·¡¢¤½¤ÎÆ°»ì¤Ï²¿¤â»º½Ð¤»¤º¡¢»ºÊª¤â¤â¤¿¤é¤µ¤Ê¤¤»ö¼Â¤«¤é¤¯¤ë¤«¤é¤Ç¤¢¤ë¡£
Exemple, la verbo netransitiva « abortar » certe ne atingas ulu od ulo; la ago « abortar » ne pasas a persono od a kozo, quale « frapar ».
Î㤨¤Ð¡¢¼«Æ°»ì¡Øabortar¡Ù¡Êή»º¤¹¤ë¡Ë¤Ï³Î¤«¤Ë¡¢²¿¤â¤Î¤Ë¤âÅþ㤷¤Ê¤¤¡£¡Øabortar¡Ù¡Êή»º¤¹¤ë¡Ë¹Ô°Ù¤Ï¡¢¡Øfrapar¡Ù¡Ê᤯¡Ë¤Î¤è¤¦¤Ë¤Ï¡¢¿Í¤â»öʪ¤âÄ̲ᤷ¤Ê¤¤¡£
Ma tamen, kad ol ne donas produkturo?
¤·¤«¤·¤Ê¤¬¤é¡¢¤½¤ì¤Ï»ºÊª¤ò¤â¤¿¤é¤¹¤Î¤À¤í¤¦¤«¡©
Kad ol ne donas ulo nova, til lore ne existinta : aborturo?
¤½¤Î»þ¤Þ¤Ç¤Ë¸ºß¤·¤Æ¤¤¤Ê¤¤¡Øaborturo¡Ù¡¢¤¹¤Ê¤ï¤Á²¿¤é¤«¤Î¿·¤·¤¤¤â¤Î¤ò¡¢¤â¤¿¤é¤¹¤Î¤À¤í¤¦¤«¡©
Same, on ne dicas « emersar » ulu, o « emersar » ulo.
Ʊ¤¸¤¯¡¢¡Öemersar ulu¡×¤È¤«¡Öemersar ulo¡×¤È¤Ï¸À¤ï¤Ê¤¤¡£¡ÊÌõÃí¡Ë¡§¡Øemersar¡Ù¡Ê¡Ê¿åÃæ,°Å°Ç¤Ê¤É¤«¤é¡Ë½Ð¤Æ¤¯¤ë¡Ë¡Ù¤È¤¤¤¦°ÕÌ£¡£
Ma, kad de la ago « emersar » ne rezultas emersuro?
¤·¤«¤·¡¢¡Øemersar¡Ù¤È¤¤¤¦¹Ô°Ù¤«¤é¡¢¡Øemersuro¡Ù¤¬µ¢·ë¤·¤Æ¤¤¤Ê¤¤¤À¤í¤¦¤«¡©
Ex. : Multa insuli esas emersuri ek l'oceano; li produktesis o subite da tertremo, o lente da madrepori.
Îã¡Ë¡§¡ÖMulta insuli esas emersuri ek l'oceano¡×¡Ê¿¤¯¤ÎÅç¤Ï¡¢³¤ÍΤ«¤é¤Î½Ð¤Æ¤­¤¿¤â¤Î¤Ç¤¢¤ë¡Ë¡¨Åç¤ÏÃϿ̤ˤè¤Ã¤ÆÆÍÁ³¡¢»º½Ð¤µ¤ì¤¿¤ê¡¢¤¢¤ë¤¤¤Ï¡¢¥µ¥ó¥´¤Ë¤è¤Ã¤Æ¤æ¤Ã¤¯¤ê¤È»º½Ð¤µ¤ì¤¿¤Î¤Ç¤¢¤Ã¤¿¡£
Koncerne la difero inter -ajo e -uro, la questiono konsistas en preexisto o ne-preexisto di la kozo konsiderata.
¡Ö-ajo¡×¤È¡Ö-uro¡×¤ÎÁê°ã¤Ë´Ø¤·¤Æ¤ÎÏÀÅÀ¤Ë¤Ï¡¢¹Í褵¤ì¤¿»öʪ¤¬Á°¤â¤Ã¤Æ¸ºß¤·¤Æ¤¤¤¿¤â¤Î¤Ê¤Î¤«¡¢¸åŷŪ¤Ë¸ºß¤¹¤ë¤â¤Î¤Ê¤Î¤«¡¢¤¬´Þ¤Þ¤ì¤Æ¤¤¤ë¡£
Tam longe kam domo, procedo, exemple, ne esas konstruktita, li ne existas.
²È¤ä¡¢¹©Äø¤Ç¤¢¤ë¤«¤®¤ê¡¢Î㤨¤Ð¡¢¡Ê¤½¤ì¤é¤Ï°ÊÁ°¤Ë¤Ï¡Ë·úÃÛ¤µ¤ì¤Æ¤¤¤Ê¤¤¤·¡¢¤½¤ì¤é¤Ï¸ºß¤·¤Ê¤¤¡£
Li do ne preexistas relate lia konstrukteso od inventeso, quale la kozi sendata, qui preexistas relate lia sendeso *20.
¸Î¤Ë¡¢¤½¤Î·úÀߤµ¤ì¤ë¤³¤È¡¢È¯ÌÀ¤µ¤ì¤ë¤³¤È¤Ë´Ø¤·¤Æ¤Ï¡¢ÀèŷŪ¤Ë¸ºß¤·¤Æ¤Ê¤¤¡£Î㤨¤Ð¡¢¡ÖÁ÷ÉÕ¤µ¤ì¤ë¡×»öʪ¤Ï¡¢Á÷ÉÕ¤µ¤ì¤ë¤Ë´Ø·¸¤·¤Æ¤Ï¡¢Á°¤â¤Ã¤Æ¸ºß¤·¤Æ¤¤¤ë¤Î¤Ç¤¢¤ë¡£
La domo, la procedo esas do konstrukturo, inventuro; ma la kozi sendata, qui preexistis, esas sendajo.
²È¡¢¹©Äø¤Ï¡¢¡Ökonstrukturo¡×¡Ê·úÃÛʪ¡Ë¤Ç¤¢¤ê¡¢¡Öinventuro¡×¡ÊȯÌÀÉʡˤǤ¢¤ë¡£¤·¤«¤·¡¢Á÷ÉÕ¤µ¤ì¤¿»öʪ¤Ï¡¢¤¢¤é¤«¤¸¤á¸ºß¤·¤Æ¤¤¤ë¤Î¤Ç¡¢¡Ösendajo¡×¡Ê²Ùʪ¡Ë¤Ç¤¢¤ë¡£
Objekto trovita, deskovrita existas ante la ago trovar, deskovrar olu, do : trovajo, deskovrajo : montrez vua deskovrajo.
¸«¤Ä¤±¤é¤ì¤¿Êª¡¢È¯¸«¤µ¤ì¤¿Êª¤Ï¡¢¸«¤Ä¤±¤ë¹Ô°Ù¡¢È¯¸«¤¹¤ë¹Ô°Ù¤ÎÁ°¤Ë¸ºß¤·¤Æ¤¤¤ë¤Î¤Ç¤¢¤ë¤«¤é¡¢¡Ötrovajo¡×¡Ödeskovrajo¡×¤È¤Ê¤ë¡£¡Ömontrez vua deskovrajo¡×¡Ê¤¢¤Ê¤¿¤Îȯ¸«¤·¤¿¤â¤Î¤ò¸«¤»¤Ê¤µ¤¤¡Ë
Vino ed aquo mixita en un hotelo ne esas mixajo, ma mixuro.
¡ÖVino ed aquo mixita en un hotelo ne esas mixajo, ma mixuro¡×¡Ê¤¢¤ë¥Û¥Æ¥ë¤Î¤Ö¤É¤¦¼ò¤È¿å¤Îº®¤¸¤êʪ¤Ï¡¢¡Ömixajo¡×¤Ç¤Ï¤Ê¤¯¡¢¡Ömixuro¡×¤Ç¤¢¤ë¡Ë
Advere la du liquidi, vino ed aquo, preexistis, ma separite, aparte, e la triesma liguido obtenita ne preexistis : ol naskis de la mixo, ol esas lua produkturo, do mixuro.
³Î¤«¤Ë¡¢Éòƺ¼ò¤È¿å¤È¤¤¤¦Æó¤Ä¤Î±ÕÂΤÏÁ°¤â¤Ã¤Æ¸ºß¤·¤Æ¤ë¤¬¡¢ÊÌ¡¹¤Ëʬ¤±¤é¤ì¤Æ¤¤¤ë¡£ÆÀ¤é¤ì¤¿Âè»°¤Î±ÕÂΤϤ¢¤é¤«¤¸¤á¸ºß¤·¤Æ¤¤¤Ê¤¤¡£¤½¤ì¤Ïº®¤¼¤ë¤³¤È¤ÇÀ¸À®¤·¤Æ¤ª¤ê¡¢À¸À®Êª¤Ê¤Î¤Ç¡¢¡Ömixuro¡×¡Êº®¹çʪ¡Ë¤Ê¤Î¤Ç¤¢¤ë¡£
En mult okazioni la rezulto di la ago ne distingesas reale del ago ipsa : dekreto, parolo, diskurso, pretendo, abandono, aserto, afirmo, e. c.
¿¤¯¾ì¹ç¡¢¹Ô°Ù¤Î·ë²Ì¤Ï¼ÂºÝ¤Î¤È¤³¤í¡¢¹Ô°Ù¼«ÂΤȶèÊ̤µ¤ì¤Ê¤¤¡£¡§¡Ödekreto¡×¡ÊÌ¿Îá¡Ë¡¢¡Öparolo¡×¡Êȯ¸À¡Ë¡¢¡Ödiskurso¡×¡Ê±éÀâ¡Ë¡¢¡Öpretendo¡×¡ÊÍ×µá¡Ë¡¢¡Öabandono¡×¡ÊÃÇÇ°¡Ë¡¢¡Öaserto¡×¡Ê¼çÄ¥¡Ë¡¢¡Öafirmo¡×¡ÊÃǸÀ¡Ë¤Ê¤É¡£
Lore la sufixo -ur evidente ne esas uzenda.
¤³¤Î»þ¡¢ÀÜÈø¼­¡Ö-ur¡×¤ÏÌÀ¤é¤«¤Ë»È¤¦¤Ù¤­¤Ç¤Ê¤¤¡£
Ta sufixo existas nur por la kazi en qui la produkturo esas evidenta e distingenda, quale en pikturo, skulturo, imprimuro, imituro, fotografuro, kopiuro, e. c. qui certe esas altro kam lia modelo od objekto :
¤³¤ÎÀÜÈø¼­¤Ï¡¢¸¶·¿¤äʪÂΤ¬¤Ï¤Ã¤­¤ê¤È°Û¤Ê¤Ã¤Æ¤¤¤ë¡Öpikturo¡×¡Ê³¨²è¡Ë¡¢¡Öskulturo¡×¡ÊĦ¹ï¡Ë¡¢¡Öimprimuro¡×¡Ê°õºþʪ¡Ë¡¢¡Öimituro¡×¡ÊÌÏÊïÉÊ¡Ë¡¢¡Öfotografuro¡×¡Ê¼Ì¿¿¡Ë¡¢¡Ökopiuro¡×¡ÊÊ£¼Ì¡Ë¤Ê¤É¤Î¤è¤¦¤Ë¡¢¤½¤Î»ºÊª¤¬ÌÀ³Î¤Ç¼±Ê̤¹¤Ù¤­¤Ç¤¢¤ë¾ì¹ç¤Ë¤ª¤¤¤Æ¤Î¤ß¡¢Â¸ºß¤¹¤ë¤Î¤Ç¤¢¤ë¡£
piktajo, skultajo (persono, kozo, e. c.), imprimajo (to quo imprimesas) imitajo, kopiajo (to quo imitesas, kopiesas), fotografajo (to quo fotografesas) *21 e qui esas anke altro kam la ago : pikt(ad)o, skult(ad)o, imprim(ad)o, imit(ad)o, e. c.
¡Öpiktajo¡×¡ÊÉÁ¤¯Âоݡˡ¢¡Öskultajo¡×¡ÊĦ¹ï¤¹¤ëÂоݡ¢¿Í¤äʪ¤Ê¤É¡Ë¡¢¡Öimprimajo¡×¡Ê°õºþ¤µ¤ì¤ëÂоݡˡ¢¡Öimitajo¡×¡ÊÌϤ¤µ¤ì¤ëÂоݡˡ¢¡Ökopiajo¡×¡ÊÊ£¼Ì¤µ¤ì¤ëÂоݡˡ¢¡Öfotografajo¡×¡Ê¼Ì¿¿¤ò»£¤ëÂоݡˡ§¤³¤ì¤é¤Ï¹Ô°Ù¤È¤Ï¤Þ¤¿°ã¤¦¡¢¡Öpikt(ad)o¡×¡Ê³¨¤òÉÁ¤¯¤³¤È¡Ë¡¢¡Öskult(ad)o¡×¡ÊĦ¹ï¤¹¤ë¤³¤È¡Ë¡¢¡Öimprim(ad)o¡×¡Ê°õºþ¤¹¤ë¤³¤È¡Ë¡¢¡Öimit(ad)o¡×¡ÊÌϤ¤¹¤ë¤³¤È¡Ë¡£
Esas notenda, ke la kompozaji (longa e pezoza) -antaj, -intaj; -ataj, -itaj ne povus remplasar - uro, pro ke li ne expresus l'ideo.
¡ÊŤ¯¤Æ½Å¤¤¡Ë¹½À®¤Î¡Ö-antaj¡×¡Ö-intaj¡×¡Ö-ataj¡×¡Ö-itaj¡×¤Ï¡Ö-uro¡×¤ÈÃÖ¤­´¹¤¨¤ë¤³¤È¤Ï½ÐÍè¤Ê¤¤¤À¤í¤¦¡£¤½¤ì¤Ï¡Ê¹Ô°Ù¤Î»ºÊª¤È¤¤¤¦¡Ë¤½¤Î³µÇ°¤òɽ¤·¤Æ¤¤¤Ê¤¤¤«¤é¤Ç¤¢¤ë¡£
Exemple, fendantajo, fendintajo o fendatajo, fenditajo ne equivalas fenduro = marko, traso, lineo produktita da la fendo, rezultanta de olu.
Î㤨¤Ð¡¢¡Öfendantajo¡×¡ÊÎö¤¤¤Æ¤¤¤ë¤â¤Î¡Ë¡Öfendintajo¡×¡ÊÎö¤¤¤¿¤â¤Î¡Ë¡Öfendatajo¡×¡ÊÎö¤«¤ì¤ë¤â¤Î¡Ë¡Öfenditajo¡×¡ÊÎö¤«¤ì¤¿¤â¤Î¡Ë¤Ï¡Öfenduro¡×¤ÈƱ²ÁÃͤǤϤʤ¤¡£¡Öfenduro¡×¤È¤Ï¡¢Îö¤¯¤³¤È¤Ë¤è¤Ã¤ÆÀ¸À®¤µ¤ì¤¿¡¢¤½¤Î·ë²Ì¤Î¥Þ¡¼¥¯¤äÀפäÀþ¤Ç¤¢¤ë¡£
-uy-. — Anke konservita de Esperanto, ta sufixo darfas konsideresar kom abreviuro di etuyo.
¡Ö-uy-¡×¡£¤³¤ÎÀÜÈø¼­¤â¥¨¥¹¥Ú¥é¥ó¥È¤«¤é»Ä¤Ã¤Æ¤­¤¿¤â¤Î¤Ç¤¢¤ê¡¢¡Öetuyo¡×¤Îû½Ì·Á¤È¤ß¤Ê¤µ¤ì¤Æ¤¤¤ë¡£
Ol soldesas a radiki neverbala por formacar substantivi signifikanta : recipiento, etuyo, buxo, e. c. :
¤³¤ì¤Ï¡¢ÍÆ´ï¤ä¥±¡¼¥¹¤äÈ¢¤Ê¤É¤ò°ÕÌ£¤¹¤ë̾»ì¤òºî¤ë¤¿¤á¤ËÈóÆ°»ìŪ¤Ê¸ìº¬¤ËÉÕ¤¯¡£
inkuyo = mikra vazo, botelo por inko;
¡Öinkuyo¡×¡á¥¤¥ó¥¯¤Î¤¿¤á¤Î¾®¤µ¤Ê´ï¡¢¥Ó¥ó¡£¥¤¥ó¥¯Æþ¤ì¡£
sukruyo = vazo por sukro;
¡Ösukruyo¡×¡áº½Åü¤Î¤¿¤á¤Î´ï¡¢º½ÅüÆþ¤ì¡£
supuyo = vazo en qua on pozas la supo;
¡Ösupuyo¡×¡á¥¹¡¼¥×¤òÆþ¤ì¤ë´ï¡£
kafeuyo = boxo por la kafeo-grani o la kafeo muelita;
¡Ökafeuyo¡×¡á¥³¡¼¥Ò¡¼Æ¦¤äßäÀù¤·¤¿¥³¡¼¥Ò¡¼¤òÆþ¤ì¤ëÈ¢¡£
teuyo = buxo por la tefolii *22;
¡Öteuyo¡×¡á¤ªÃã¤ÎÍÕ¤ÎÈ¢¡£
tabakuyo = mikra buxo por tabakpulvero, Fr. : tabatière.
¡Ötabakuyo¡×¡á¥¿¥Ð¥³¤ÎÊ´¤Î¾®¤µ¤ÊÈ¢¡£¡ÊÊ©¸ì¡Ë¡Ötabatière¡×
Dicernez uy de ier (Vid. ica) : sigaruyo = etuyo por cigari; sigariero = kurta tubo por fumar sigaro.
¡Öier¡×¤«¤é¡Öuy¡×¤ò¸«Ê¬¤±¤Ê¤µ¤¤¡£¡Ê¡Öier¡×¤ò»²¾È¤»¤è¡Ë¡§¡Ösigaruyo¡×¡Ê¥¿¥Ð¥³¤ÎÍÆ´ï¡Ë¡¨¡Ösigariero¡×¡Ê¥¿¥Ð¥³¤òµÛ¤¦¤¿¤á¤Îû¤¤¥Ñ¥¤¥×¡Ë
Kom radiko ne uzez uyo, quale l'Esperantisti, ma selektez inter etuyo, gaino, buxo, vazo, kesto, recipiento, e. c.
¥¨¥¹¥Ú¥é¥ó¥Æ¥£¥¹¥È¤Î¤è¤¦¤Ë¡¢¡Öuyo¡×¤ò¸ìº¬¤È¤·¤Æ»È¤Ã¤Æ¤Ï¤¤¤±¤Ê¤¤¡£¤·¤«¤·¡¢¡Öetuyo¡×¡ÊÍÆ´ï¡Ë¡¢¡Ögaino¡×¡Ê¾ä¡Ë¡¢¡Öbuxo¡×¡ÊÈ¢¡Ë¡¢¡Övazo¡×¡Ê´ï¡Ë¡¢¡Ökesto¡×¡Ê¥±¡¼¥¹¡Ë¡¢¡Örecipiento¡×¡ÊÍÆ´ï¡Ë¤ÎÃ椫¤éÁªÂò¤·¤Ê¤µ¤¤¡£
-yun-. — La radiko yun uzesas kom sufixo por la « yuni » l'infanti dil bestii :
¡Ö-yun-¡×¡£ÀÜÈø¼­¡Ö-yun-¡×¤Ï¡¢Æ°Êª¤Î¼ã¤¤¤â¤Î¡Öyuni¡×¤Î¤¿¤á¤ÎÀÜÈø¼­¤È¤·¤Æ¡¢»È¤ï¤ì¤ë¡£
bovyuno = yuno di la bova speco; bovyunulo = yuna bovulo; bovyunino = yuna bovino; hanyuno, porkoyuno, katyuno, leonyuno, e. c.
¡Öbovyuno¡×¡áµí¤Î¼ïÎà¤Î¼ã¤¤¤â¤Î¡¢¼ã¤¤µí¡£¡Öbovyunulo¡×¡á¼ã¤¤²´µí¡£¡Öbovyunino¡×¡á¼ã¤¤»óµí¡£¡Öhanyuno¡×¡Ê¼ã¤¤·Ü¡×¡£¡Öporkoyuno¡×¡Ê¼ã¤¤ÆÚ¡Ë¡£¡Ökatyuno¡×¡Ê¼ã¤¤Ç­¡Ë¡£¡Öleonyuno¡×¡Ê¼ã¤¤¥é¥¤¥ª¥ó¡Ë¡£
Por la homa genituro, quale on ja savas, nur filio, infanto, puero esas uzenda, e kun indiko pri la sexuo : filiulo, filiino; infantulo, infantino; puerulo, puerino.
¤¹¤Ç¤ËÃΤäƤ¤¤ë¤è¤¦¤Ë¡¢¿Í´Ö¤ÎÀ¤Âå¤Ç¤Ï¡¢¡Öfilio¡×¡Öinfanto¡×¡Öpuero¡×¤À¤±¤ò»È¤¦¤Ù¤­¤Ç¤¢¤ë¡£¤½¤ÎÀ­¤Ë¤Ä¤¤¤Æ¤Ï¡¢¡Öfiliulo¡×¡Öfiliino¡×¡¢¡Öinfantulo¡×¡Öinfantino¡×¡¢¡Öpuerulo¡×¡Öpuerino¡×¤Ç¼¨¤µ¤ì¤ë¡£
Ultre yun la radiki es, ig e ag *23 uzesas kom sufixo.
¡Öyun¡×¤Ë²Ã¤¨¤Æ¡¢¸ìº¬¡Öes¡×¡Öig¡×¡Öag¡×¤¬ÀÜÈø¼­¤È¤·¤Æ»È¤ï¤ì¤Æ¤¤¤ë¡£

¥³¥á¥ó¥È¤ò¤«¤¯


¡Öhttp://¡×¤ò´Þ¤àÅê¹Æ¤Ï¶Ø»ß¤µ¤ì¤Æ¤¤¤Þ¤¹¡£

ÍøÍѵ¬Ìó¤ò¤´³Îǧ¤Î¤¦¤¨¤´µ­Æþ²¼¤µ¤¤

Menu

¥¤¥É¸ìʸˡÊÔ¡Ê£±¡Ë

¥¤¥É¸ìʸˡÊÔ¡Ê£´¡Ë

WikiÆ⸡º÷

¥á¥ó¥Ð¡¼¤Î¤ßÊÔ½¸¤Ç¤­¤Þ¤¹