Kande me elektesis kom Linguala Sekretario di ULI, en februaro 2008, me recevis de Robert Carnaghan, antea sekretario, klada listo konsistanta ek cirkume 300 nova radik-vorti.
2008年2月に、私が「国際語のためのユニオン(ULI)」の言語に関する幹事に選任された時、前任の幹事ロベルト・カーナハンから、訳300の新しい語根語からなるリストの草案を受け取った。
La listo kontenis anke konciza defino ed AFGHI -tradukuri por preske omna radik-vorti (anke R -tradukuro por multi) e kelka komenti e bibliografiala referi.
このリストは、ほとんどすべての語根語の簡潔な定義と英仏独西伊の翻訳(多くの露語翻訳)や、若干の注釈と、文献目録の出典からなっていた。
Ta klado da Carnaghan esis departo-punto por la lexikografiala explori e studii qui abutis al nuna lexiko.
カーナハン草案リストは、現在の辞書に沿った辞書編集に関する調査、研究のための出発点であった。
Olca kontenas preske omna radik-vorti de ta listo: eliminesis nur poka radiki quin me judikis kom ne-urjanta o mem ne-necesa.
これは、そのリストのほとんどすべての語根語を含んでいる。緊急を要せず、必要でないと私が判断した僅かな語根だけは削除された。
La konciza definin da Carnaghan me preske sempre kompletigis ed adaptis al generala kriterii di ca lexiko.
私は、カーナハンによる簡潔な定義を、少なくとも完成させ、常に、この辞書の一般的な基準に適用した。
Tamen en kelka kazi me transprenis li senchanje o kun tre mikra modifiki od adapti.
しかし、場合によっては、変更しなかったり、ほんの僅かな修正や適用で、それらを継承することもあった。
Me uzis anke preske omna lua komenti e bibliografiala referi.
また、彼の注解や文献目録もほとんど全て、用いた。
Konseque, la nuna lexiko debas multo a la longa, zeloza, kompetenta, detaloza, ofte silencoza (tamen ne min laudinda) laboro da Carnaghan, saja ed experiencoza Idisto, quan me hike dankas e homajas publike*1.
従って、この辞書は、長く、熱心で、詳細で、しばしば物静かな(最大の賞賛に値する)カーナハンによる業績に置くところが多いのである。ここで私は改めて彼に感謝し、公に、敬意を表明したい。
Evidente pri omna erori, lakuni e manki dil nuna lexiko responsas e kulpas nur me.
この辞書の全ての誤謬、脱落、欠陥については、明らかに私一人の責任であり、過失である。
Ultre la mencionita listo, me uzis mult altra fonti.
言及したリストに加えて、多くの他の典拠も用いた。
Kun profito me konsultis anke plura plu frua listi da Carnaghan, publikigita che Idolisto, qui kontenas plusa utila radik-vorti.
イド語使用者たちの中で、公にされた実用的な語根語が含まれているカーナハンによる初期のリストなども、有用であったため、大いに参考にした。
Me konsultis anke plura vorto-libri e literaturala verki, quin me mencionas en la bibliografiala listo di ca lexiko.
また、複数の単語集や、この辞書の文献目録に関するリストで言及している文学作品も参考にした。
De ta konsultado rezultis 500 individuala bibliografiala referi tra la tota verko*2.
このような参考作業の結果、この辞典全体を通して500もの個人的文献目録に関する参考資料がもたらされたのである。
Ica referi skribesis per diferanta liter-tipo e preiresas dal signo ;🕮.
この参考資料は、別の字体を用い、記号「🕮」を前につけて記されている。
Kande koncernesas vorti cherpita de librala o revuala texti, me sempre indikas la titulo e la pagin-numero dil koncernata libro o revuo, por ke la lektero ne mustez konstante konsultar la finala bibliografiala listo.
書籍や評論誌のテキストから採られた語句に関係する時は、最終的文献リストを参照する必要はないので、その表題とページ番号を常に記している。
Tamen kande parolesas pri vorti cherpita de vorto-libri, me indikas nur la autor-nomo.
しかし単語集から採られた語句について語る時は、その著者名だけを記している。
Se ula vorto ne esas facile trovebla en la koncernata vorto-libro (exemple, se ol ibe ne aparas en la normala alfabetala ordino), me indikas anke la pagin-numero.
何らかの単語が関連する単語集の中で見つけづらいならば(例えば、普通のアルファベット順で出てこなければ)、そのベージ番号も記している。
Por distingar la paperala lexiko da Carnaghan de lua retala lexiko Ido-Angla (videz la finala bibliografio) me indikas olca per C@ RNAGHAN ed olta per CARNAGHAN en la korpo dil lexiko.
カーナハンによる紙の辞典を、インターネット上のイド語英語辞典と区別するために、私は辞典名に、前者は「C@RNAGHAN」、後者は「CARNAGHAN」と書いて、その違いを示している。(巻末の参考文献目録を参照のこと)
Ca verko kontenas anke vorti uzata od uzebla por parolar pri omnadia temi ed objekti, ma maxim-granda-parte li traktas aparta faki dil homala agado.
この辞書には、日常生活の題材や対象物として使われたり使うことが可能な語句も含んでいるが、その大部分は人間活動の特別の項目を扱っている。
Singla fako indikesas per interkrampona kursiva abreviuro kun mayuskula komenc-litero (vd. la koncernata listo).
それぞれの項目は、角括弧でくくったイタリック体の略語(大文字の頭文字)を用いて記されている(参照:関係リスト)
Exemple, [Mat.] indikas vorto o senco uzata en matematiko*3.
たとえば、[Mat.]は数学の中で使用される語句あるいは意味であることを示す。
Se ula vorto uzesas en plura faki, omna ta faki indikesas inter la kramponi.
もし、ある単語が幾つかの項目の中で使用されているならば、その全ての項目は角括弧の中に帰されている。
Interparenteza kursiva abreviuri kun minuskula komenc-litero koncernas altra indiki.
丸括弧で囲まれた小文字の頭文字でのイタリック体の略語は、その他の項目に関係している。
Exemple, [Lit.] indikas fak-vorto uzata da literatur-specalisti, kontre ke (lit.) indikas vorto uzata nur o precipue en poemi od altra literaturala texti.
例えば、[Lit.]は文学専門家らによって使われる項目単語を示しているのに対して、(lit.)は詩やその他の文学文献の中でだけ、主に使われる語句であることを示している。
Forsan ula lekteri plendos ke ca o ta probable o certe necesa vorto mankas en ca lexiko, dum ke ca o ta vorto nultempe renkontrita o mem renkontrebla kontenesas en ol.
単語がこれまで出会ったことも見たこともなく、この辞書にも必要な単語が欠如していると、おそらく読者たちは不平を漏らすだろう。
Nu, unesme me mustas konfesar ke ca verko esas tre ne-kompleta.
そこで私は先ず、この辞典は完璧なものではない、と告白せざるを得ない。
Certena faki traktesas sat abundante, altri nur pasable, altri tre skarse od apene.
確定した項目は豊富に扱われいるが、他の項目はまずまずのものであったり、不足したり、ぎりぎりであったりするかもしれない。
To konsequas ne nur del konsultita fonti, ma anke del konoci dal autoro ipsa e mem de lua interesi e gusti.
これは、参照された原典からくるものではなく、作者自身による知識と、趣味や興味によるものである。
To esas desfacile evitebla en verko quala ica.
このような書目では避けることは困難であろう。
Kelka-foye eventis ke me mustis enduktar rara e dubitinde necesa vorto nur pro ke me bezonis ol por definar altra vorto quan la lexiko ne povis karear.
辞典なしに済ませられない単語を明確にするために私はこの辞書が必要であったので、珍しい単語だったり疑う必要のある単語だったりを紹介しなければならなかったことが、たびたび起きていた。
Advere, singla asteriskizita vorto uzata en irga defino aparas anke kom aparta kap-vorto.
実際に、どんな定義で使われているにせよ星印付の単語は、特別の見出し語として出ている。
Nur tale on povas garantiar ke la lektero ne perdos la voyo en lexiko plena de vorti neologisma od apene konocata.
このようにしてのみ、保証されることは、新造語とほとんど知られていない語句でいっぱいになっている辞典では読者は道を失うことはないということである。
Kelka-foye me rezolvis enduktar vorti pro hazardala deskovro di lexikala lakuni en Ido.
イド語での辞書的欠損の偶発的な発見のために、私は幾度か、単語導入を決意したことがあった。
Exemple, me konstatis ke Ido indijas ordinara bramo-vorti, kande me probis tradukar la sequanta texto del unesma chapitro di Animal farm (“La bestio-farmeyo”) da George Orwell:
例えば、ジョージ・オーウェル著「動物農場」の第一章からの原文を翻訳しようと思った時、イド語には動物の鳴き声を表す語句がないことを、私は立証した。
“And then, after a few preliminary tries, the whole farm burst out into ‘Beasts of England’ in tremendous unison. The cows lowed it, the dogs whined it, the sheep bleated it, the horses whinnied it, the ducks quacked it.” *4
「事前に数回、試した後、まもなくして、農園全体が“イングランドの獣たち”となって一斉に唸りだした。牛はモーと鳴き、犬はクーンと鳴き、羊はメーと鳴き、馬がいななき、アヒルはガーガーとないた。
Per uzar nur la poka oficala bramo-vorti di Ido on abutus a tradukuro tro povra, mem ridinde karikatura.
イド語の僅かな公式的擬声語だけを使えば、とても貧弱で、滑稽な漫画のような翻訳になってしまったかもしれない。
Plusa explori montris ke omna lingui havas aparta radik-vorti por la brami di kavalo ed altra domestika bestii, quin Ido indijas.
更に調査をしてみると、すべての言語には、イド語には欠如している馬のいななきと、飼いならされた他の獣の鳴き声として、別の語根語があることが分かる。
Mem la precipua lingui artificala havas tala vorti*5 .
先行した人工言語にさえ、そのような語句が14もある。
Ta indijo en Ido konsequas forsan del maniero quale Couturat e posa Ido-pioniri konceptis ed elaboris la linguo, qua dum la unesma (e maxim importanta) periodo devis esar apta precipue o mem nur por texti ciencal.
イド語におけるこのような欠乏状態はおそらく、クーチュラや後のパイオニアたちが、この言語を思いつき、念入りに仕上げようとする方法からもたらされたものであろう。(最も重要な)第一世代において、イド語は、主に科学的な文献だけのために適合しなければならなかったのである。
Pro to la literaturo e vortaro di omnadia vivo tante neglijesis lore, e mem la posa eminenta literatural agado da Andreas Juste e plura renkontri e konferi ne sucesis kompensar ta komencala prejudiko.
そのために、日常生活の文学と辞典は当時はそのようになおざりにされていた。アンドレーアス・ジュストによる卓越した文学活動や、その後の会議や協議さえも、その最初の偏見をうまく補うことができなかった。
コメントをかく