エスペラント語の修正版として開発された人工言語、国際補助語です。

La kompozaji e la sufixi.(合成語と接尾辞)


En la kompozaji dil klasi 5 e 6-ma (videz ica) on darfas omisar, se nur la senco restas klara, afixi quin on expresus en derivaji.
第5,第6クラスの合成語の中で、その意味が明確である場合のみ、派生語の中で表現される接辞を省略してもよい。
Mem en ula kazi on devas ne expresar li. Exemple, on dicas tadia, cadia, omnadia, singladia malgre la derivajo diala.
それらを表現すべきでない場合もある。例えば、日に関する派生語であるにも関わらず、「tadia」「cadia」「omnadia」「singladia」と言う。
Same : internaciona, dukapa, trifolia*1 , longhara, malgre la derivaji nacionala, kapala, folioza, haroza.
同じく、派生語「nacionala」「kapala」「folioza」「haroza」があるにも関わらず、「internaciona」「dukapa」「trifolia」「longhara」である。
Pro quo on adjuntus a ta derivaji elementi neutila?
何故に、無駄な要素を派生後に付け加えなければならないのだろうか?
Nulo ya mankas en internaciona, dukapa, trifolia, longhara *2.
「internaciona」「dukapa」「trifolia」「longhara」には、何の欠点はない。
Ma kontraste, on devas ne omisar la sufixo, se lua manko povus efektigar miskompreno o se vera ambigueso rezultus praktike de ta omiso.
しかし対照的に、もしその欠点が誤解をもたらしたり、実際上に省略した結果、曖昧さをもたらしたらば、その接頭辞を省くべきではない。
Exemple, se me dicus : esas agreabla vivar kun bonhumoro e desagreabla vivar kun malhumoro, preske omni komprenus : esas agreabla vivar kun bona humoro e desagreabla vivar kun mala humoro.
例えば、もし私が、「esas agreabla vivar kun bonhumoro e desagreabla vivar kun malhumoro]と言ったとしたならば、大部分の人は「よい気分で暮らすことは快く、悪い気分で暮らすのは不快である」と理解するでしょう。
Nur pos reflekto on divinus, ke me intencis dicar : esas agreabla vivar kun bonhumorozo (homo bonhumora) e desagreabla vivar kun malhumorozo (homo malhumora).
私が言いたかったのは、「esas agreabla vivar kun bonhumorozo (homo bonhumora) e desagreabla vivar kun malhumorozo (homo malhumora)」(機嫌のよい人と共に暮らすことは快く、機嫌の悪い人と暮らすのは不快だ)ということだと、熟慮の末にやっと推測されるだろう。
Do uzez bonhumorozo e malhumorozo por preventar omna miskompreno.
故に、すべての誤解を避けるためには「bonhumorozo」と「malhumorozo」を使いなさい。
Pri sejorno qua duris dum non dii me dicos : mea nondia sejorno, pro ke vere ta sejorno esas nondia.
9日間、続いた滞在について、実際に滞在は9日なので、私は、「mea nondia sejorno」と言う。
Ma pri soldati qui restis kaptita dum non dii me ne dicos : la nondia kaptiti, ma : la nondiala kaptiti, nam certe li ne esas nondia quale mea sejorno.
しかし、9日間、捕まえられた兵士たちについては、「la nondia kaptiti」とは言わなずに、「la nondiala kaptiti」(9日間の捕虜)という。なぜなら、私の滞在のように、捕虜たちは9日間ではないからである。
Same pri la muskuli dil avanbrakio, me ne dicos : la muskuli avanbrakia, nam li ne esas « avanbrakio », li nur koncernas olu. Me do dicos : la muskuli avanbrakiala.
同様に、前腕部の筋肉については、「la muskuli avanbrakia」とは言わない。なぜなら、筋肉は前腕部でないからだ。それは、前腕部に関係するだけである。故に、「la muskuli avanbrakiala」(前腕部に関係する筋肉)と言う。
En Progreso, VII, p. 217, lektesas ica tre utila remarko pri la temo : « Se l'adjektivi kompozita divenas dusenca per substantivigo, la kauzo ne esas sempre la manko di ula elemento. Exemple, l'adjektivo sen-hara esas kompleta : nula elemento mankas : homo sen-hara esas homo sen haro.
「Pregreso」誌第7巻217頁には、このテーマについてとても役立つ注が書いてある。『もし合成された形容詞が名詞化を用いた二義性になったならば、その理由は常に要素の欠陥ではない。たとえば、形容詞「sen-hara」は完璧である。要素は欠陥はない。「homo sen-hara esas homo sen haro」(毛のない人間は毛のない人間だ)
Ni povas do substantivigar ol, e dicar : sen-haro (tre prefere : kalvo de kalva L. B.); ne nur senharozo o senhariera ne esas necesa, ma li esus nelogikal e nejusta.
故に、私達はそれを名詞化でき、「sen-haro」と言えよう。(なるべく、「kalva」(ハゲのL.B)から「kalvo」(ハゲ)が好ましい)。「senharozo」のみならず「senhariera」も必要ないが、それらは非論理的であり、正しくない。
E tamen sen-haro, sen-hari povas esar dusenca, komprenesar kom sen haro, sen hari. Same sen-laboro, sen-labori ed omna simila kompozaji (tre multa!).
しかしながら「sen-haro」や「sen-hari」は曖昧であり、「sen haro」、「sen hari」として理解されるかもしれない。同様に「sen-laboro」「sen-labori」などそれぞれ、類似した合成語がある(とても多い!)
Se on volus evitar omna posibleso di dusenceso en tala kazi, oportus, sive uzar specala sufixo equivalanta a sen, quale D. -los, E. -less, sive pozar la prepoziciono sen dop la substantivo, segun la propozo di Sro DE JANKO (II, 152) *3 : har-sena, genitus har-seno, har-seni, qui ne esus ambigua; ma li esus stranja e poke rikonocebla *4.
もし、そのような場合の曖昧性の可能性を避けたいならば、(「Progreso」誌第2巻152頁。DE JANKOの提案によると)「sen」と同等な特別の接尾辞(ドイツ語「-los」、英語「-less」)を使ったり、名詞の後に前置詞「sen」を置いたりすることが必要なのかもしれない。「har-sena」は、「har-seno」「har-seni」を生み出したが、これらは奇妙であり、わずかに認識可能である。
Pluse on devus aplikar (logikale) la sama regulo ad omna prepozicioni *5, e dicar : mar-suba, ter-ena, nacion-intera! Ma se on ne volas irar til ta extrema konsequanti (or nulu aprobis li o mem semblas pronta aceptar li), on devas aceptar la nuna sistemo, qua esas suficante klara e logikala, e qua genitas nula dusenceso en la praktiko. »
さらに、同じ規則をそれぞれの前置詞に(論理的に)適用すべきかもしれない。「mar-suba」「ter-ena」「nacion-intera」と言うべきかもしれない。しかし、もし最大限の到達点まで至りたいならば(この時、誰もそれらを是認しなかった。あるいは、それらを受け入れることは用意されているらしい)、第一のシステム(これは充分に明確で論理的であり、実践的にも曖昧性を生み出さないもの)を受け入れなければならない。
En noto Sro COUTURAT adjuntis : « Existas moyeno tre simpla por evitar la dusenceso di senharo, senhari, se ol semblos ulfoye timinda : nome, uzar la vorto homo, e dicar : senhara homo (o senharhomo), senhara homi (o senharhomi). Pluse, se nula sufixo esas necesa por indikar homo (sengenra), ni havas -ul e la sufixo -in por indikar la homuli e homini rispektive. On povus do dicar tre bone, exemple : « La senharuli esas plu multa kam la senharini » (ma esas plu bona uzar kalvo, do kalvuli, kalvini) *6.
注の中で、クーチュラ氏は(次のように)添えている。『もし、それに不安をおぼえるならば、「senharo」「senhari」の曖昧性を避けるためのとても単純な方法が存在する。すなわち、「homo」という単語を使って、「senhara homo あるいは senharhomo」や「senhara homi あるいは senharhomi」と言う。さらに、もし(無性の)人間を示すために、何の接尾辞も必要なければ、それぞれに男性、女性を示すために「-ul」「-in」がある。例えば、「La senharuli esas plu multa kam la senharini」(ハゲの女よりも、ハゲの男のほうが多い)と、上手く言うことができよう。(しかし、「kalvo」を使って、「kalvuli」(ハゲ男)、「kalvini」(ハゲ女)としたほうが、もっとよい)
On memorez bone, ke la derivaji e kompozaji esas generale abreviuri : on nule devas uzar li kande li esas neklara o dusenca; en ta kazi on devas uzar la expresuri kompleta. Exemple, se petrolnavo divenas praktike dusenca, on devas dicar, sive navo portanta petrolo, sive navo movata per petrolo. Simile, se senhari esas dusenca, on devas uzar senharo homi » *7. (O kalvi, se ta vorto suficas por l'ideo L. B)
派生語と合成語は一般的に短縮形であることを、よく記憶すべきだ。それらが不明確で曖昧である時は、使用すべきではない。その場合は、完全な形を使うべきだ。例えば、「petrolnavo」は実際上、曖昧ならば、「navo portanta petrolo」(石油を運んでいる船)と言ったり、「navo movata per petrolo」(石油によって動かされる船」と言うべきだ。同じように、「senhari」が曖昧ならば、「senharo homi」を使うべきだ』(あるいは「kalvi」、その単語が、その概念にとって充分ならば…。L.B.)

コメントをかく


「http://」を含む投稿は禁止されています。

利用規約をご確認のうえご記入下さい

Menu

イド語文法編(4)

Wiki内検索

メンバーのみ編集できます