Ido-Skolo

THE ACCUSATIVE ENDING -n:- Me amoras tu. --------------------------------------
As already mentioned, the use of the accusative ending -n is to make it clear

who is doing the action and who is receiving it.

Using the ending -n, you can change the word order to vary the emphasis.

Tun me amoras. Tun amoras me. - It is you whom I love. Not anybody else. Amoras me tu. Amoras tun me. - It is love that I give you. Not hate.

But we recommend you to use the accusative ending also when the object is at

the left side of the verb to increase the clarity of what is spoken: Me tun amoras. 'Me tu amoras' is gramatically correct, though. Kande me en tala cirkonstanco kontre mea povreso tun amoris, tu .... Tu esforcis men amorar dum ke me supozis ke tu amoris l'altru. Ho, ve!

You can also add -n ending when the meaning is rather ambiguous.

I will help you instead of your brother.

Me helpos tu vice tua fratulo. Nam (For) tua fratulo esas/es tre okupata. Me helpos tu vice tua fratulon. Nam me preferas tu kam tua fratulo.

As for 'vice', we might have the same English preposition vice [VAI-sii]:

Kohen was appointed manager vice Goldberg resigned.

But you had better not to use vice as a prefix for vice-. We recommend you

to use the proposed prefix 'neben*-' instead of vice-, because .... the vice-president (vice-prezidanto) is not "someone" instead of the president, but a person 'first in succession' (vice) to the presidency. So apparently you are not first in succession to anything, when I('ll) help you instead of (vice) your brother. Neben*- from German is more logical than vice-.

Al konfero venis la sekretario vice la prezidanto. Ma la sekretario ne esis vice-prezidanto.
Al konfero venis la neben-prezidanto vice la prezidanto. Nam la neben-prezidanto preske esis (=laboris kom) la prezidanto.

THE PASSIVE VOICE:-------------------------------------------------------------
This is formed with the verb "to be" followed by passive participle:

La puero esas amata. - The boy is loved. La puero esis amata. - The boy was loved. La puero esos amata. - The boy will be loved.

The Perfect Tenses are formed with the suffix -ab-:

La puero esabis amata. - The boy had been loved. La puero esabos amata. - The boy will have been loved.

All these forms can be contracted by adding the verb "to be"

directly to the root: La puero amesas. - The boy is loved.

It is, however, advisable not to contract the -ab- forms

as they are clumsy and hard to follow in conversation. Thus.. 'La puero esabos amata' is to be preferred to 'La puero amesabos'.

The present passive participle is most used, but the others are occasionally

required. For example, the past perfect passive can be translated with the help of the past participle: La puero esis amita. The boy had been loved (literally, was a was-loved-person.)

The future in -ota is used in the same way as -onta is in the active voice,

to translate "about to be", "going to be": Olu esas facota. - It is about to be done. La letro esas skribota. - The letter is going to be written.

The contracted passive is useful in sentences like the following:

Ica vorto uzesas rare. - This word is seldom used.

It is frequently neater and clearer to avoid the passive by using the pronoun

on, one, they, people, with the active: On trovas diamanti en India. - Diamonds are found in India.

The preposition 'by' after a passive verb is always translated by 'da':

Olu esas recevita da li. - It has been received by them.

The preposition 'of' (possessive and genitive case) is 'di'; 'from' is 'de'.

This is Peter's book, received by Paul from John. Ita esas la libro di Petro recevita da Paulo de Johano. The reception of the President of the French Republic by the King of England. La acepto di la Prezidanto(n) di la Franca Republiko da la Rejo di Anglia.

Like other adjectives, the participles can be changed into nouns

of the same sense by changing the final -a into -o or -i: La parolanto esas la urbestro. - The man-now-speaking is the mayor. La kantanto esas yunino. - The person now singing is a young lady. La disputanti aceptis arbitro. - The contending parties accepted arbitration. La batato kriis, ma la batanto duris sua batado. - The one-who-was-being-beaten cried, but the one-who-was-beating continued his beating. La regnati expresas granda kontenteso pri la agi di sua regnanti. - The subjects (=those governed) express great satisfaction with the acts of their rulers.

They can also form adverbs of manner by changing -a into -e:

Ni progresas astonante. - We are progressing astonishingly (wonderfully). Hearing the news, he got angry. - Audante la nuntio*, ilu iracis.

AFFIXES:----------------------------------------------------------------------

-et- (forms diminutives, marking smallness and changing the idea of the root): domo - house dometo - cottage rivero - river rivereto - brook, kantar - to sing kantetar - to hum ridar - to laugh ridetar - to smile It also serves to form pet-names: matro - mother matreto - mamma Johano - John Johaneto - Johnny/Jack

-eg- (forms augmentatives, the opposite of diminutives, denoting largeness with a change in the idea of the root): domego - mansion pluvo - rain pluvego - downpour.

arki- (denotes pre-eminence): arkiepiskopo - archbishop arkianjelo - archangel arkiduko - archduke arkifripono - arch rogue

-estr- (head of, chief of): urbestro - mayor navestro - ship's master policestro - chief constable

The two following two affixes (-ind-, -end-) should be grouped with

the participle -ot- "about to be".

-ind- (worthy to be ...): estiminda - estimable, aminda - lovable, kredinda - credible

-end- (that must be ..., is to be ...): lektenda - that must be read Me havas nulo skribenda. - I have nothing to write (that must be written).

Thus, a problem to be solved (solvenda) is possibly not about to be solved (solvota) nor even worthy of solution (solvinda).

-es- (forms nouns having the sense "state, condition, quality"): sanesar - to be healthy saneso - health avareso - avarice beleso - beauty qualeso - quality konstrukteso - (state of) construction [compare konstrukto, (act of) construction.] konverteso - conversion (act of being converted) okupeso - state of being busy, occupation

CONVERSATION:-----------------------------------------------------------------
What is your name? - Quale vu nomesas?
I am called John. - Me nomesas Johano.
Where do you come from? - De ube vu venas?
What is your father's name? - Quale nomesas vua patro?
Where were you born? - Ube vu naskis?
I was born in London. - Me naskis en London.
When were you born? - Kande vu naskis?
I was born in 1897. - Me naskis en mil e oka-cent e nona-dek e sep.
Where do you live? - Ube vu habitas?
I live at the sea-side. - Me habitas an la mar-bordo.

AN LA TABLO:------------------------------------------------------------------
Sro Brandsma: Mm. La torto esas bona! Ube tu kompris ol?
Sno Brandsma: Me ne kompris olu.Ma facis ol!
Sro B: Olu esas bonega. Ka tu lektis la jurnalo hodie?
Sno B: No. Me esis tro okupata. Ka ulo importanta eventis?
Sro B: Esas altra milito en Sud-Amerika. La Papo esas malada, ma ne grave.

La chefa ministro probable vizitos Chinia en junio.

Sno B: Ka esas irga informo pri la mikra puerino qua desaparis ye sundio?
Sro B: No. La policisti serchas tra la boski en la regiono di elua hemo.
Sno B: Ka on opinionas ke ulu ocidis el? (boski - small bushes)
Sro B: Me ne savas, mea karino. Voluntez pasigar la salo e la pipro!
Sno B: Ka tu deziras glaso de cidro?
Sro B: Yes. Me queros la botelo. Ube olu esas?
Sno B: En la koqueyo. Ka tu rimemoras quo esas ye la televiziono canokte?
Sro B: Yes. Ye 8 kloki esas filmo. Un (filmo) tre anciena kun Elvis Presley.

Ye la altra kanelo esas faktala filmo pri minacata animalo-speci.

Sno B: Me preferas savar pri la animali kam askoltar Elvis.
Sro B: Bone, to konvenas a me.

De lernolibro Italiana:- 04 --------------------------------------------------
Hiere ilu venis kom privato, ma morge ilu venos kom rejo.
Kad ulu negas ke la vivanti e la mortonti esos ul-die desaparinti?
Ica brosilo ne brosas tam bone kam ita. (rozieri - rose bushes)
La rentierino (stockholder) regardis amoze (affectionately) sua rozieri.
On bersas (rocks) l'infanteti por dormigar li.
Ni bezonas aquo por lavar e netigar ta chambri.
Uli esperas divenor richa sen laborar.
Omna ta objekti esas bela; ma certe ici plu plezos a nia fratino kam iti.
Vu pozas la supuyo (tureen) adsur la tablo.
Quale vu standas, siorulo? Tre bone, danko siorino.
Vu sufras, me vidas lo (=ke vu sufras) bone.

De lernolibro Italiana:- 05 --------------------------------------------------
Se la yunaro savus e se la oldaro povus, dicas la proverbo.
Preferez libro instruktiva kam libro amuziva.
Quon vu havas facenda? Me havas nur un letro skribenda e du karti sendenda.
Quon vu trovis en la chambro? Nulo. Se vu sideskus, vu esus plu bone.
Me ne volas sideskar, nam me dormeskus.
Omna Kristani esas membri di Kristo, dicas l' eklezio Kristana.
Inter omna ta kozi, quin vi selektos?
Venez kun me che mea patro por ke ilu esez kontenta.
Ta ligno sponjatra ne esas mem brulebla; olu donus nula varmeso.
Ka vu ne sufras?, vu paleskas e redeskas sucede (in turn).
Sideskez e repozez; me volas lo (=ke vu sidez e repozez).

De certena lektolibro ---- Lektajo 12:----------------------------------------
Venez e helpez me. Ne plorez, infanto. Ne ridez sempre.
Vizitez balde tua kamarado. Lernez memore omna vorti e frazi.
Atencez la expliki (explanations). Skribez plu bele.
Ni irez lente adheme, nam esas/es ja dek-e-ok kloki (6:00 p.m.).
Ne dormez kun boko apertita.
Obediez la saja konsili di tua genitori.
Imperez ke ilu tacez (should be silent).
Li venez e naracez omna detali pri l'acidento.
Dicez a me la nomo di vua vicino (neighbour).
Mea vicino nomesas Miller.
Por ke ni povez balde parolar Ido, oportas ke ni tre ofte lektez laute.

Matro: "Quale tu povas dicar al onklino ke elu esas/es stulta.

Quik irez e dicez ad elu ke tu regretas."

La mikra Henriko: "Kar onklino, me regretas ke tu esas/es stulta."

Koquistino bruligis peco de karno qua pezis du kilogrami.
Al patrono (employer) elu dicis ke la kato manjis la karno.
La patrono pozis la kato adsur la balanco, lu pezis precize du kilogrami.
"Videz", lu dicis, "yen la du kilogrami de karno, ma ube esas/es nun la kato?"

"Enirez, enirez!", klamis (shouted) vendisto di vesti a rurano (peasant)

qua stacis dum kelk instanti (moments) exter la vetrino (show-case) por regardar (look at attentively) la vari (wares) estalita (displayed), "Hike vu recevos la maxim bona vari ye la maxim basa preci."

Rurano: "Ka vu havas kamizi (shirts)?"
Vendisto: "Yes, yes, belega kamizi."
Rurano: "Ka li esas/es neta?"
Vendisto: "Komprenende, komprenende, tre neta."
Rurano: "Voluntez do metar (put on) un de ta neta kamizi."



XXXXX << The unofficial world of Ido >> XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX


"N" esas travestita prepoziciono.
E la objekti ne'direta e direta esas fakte la sama kozi anke profunde.

En Ido onu dicas quale ....
Me docas la Germana (linguo) ad ilu. // ... od ....
Me instruktas ilu pri la Germana (linguo). // Tamen la sama fakto!

Ma en la Germana onu dicas quale ....
Ich lehre ihn (akuzativo) Deutsch (akuzativo).

Quankam akuzativi' l'amba esas lua objekti sive direta sive ne'direta.
Do pro quo la objekti ne'direta e direta? La respondo esas tre simpla.

Kande onu vizas skopo per sua armo, lu darfas selektar sua "emfazuro",
qua divenas objekto direta, ed l'altra kozo divenas objekto ne'direta.

The boy threw a bone at the dog. - La puerulo jetis osto a la hundo.
The boy threw the dog a bone. - La puerulo jetis a la hundo osto.

En la Angla per la verbo "jetar" onu darfas emfazar la hundo per facar
olu ye objekto quaze'direta, quankam lu fakte ne jetis la hundo dum ke
lu aspektus jetir la hundo nur se lu dicus .. "The boy threw the dog."

Kande onu vizas la hundo per sua instrumento osto, lu povas dicar ...

Lu jetas osto a la hundo. // "Jetar" emfazas la instrumento. Lu provizas la hundo per osto. // "Provizar" emfazas la skopo.

Kande vu vizas skopo per vua armo, vu povas selektar vua skopo od armo
kom vua emfazuro kom objekto direta nur se vu trovas konvenanta verbo.