Ido-Skolo

Lektajo 11:- La tri guti ------------------------------------------------------
Alba, la bona feino [fe-I-no] (fairy), qua protektas la fianciti (fiances),
Alba, qua habitas la pupilo (pupil) blua di la virgini (virgins) inocenta,

pasante ulmatine proxim rozo, audis sua nomo enuncesar da tri guti.

Proximigante su e sideskante en la kordio dil floro, elu questionis gracioze:
"Quon vi deziras de me, guti brilanta?"
"Venez por solvar questiono", dicis l'UNESMA. Alba: "Pri quo vi parolas?"
"Ni esas tri guti diferanta, de origini diversa; ni deziras ke tu dicez,

qua de ni esas la maxim meritoza, la maxim pura." Konseque Alba dicis,

"Me konsentas. Parolez, guto brilanta." E la UNESMA guto dicis:
"Me venas eku la nubi alta, me esas filiino di la granda mari.
Me naskis en la granda oceano antiqua e potenta.
Vizitante maro-rivi (seashore) e litori (seaboard), sukusite (shaken) en mil

tempesti, me absorbesis da la nubo. Me iris til l'alta regioni ube la steli brilas, e de ibe rulante (rolling) inter la fulmini (lightning), me falis aden la floro en qua me nun repozas. Me reprezentas la maro.", finis la UNESMA.

"Nun esas tua foyo, guto brilanta," la feino [fe-I-no] dicis a la DUESMA.
"Me esas la roso (dew), qua entras la lilii [LI-lyi]; me esas la fratino dil

opalea (opal-coloured) lumo dil luno, la filiino dil nebulo, qua difuzesas kande la nokto obskurigas la naturo. Me reprezentas l'auroro (dawn)."

"E tu?" Alba questionis la TRIESMA, la guto minim granda e lore tacanta.
"Me havas nula merito (worth/merit)." Alba: "Parolez! De ube tu venas?"
"Ek la okuli di fiancitino (fiancee); me esis la rideto, me esis la kredo,

me esis la espero, pose me esis l'amoro ... cadie me esas lakrimo (tear)."

L'altri ridis pri la guteto, ma Alba, apertante sua brakii, prenis elu kun su

e dicis: "Ica esas la maxim meritoza, ica esas la maxim pura."

L'UNESAMA : "Ma me esis la maro!" La DUESMA : "E me l'atmosfero!"
"To esas vera; ma ica esas la kordio..", dicis e taceskis (became silent) Alba.
Ed elu desaparis en l'azuro (azure), kunportante la TRIESMA, la humila guto.

Lektajo 12:- Lingui internaciona/interkomprenigilo (Means of communication) ---
La lingui di preske omna nacioni de India til Atlantiko decendas de komuna

origin-linguo. Ica linguo diferenciesis, e la nacioni separis su.

La relati kun stranjera landi esis neimportanta en anciena tempi, pro ke

la moyeni (means) dil cirkulado (circulation) esis primitiva.

Tamen sempre existis lingui qui mediacis la trafiko, precipue la komerco.

To pruvas ke linguo internaciona esas necesa e nekareebla (indispensable).

La linguo dil Greki dominacis (had predominated) longatempe en l'oriento.
Interne di la frontieri dil Romana imperio la Latina divenis dominacanta;

olu restis la linguo di la cienco (science) en preske (almost) tota Europa til aden la moderna tempo. La Latina ankore uzesas ekleziale mem hodie.

En la 17. e 18. yarcenti, Francia atingis la kulmino (culmination) di sua povo,

la Franca divenis la linguo dil dipolomacisti (diplomats) e nobeli.

Nuntempe la linguo dil Angli havas la prerango en la mondo-komerco.
Ma anke la Germana esas ample difuzita: en Austria, Hungaria, Polonia, Rusia,

ed en l'esto di Europa, olu ofte esas l'interkomprenigilo por multa mikra nacioni. - Das kleinste Haar wirft seinen Schatten. - (->Lektajo 13)

Futurale la konkurenco dil naturala lingui en la mondo-trafiko cesos.
Nula de li esas sat (sufficiently) facila, exakta e bela ke olu povus divenar

(become) internaciona helpolinguo. Lo rekomendas Ido kom la solvuron.

En Berlin, London e New-York, en Arjentinia e Japonia, omnaloke (everywhere),

adube komercisti e ciencisti voyajos, Ido komprenesos e parolesos. Ultre to omna naciono kultivos e konservos la pureso e beleso di sua matrolinguo.

En irga fora futuro existos 'nova linguo por omni', unesme (for the first time)

kom komercala linguo, pose generale kom linguo dil mentala komunikado, tam certe kam ultempe existos aernavigado. (written 80 years ago in Germany)

Lektajo 13:- Vestaro --- Bezonesas dicernar 'portar' e 'tragar*'.--------------
Me volas vizitar cavespere la teatro; pro to me mustas quik chanjar mea vesti.
Ube esas la kamizo (shirt) e la kalzi (stockings)?
La kamizo esas male glatigita (ironed); mem butono mankas (is missing).
Yen agulo (needle) e filo (thread), sutez (sew) nova butono an la kamizo!
Ka la boti (boots) esas cirajizita (polished)? Ka la vesti (clothes) esas

brosita (brushed)? Donez a me la pantalono (trousers), la vestono (jacket) e la flava jileto (waistcoat)!

La kolumo (collar) esas sordida, me metos (put on, not wear) un neta.
La bruna kravato (necktie) ne plezas a me, me preferas la verda.
Nun me ornas me per l'arjenta kateno (chain) dil horlojeto (watch).
Posh-tukon (=naz-tuko - handkerchief) e gantin (gloves) me ne darfas obliviar.
Mea klefi (keys) e la burso (purse, wallet) esas en la posho (pocket).
La felta chapelo (felt hat) e la mantelo (mantle) pendas an la vesto-portilo

(hanger). La fuluro (fold <- fular+ur) dil mantelo esas lacerita (torn).

Portez (carry, not wear) olu morge al talioro (tailor) por ke ilu reparez ol.
Se mea salario esus plu granda, me komprus peliso (pelisse) e shapko (fur cap),

nam la vetero koldeskas. La furisto (furrier) demandas tro chera preco.

La siorini ofte iras aden la teatro, vestizita per veluro (velvet) e silko, o

li tragas* precoza denteli (lace-works). Tala luxon (luxury) me ne amas.

Nivas, metez la kauchuka (caoutchouc) surshui (overshoes) e la getri (gaiters)!
Yen la parapluvo (umbrella). Granda plezuro!

Proverbi (ek: Proverbaro da Peus).
Ne omno oresas quo brilas. - All is not gold that glitters.
Omnu havas sua propra gusto. - Every man to his taste.
L'unesma ateston esas la vesto. - Fine clothes make the man.
Defekton di naturo ne kovras veluro (velvet). -

You can't make a silk purse out of a sow's ear.

Extere ornita (embellished), interna sordida (dirty/sordid). -

A wolf in sheep's clothing.

• Das kleinste Haar wirft seinen Schattenn. - Tread on a worm and it will turn.

La maxim mikra haro (hair) jetas sua ombro. - Even a worm will turn.

Lektajo 14:- En la teatro ---( staco-placo = galerio [ga-LE-ryo] - gallery )---
La reprezento komencas precize ye 6:30 kloki (sis kloki e duimo).
La demando pri l'eniro-bilieti esas tre granda. Se on volas obtenar bilieto

an la gicheto (wicket/ticket window), on mustas ibe instalar su (queue up for) ye ja duima horo (30 minutes) ante olua aperto.

"Me demandas bilieto por la duesma rango, sinistra latero, staco-placo."
"Me regretas, ica plasi esas parvendita, nur partero (pit/parquet circle)-

lojio (box/loge) esas ankore recevebla.", "Quante kustas la bilieto?"

"9.50 mark inkluzinte la taxo po l'uzo di la vesteyo (dressing room)."
On pleas la kanto-maestri de Nuernberg da Richard Wagner.
Me preferas opero kam dramato e komedio kam tragedio.
La kurteno levesas. La ceneyo vidigas l'internajo di kirko.
Kantistino kantas per sonora voco. Anke la tenoro kantas ecelante.
L'orkestro-chefo direktas tre vivace (spiritedly).
Omna muzikisti di ca orkestro esas artisti. Pos singla akto eventas pauzo.
Aparte la 3. akto esas belega. On vidas la gaya Johannis-festo sur la prato.
Walter ganas per sua premio-kanto la filiino dil or-forjisto (goldsmith).
La kurteno (curtain) abasesas (is lowered). La audantaro (audience) aplaudas

(applauds, claps) entuziasmigite (enthusiastically), la kantisti dankas joyoze. Wagner ne nur esis genio (genius) kom kompozisto ma anke bona poeto.

En 1825 Goethe dicis ad Eckermann:
"Ta, qua esas ne tote blazita (jaded/blase') e suficante yuna, ne facile

trovas loko, ube lu povas esar tam bone sorgata kam en la teatro. On postulas de vi tote nulo; vi ne bezonas apertar la boko, se vi ne volas. Kontree vi sidas tote komfortoze (comfortably) quale rejo ed IGAS '(a) vi' komode (conveniently/suitably) REPREZENTAR omno (behave like a king), e REGALAR (treat) via spirito e sensi, quale vi nur povas dezirar to. Yen poezio, pikt-arto, kant-arto e muziko, arto dramatala e mem plu multo. Se omna ica arti e charmi di yuneso e beleso agas kune dum un vespero, sur alta nivelo dil arto, lore to esas festo nekomparebla ad irga altra."

Lektajo 15:- La muso e la leono (da Aesopos) ----------------------------------
Leono dormis en sua kaverno (cave); cirkum lu trupo de gaya musi ludis.
Un/Una de li jus esis kliminta adsur salianta (protruding) rokaji, falis

adinfre e vekigis la leono qua retenis (kept) lu per sua grandega pedo.

"Ho ve", la muso pregis, "esez jeneroza a me kompatinda, neimportanta kreuro!

me ne volis ofensar tu, me nur facis mispazo e falis de la rokajo. Quale mea morto utilesus a tu? Lasez vivar me /Lasez (a) me vivar/, e me volas esor/esur gratitudoza a tu dum mea tota vivo!, se me vivus."

"Forirez!", la leono dicis jeneroze e lasis forkurar la museto. Ma pose lu

ridis e dicis: "Esor gratitudoza! Nu, ton me dezirus vidar, quale museto povus manifestar sua gratitudo a leono. To ne semblas esor posibla"

Pos kurta tempo la sama muso kuris tra la foresto e serchis nuci (nuts) por su.

Subite (suddenly) lu audis la plendala mujado (roaring) di leono.

"Lu certe esas en danjero!" la muso parolis en su ed iris a la loko, de qua la

mujado sonis. Ibe lu trovis la jeneroza (generous) leono cirkumplektita (intertwined) da forta reto (net) quan la chasisto pozabis injenioze por kaptar (capture) per to animali granda e forta.

La kordi (pieces of rope) tante kontraktesabis (shrank together) ke la leono

povis uzar nek sua denti nek la forteso di sua pedi por lacerar (tear) li.

"Vartez, amiko," dicis la museto, "cakaze me povas helpar probable maxim bone."

Lu adkuris, parrodis (gnawed completely) la kordi qui entravis (fettered) lua avana pedi, e fine divenis ke li (la pedi) esas libera. La leono laceris la cetera (remaining) reto e riatingis tale sua libereso per la helpo da la museto di qua vivon olim lu ipsa sparis sualatere.

Nobla esez la homo, helpema e bona, nam to distingas lu de omna enti quin ni konocas. (Johann Wolfgang von Goethe 1749-1832)

Lektajo 16:- Du komercala letri -----------------------------------------------
Milano, 16. marto 1921.
Sioro Zahn e kompanio, mashin-fabrikerio Mannheim (Germania)

Me dankas pro la sendo dil preco-listo.
Nuntempe agrokultivala (agricultural) mashini demandesas tante multe

ke me mustas balde riplenigar (refill) mea magazino (warehouse).

Nia kompristo (buyer) vizitos vu pos kelka dii; ilu havas la promiso (=expekto

- expectation) komendar (order) pasable (fairly) granda nombro de mashini, se vu grantos konvenanta rabato (discount) ed avantajoza pago-kondicioni.

Specale me bezonas motor-plugili (ploughs), semo-mashini (sowing-machines),

falcho-mashini (mowing-machines), fen (hay)-rastili (rake) (haymaker) e drash-mashini (flail/threshing-machines).

Konsiderante la plucherigo (soaring) extraordinara pro la transporto-preco ed

importaco-taxo, me nur povas komprar, se la preco kalkulesos ad/kom/ye la maxim basa [preco kam] posible.

Me ja recevis avatajoza ofri da Angla firmi; tamen me havas l'espero agreabla,

filigar (spin/ make into threads) per ica kompro la relati aferala qui existis ante la milito inter nia firmi, por la profito di la du parti.

Kun granda estimo, Giovanni Rienzi, Dante-strado 17, Milano (Italia)

---

---------------------------------------------------------------------------- Mainz, 8. februaro 1921.
Sioro P. Thorbecke, Rembrandt-placo 11, Amsterdam (Nederlando).

Vua sendajo del 29. januaro arivis cadie.
La vari esas nereprochebla, pezo e nombro esis justa.
Me komisis (appointed) la Rhenana banko asignar a vu la sumo de 2864 florini.
Me pregas vu quik sendar a me la sequanta vari:

500 kilogrami de rizo, singla kg po 4 mark; 100 kg de kakao, maxim bona qualeso; 200 kg de saguto (sago); 220 kg de Braziliana kafeo; 90 kg de teo, mezvalora mixuro (mixture); 4000 buxi de lakto sukrizita (sugared); 360 kg de fromajo (cheese) de Edam; 50 litri de palm-oleo (palm oil); fine 5 kg de pipro (pepper) muelita.

Koncerne la preci me fidas a vu pro mea multyara experienco pri la loyaleso

di vua firmo, e me supozas, ke la livrajo esos tam bona kam la lasta.

Kun respektoza saluti, vua devota (devoted), Walter Schutz

La pasero e la kolombo --------------------------------------------------------
Puerulo kaptabis pasero (sparrow) e vidis pose kolombo (dove) sur la tekto.
"Ita esas plu bona", ilu pensis, lasis riflugar la pasero ed acensis la tekto,

por kaptar vice (= instead of) lu la kolombo.

Ma ica ne vartis il, ma lu forflugis.
Sidante sur la tekto, sen pasero e sen kolombo, la puerulo memoris la proverbo:

Plu bona (esas) pasero en la manuo kam kolombo sur la tekto.

Lektajo 17:- Linguala stilo ---------------------------------------------------
La skopo di la linguo internaciona esas l'interkompreno adminime en Europa.

Ne suficas havar internaciona vortaro e gramatiko inter lingui Europala, se la frazi ne esas omnaloke komprenebla (por diferanta nacionani). La vortordino esez naturala segun la reguli dil Ido-gramatiko. La maxim bona moyeno por komprenesar esas facar kurta frazi. Qua bone skribas, facas multa punti. Ne akumulez la subordinita frazi.

Anke en Ido existas bona e mala stilo. La naturala lingui havas multa idiomaji,

quin on devas uzar, mem se li esas nelogikala. "Ido ne havas idiomaji*", singla nociono havas un vorto e singla vorto signifikas nur un nociono.

Do on evitez l'idiomaji dil naturala lingui; li ne komprenesas en omna landi.

Skribez simple e klare, lore tu espereble skribos en bona stilo.

--- * Ma poke fanfaronanta reklamajo por Ido da olima Idisto Germana, --- --- nam omna lingui sur la tero havas plu o min idiomaji e ne-logikeso, --- --- quin tamen Ido adminime esforcas eskapar per sua anmo por facileso. ---

Lektajo 18:- Pri Idiomaji (idioms) e propra kustumo di naturala lingui --------
Lernar stranjera lingui esas multe desfacila por ordinara populi (=plebeyi).
Nam sempre restas/os nekonteble multa neregulozeso (irregularities) gramatikala

ed anke en dicmanieri, idiomaji nacionala, pos 'omna esforcado (endeavour)' bone lernar la linguo di irga intereso ed importo. Logikeso ne suficas ma la rezulton decidos nur suficanta tempo e pekunio por parlernar la linguo.

Quale onu povus facile memorar omna idiomaji di linguo lernata? Exemple:

rain cats and dogs, fight like Kilkenny cats, let the cat out of the bag...

Quale onu povus facile dicernar per dicionario la korekta signifiko di frazo?

Kande USAani dicas "I'm MAD about the event.", onu ne povas komprenar la vera signifiko per simple konsultar la dicionario; mad - fola Advere la frazo ne signifikas ke "Me esas FOLA pri l'evento" ma to dicas ke "Me IRACAS pri l'evento." ed altrafoye "Me ENTUZIASMAS pri l'evento." ... HoLala!

Tala kozi numeroza abundas e nule cesas kande onu lernas irga stranjera linguo.

Advere nur la richi povas facile lernar sua stranjera linguo, se li deziras.

La plebeyi nur povus disponar sua bona logikeso, sen havar suficanta pekunio.

Ido esas/os la unika internaciona linguo por omna laboristi sur la mondo, pro ke onu povas facile lernar Ido inter sua limitizita tempo e pekunio. Do ni lernez Ido, Ido mustos kultivar nia mento per sua logikeso por omni.

......skribita da laboristo, Idisto ed Idiotisto, Bebson Y. Hochfeld

XXXXX << The unofficial world of Ido >> XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

Olim me renkontris savoza Kungfuisto....
======================================================================
Yo Idistaro: Me renkontrabas kelka teoriisti ecelanta en Idia, ka No?
======================================================================
Olim en ula loko di Azia me renkontris Kungfuisto, qua multege studiis
la historio e diversa tekniki di Kungfu. E lu eloquente explikis quale
uzar cal e tal tekniki di Kungfu en certena situesi. Me do trovis bona
persono pro ke me irge-quale ne sucesis solvar granda questiono pri un
simpla tekniko di Kungfu pro ke mea mastro di Kungfu ne povis explikar
per apta vorti a sua dicipuli la pro-quo di Kungfu-al tekniki, quankam
lua preske omna tekniki esis tante ecelant e bela ke lu jame vinkesis.

Por recevar la respondo pri mea questiono longe ne'solvita me esforcis
pedo-frapar la savoza Kungfuisto. Tamen lu ne povis eludar mea atako e
do esvanis ibe. Lu ya esis granda Kungfuisto per libro ma ne per agro.

Quon vi opinionas pri ca evento? For'jetez via libro ed anke la "KGD".

---

------------------------------------------------------------------ Sincere vua, Bebson HOCHFELD, Stradivari'isto sur la tekto .....
Ido-Kurso.: http://www.geocities.jp/hochfeld/
IdoLerneyo: http://groups.yahoo.com/group/idolerneyo/

People sleep peaceably in their beds at night only because rough men
stand ready to do violence on their behalf. (George Orwell 1903-1950)
Populo dormas pacoze en sua lito dum la nokto nur pro ke feroca viri
stacas pronta violentar en la nomo di defenso por la pacozi. (ORWELL)
Pacifisti renuncas violento pro ke lin gardante, uli altra olun uzas.